Bình luận
0
Cao Bá Quát (1809 - 1854) là người làng Sủi, phủ Thuận An, trấn Kinh Bắc, nay thuộc thôn Phú Thụy, xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Ông được người đời tôn gọi là “Thánh Quát” vì là thần đồng, thiên tài về văn chương thi phú đương thời.
Năm 1841, Cao Bá Quát được cử làm Sơ khảo trường thi Thừa Thiên. Trong khi chấm bài, ông cùng với một viên Sơ khảo khác là Phan Thời Nhạ ngầm lấy muội đèn làm mực chữa 24 bài thi. Trong 24 người có bài thi được chữa lại thì có 5 người đỗ Cử nhân. Việc bị lộ, Bộ Lễ và Viện Đô sát tra xét nghị tội, Cao Bá Quát khai nhận là: “Tôi thấy các bài hay sính bút làm vậy chứ không ai gởi gắm, dặn dò gì cả”. Bộ Lễ và Viện Đô sát làm án dâng lên vua Thiệu Trị. Án xử Cao Bá Quát và Phan Thời Nhạ vào tội tử hình. Nguyễn Văn Siêu bị tội phạt trượng (đánh bằng gậy) và tội đồ (đi đày).
Sự việc trên vẫn còn được lưu lại trong Châu bản triều Nguyễn, Bản phụng dụ của Nội các ngày 7 tháng 9 năm Thiệu Trị thứ 1 (1841) về việc giao Bộ Lễ và Viện Đô sát điều tra, xét xử vụ Cao Bá Quát sửa bài thi ở trường thi Thừa Thiên, đang được lưu tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, như sau:
“Chúng thần ở Nội các là Lâm Duy Nghĩa, Nguyễn Văn Nghi, Nguyễn Cửu Trường phụng thượng dụ: Nay căn cứ tập tâu của Ngự sử Vũ Danh Trì, giám sát công việc trường thi Thừa Thiên trình rằng, Viên đó ở ngoài trường kiểm tra thấy Chánh phó chủ khảo Bùi Ngọc Quỹ và Trương Tiến Nhiệm sức cho sơ khảo bên trong trường là Cao Bá Quát lưu lại ngoài trường viết bảng. Đối chiếu với trường quy không hợp lệ. Lại căn cứ vào tập tâu của Cấp sự trung Hồ Ngọc Tuấn trình rằng, viên đó ở trong trường kiểm tra biết sơ khảo Cao Bá Quát lén đến phòng phân khảo Nguyễn Văn Siêu ở qua đêm không về phòng mình. Lại nghe sơ khảo Phan Thời Nhạ nói rằng Cao Bá Quát phân duyệt các quyển thi, có viết thêm 9 chữ vào chỗ bỏ sót, nhận dạng đó là chữ của Cao Bá Quát. Quyển thi đó trường ngoài đã xếp vào hạng cử nhân. Cao Bá Quát lén đến phòng Nguyễn Văn Siêu muốn thông đồng ủy thác tình riêng, xem tấu thật là đáng giận. Vả lại khuôn phép trường thi chia ra trong ngoài trường thi không được qua lại chỗ nhau để đề phòng sự gian trá. Lần này văn quyển ngoài trường đi lấy chưa xong, Cao Bá Quát lại dám lưu ở ngoài trường đến phòng của phân khảo Nguyễn Văn Siêu suốt đêm. Nguyễn Văn Siêu đã là phân khảo thì việc ngoài trường tất thảy đều biết, sao lại tiếp người điểm duyệt trong trường ở cùng chỗ suốt đêm, việc này rất đáng nghi ngờ. Huống hồ căn cứ vào tấu thì Cao Bá Quát phân duyệt văn quyển lại thêm chữ vào, có nét chữ dấu mực. Đem so sánh nét chữ dấu mực đó với quyển gốc thì thấy không phù hợp. Nét chữ đó quả là giống với nét chữ của Cao Bá Quát như lời tâu. Điều đó không có kỷ cương luật pháp, làm nhiễu loạn trường thi. Nguyễn Văn Siêu truyền thôi giữ chức, Cao Bá Quát đóng gông và đều giao cho Bộ Lễ và Viện Đô sát hội đồng là Hồ Trọng Tuấn, Vũ Danh Trì tham khảo các điều khoản tra xét công minh, trị tội nghiêm khắc để làm nghiêm túc trường thi.
Ngày mồng 7 tháng 9 năm Thiệu Trị 1 (1841).”
Sau đó, Cao Bá Quát được giảm án từ “trảm quyết” (xử chém ngay) thành án “giảo giam hậu” (xử treo cổ nhưng cho giam đợi đến sau mùa thu). Cuối cùng, án Cao Bá Quát đổi sang tống ngục và “dương trình hiệu lực” nghĩa là được phép lập công chuộc tội.
Chắc chắn Cao Bá Quát ý thức được hậu quả của việc sửa bài thi của mình, nhưng ông vẫn cứ làm, vì như ông nói, đó là “tìm điều nhân”, là “cùng cảnh thương nhau”: “Cầu nhân vị đắc thành chiêu họa – Đồng bệnh tương lân khước lụy nhân” (Tìm điều nhân chưa chắc được đã mang tai họa đến – Cùng cảnh thương nhau lại làm lụy cho người). Quá ngán ngẩm với công danh trói buộc: Ngán nhẽ kẻ tham bề khoa lợi, mũ cánh chuồn đội trên mái tóc, nghiêng mình đứng chực cửa hầu môn, Quản bao người mang cái giàm danh, áo giới lân trùm dưới cơ phu, mỏi gối quỳ mòn sân trường phủ, (Tài tử đa cùng phú), ông luôn trăn trở nỗi lo toan: "Không có sách lược gì làm cho đời được thái bình/ Thẹn mình là một nhà nho mà lại tầm thường đến thế", cùng với bản tính không chịu khuất phục cường quyền nên vào năm 1854, ông đã nổi dậy khởi nghĩa chống nhà Nguyễn. Tháng Giêng năm 1855, Cao Bá Quát bị trúng đạn hy sinh trong một trận chiến tại làng Yên Sơn (Quốc Oai-Hà Nội). Cho dù dòng họ ông đã bị tru di tam tộc văn thơ ông bị đốt trụi nhưng vẫn còn tồn lại tới 1.353 bài thơ và 21 bài văn xuôi được lưu truyền gìn giữ trong các văn đàn dân gian.
Năm 1949, tên ông được đặt cho con phố nguyên là con đường đi dọc theo hào chạy men theo đường phía Đông Nam của thành Thăng Long thời Nguyễn, nối cửa Đông Nam với cửa Tây Nam, trước đó được gọi là phố Tuyên Quang (Rue Tuyen Quang). Phố Cao Bá Quát nay thuộc phường Điện Biên, quận Ba Đình.
Dạ Lang – một vương quốc nằm cách không xa Âu Lạc, tồn tại hơn 2.000 năm trước, từng làm lung lay chiến lược của đế chế Hán, rồi tắt lịm trong im lặng. Và chính sự im lặng ấy khiến bí ẩn Dạ Lang vẫn còn sống đến tận hôm nay.
Tại Khánh Hòa, 400 người dân vùng lũ đã được Bệnh viện đa khoa Khánh Hòa thăm khám, cấp thuốc miễn phí và nhận các phần quà thiết thực.
Chia sẻ
Đến ngày 15/12/2025, người dân phải đảm bảo thông tin cư trú trên VNeID chính xác và có thể xuất trình khi kiểm tra; nếu không, có thể bị phạt tới 1 triệu đồng. Kiểm tra ngay để tránh sai sót và thuận lợi cho thủ tục hành chính, di chuyển hằng ngày.
Chia sẻ
Các chuyên gia quốc tế đánh giá TP.HCM có cơ hội tuyệt vời để trở thành siêu đô thị số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để đột phá trong phát triển.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay trưa 26/11, vàng SJC và nhẫn tiếp đà "leo thang". Nhà vàng bán ra số lượng lớn để đáp ứng nhu cầu tăng cao khiến chợ đen bớt "hét giá".
Chia sẻ
Dưới ánh nắng vàng óng ả, Cầu Hôn Phú Quốc hiện lên như một dải lụa mềm vắt qua biển trời trong trẻo. Tác phẩm được giới thiệu tại Gala ảnh “Dân Việt với Thu vàng” đã đưa khán giả đến với một buổi chiều thu tuyệt đẹp, nơi vẻ đẹp thiên nhiên hòa quyện cùng hơi thở hiện đại của đảo ngọc.
Chia sẻ
Một người đàn ông ở Trung Quốc bật khóc khi chia sẻ rằng toàn bộ số tiền anh chắt chiu gửi cho vợ suốt nhiều năm đã bị cô tiêu sạch, trong đó 670.000 nhân dân tệ (94.000 USD) dùng để tặng cho một nam streamer (người phát trực tiếp nội dung video trên internet).
Chia sẻ
Liên Hợp Quốc khuyến khích Việt Nam nên tích cực thúc đẩy quá trình chuyển đổi kép (chuyển đổi xanh và chuyển đổi số) một cách phù hợp để hỗ trợ tăng trưởng GDP vì có thể phát triển kinh tế nhanh hơn, bền vững hơn và đạt đến mục tiêu Net-Zero.
Chia sẻ
HLV Polking cho hay, CLB CAHN sẽ không thể sử dụng Alan Grafite và Bùi Hoàng Việt Anh ở màn tái đấu Bắc Kinh Quốc An vào 19h15 tối 27/11 vì chấn thương.
Chia sẻ
Thung lũng Vân Sơn, xã Vân Sơn hôm nay được hình thành trên cơ sở sáp nhập ba xã Quyết Chiến, Vân Sơn và Ngổ Luông (địa phận huyện Tân Sơn trước đây), tỉnh Phú Thọ. Đây là làng cổ của người Mường, đồng bào sinh sống qua nhiều thế hệ, giữ nếp sống hiền hòa, cùng với khí hậu trong lành. Vùng đất này được người dân Mường gọi là “thung lũng trường thọ” bởi nơi đây có nhiều cụ già sống trăm tuổi vẫn minh mẫn, khỏe mạnh.
Chia sẻ
Người đàn ông lúc nào cũng tự tin, không bao giờ chịu nhận sai, bỗng đứng trước cửa, mắt đỏ hoe.
Chia sẻ
Đảng Đoàn kết Châu Âu, đảng của cựu Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã kêu gọi lãnh đạo đảng Batkivshchyna, bà Yulia Tymoshenko, cùng chung tay thu thập chữ ký yêu cầu từ chức nội các liên quan đến vụ bê bối tham nhũng.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến cho rằng, không phải chỉ riêng Thủ đô Hà Nội, tất cả các bộ, ngành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng họp liên tục, họp đến tối để thực hiện các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư… khối lượng công việc rất lớn, vất vả nhưng đầy vinh dự và tự hào.
Chia sẻ
Sáng nay (26/11), Hội đồng giám khảo đã tổ chức họp chấm chung khảo Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam lần thứ III năm 2025 và đã tìm ra 32 tác phẩm xuất sắc nhất. Giải báo chí do Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phối hợp với Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT Việt Nam (Agribank) tổ chức thực hiện. Đây là năm thứ 3 liên tiếp Agribank đồng hành cùng Giải báo chí đầy ý nghĩa này.
Chia sẻ
Các buổi diễn tập phòng chống thiên tai, xử lý sự cố đê điều tại một số vị trí trên địa bàn Thành phố như các xã Hồng Sơn, Kiều Phú, Quảng Oai đã giúp các lực lượng tham gia công tác PCTT trên địa bàn xã được trang bị thêm kiến thức, kỹ năng, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng, tránh thiên tai, sẵn sàng áp dụng vào thực tế.
Chia sẻ
Nhà báo Haresh Deol, người đã lên tiếng chỉ trích Liên đoàn bóng đá Malaysia (FAM) sau bê bối nhập tịch cầu thủ, bất ngờ bị nhiều kẻ lạ mặt chặn đánh ngay giữa ban ngày.
Chia sẻ
Lực lượng chức năng Hà Nội nhiều lần kiểm tra và xử phạt các công ty xây dựng trạm trộn bê tông trên hành lang thoát lũ sông Hồng do để vật liệu không có giấy phép và không quản lý chất thải nguy hại. Đáng nói, những trạm trộn vi phạm này hết hạn giấy phép nhiều năm, nhưng vẫn không chịu tháo dỡ.
Chia sẻ
Chúng tôi trở lại vùng trồng bưởi đỏ Tân Lạc Hòa Bình (nay thuộc tỉnh Phú Thọ mới sau sáp nhập). Dọc Quốc lộ 12B, những đồi bưởi nhuộm vàng óng màu quả chín. Nhưng khác với những năm “hoàng kim”, không còn cảnh thương lái tấp nập, xe tải nối đuôi, chỉ còn những người nông dân lặng lẽ bên vườn cây, họ vẫn tin rằng, nếu được đầu tư đúng cách, cây bưởi đỏ sẽ lại hồi sinh.
Chia sẻ
Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê, khối u não ở vùng tuyến tùng phát triển lan tràn quanh não thất, gây ứ nước não.
Chia sẻ
Người lao động khi chậm thi hành quyết định xử phạt sẽ bị khấu trừ lương, thu nhập để cưỡng chế. Quyết định này sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2026.
Chia sẻ
Cây dứa gai là cây trồng mới toanh ở xã mới là xã Kỳ Hoa, tỉnh Hà Tĩnh. Vụ dứa đầu tiên tại xã Kỳ Hoa (tỉnh Hà Tĩnh) vừa bước vào thu hoạch đã mang đến “mùa vàng” cho người dân vùng đồi núi. Nhờ năng suất đạt 40–50 tấn/ha và được doanh nghiệp bao tiêu ổn định, mỗi ha dứa ước tính mang về khoảng 280 triệu đồng.
Chia sẻ
Lời khẳng định của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Diễn đàn kinh tế mùa Thu 2025 đang diễn ra tại TP.HCM. Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, “chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số" đang là xu thế tất yếu, lựa chọn chiến lược và là ưu tiên hàng đầu cho sự phát triển.
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng đã triệt phá đường dây dựng dự án “ma” mang tên TOSI để lừa đảo đầu tư tiền ảo, chiếm đoạt khoảng 90 tỷ đồng của hơn 8.000 người, bắt giữ 14 đối tượng liên quan và thu giữ lượng lớn tài liệu, tài sản phục vụ điều tra.
Chia sẻ
Vũ Hoa Các chỉ là một ngôi Phật đường bình thường. Vậy tại sao không thể mở cửa cho du khách tham quan?
Chia sẻ
Tại hội thảo, giáo sư Kang Hyun-jong (Đại học Yuhan, Hàn Quốc) gây chú ý với loạt đề xuất táo bạo như biến bãi biển Mỹ Khê thành công viên nghệ thuật tương tác và xây dựng “nhà hát tự nhiên lớn nhất thế giới” tại Ngũ Hành Sơn, mở ra hướng phát triển mới cho công nghiệp văn hóa Đà Nẵng.
Chia sẻ
Đồng bào Chăm ở tỉnh Ninh Thuận cũ (nay là Khánh Hòa) đã có thu nhập ổn định và đời sống khấm khá hơn nhờ chuyển đổi sang trồng măng tây xanh.
Chia sẻ
Dù có quyết định thu hồi từ ngày 25/11 toàn bộ phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm, đình chỉ lưu hành các sản phẩm của Công ty MK Skincare do chồng bà Phan Thị Mai (Mailisa) phân phối, nhưng những sản phẩm của công ty này vẫn rao bán tràn lan. Trước vấn đề này, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã đề nghị đơn vị liên quan xử lý.
Chia sẻ
Sau 11 trận ra sân, những đóng góp của Carlos Enrique Olaya (Neneco) cho SLNA gần như bằng 0. Cựu tiền vệ U21 Colombia này gặp rất nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh vị trí với các tiền vệ nội như Nguyễn Quang Vinh, Phan Bá Quyền hay Nguyễn Xuân Bình.
Chia sẻ
Sáng 26/11, tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt – Tiệp, diễn ra Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam TP Hải Phòng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Chủ tịch – Tổng thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam; Ông Lê Tiến Châu, Ủy viên Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố đến dự.
Chia sẻ
Sáng 26/11, Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lạng Sơn lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030 đã diễn ra. Đồng chí Đoàn Thu Hà được hiệp thương giữ chức Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lạng Sơn.
Chia sẻ
Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa yêu cầu thu hồi toàn quốc một lô thuốc bột uống Padobaby trị cảm lạnh, cảm cúm cho trẻ em do Công ty cổ phần dược Medipharco sản xuất do không đạt tiêu chuẩn chất lượng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Phạm Hà An 
