Phát triển bền vững: Bài toán "xanh – số" và những quan tâm lớn của doanh nghiệp

Phát biểu tại Hội thảo "Phát triển bền vững 2025" với chủ đề "Động lực cho Kỷ nguyên bền vững" ngày 27/11, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh, trong bối cảnh quốc tế diễn biến phức tạp, các quốc gia đều đang chuyển mình mạnh mẽ trước làn sóng Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và yêu cầu cấp bách về tăng trưởng xanh, trung hòa carbon.

Thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số

Với Việt Nam, tiến trình này vừa đặt ra thách thức, đồng thời mở ra cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong những năm qua, đặc biệt là năm 2025, Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều thay đổi chiến lược nhằm thích nghi với thực tiễn và hướng đến phát triển bền vững.

Đảng và Chính phủ đang nỗ lực thúc đẩy mô hình tăng trưởng mới, lấy khu vực kinh tế tư nhân, đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học – công nghệ làm trọng tâm. Vì vậy, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là động lực then chốt hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số trong những năm tới.

"Thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh chính là một trong những cách để Bộ Tài chính khẳng định vị thế và vai trò của mình như một lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển kinh tế quốc gia", Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng, Bộ Tài chính cùng các bộ, ngành liên quan đang nỗ lực hoàn thiện khung chính sách tài chính để tạo động lực mạnh mẽ hơn cho khu vực tư nhân.

“Chúng tôi đang triển khai các chính sách ưu đãi thuế, tín dụng ưu tiên và quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo, đồng thời nghiên cứu cơ chế hợp tác công - tư trong các dự án hạ tầng số và năng lượng tái tạo. Đây là những giải pháp cụ thể nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, sáng tạo và tham gia tích cực vào tiến trình chuyển đổi kép”, ông Tâm khẳng định.

Từ góc nhìn của UNDP, ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu, UNDP Việt Nam cho rằng, Quyết định 21/2025/QĐ-TTg là một bước ngoặt đối với Việt Nam.

“Lần đầu tiên, chúng ta có một hệ thống phân loại xanh thống nhất ở cấp quốc gia. Danh mục Phân loại xanh giúp doanh nghiệp xác định rõ đâu là hoạt động xanh, tiêu chí để được tiếp cận vốn xanh và các yêu cầu để chứng minh mức độ bền vững của dự án. Việc này không những giảm chi phí tuân thủ, mà còn mở ra cơ hội huy động vốn quốc tế, vốn thường có chi phí thấp hơn. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để doanh nghiệp tư nhân trở thành động lực của tăng trưởng xanh”, ông Trường nhấn mạnh.

Tuy nhiên, các diễn giả cũng phải thẳng thắn thừa nhận, cả hai tiến trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh còn gặp nhiều thách thức. Đó là thách thức về thể chế, nguồn lực tài chính, hạ tầng công nghệ và đặc biệt là năng lực nhân sự.

Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa - chiếm tới 97% tổng số doanh nghiệp trong nước - vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn xanh, công nghệ mới hay dữ liệu số.

Giải bài toán thách thức

Về phía doanh nghiệp, bà Bùi Bích Liên - CEO, Công ty Cổ phần Thương mại và Công nghệ EMCOM thừa nhận, doanh nghiệp đang gặp thách thức ở hành lang pháp lý.

Bà nói rằng, mặc dù xu hướng tiêu dùng xanh, thân thiện, an toàn đang được ửng hộ trên toàn thế giới, nhưng những doanh nghiệp đi đầu như EMCOM làm về lĩnh vực công nghệ vi sinh, công nghệ sạch bền vững cho cả con người & môi trường cũng đang phải đối mặt với một số thử thách. Đó là, sự thiếu hụt văn bản hướng dẫn, hành lang pháp lý, và các tiêu chí cụ thể cho những người đi đầu trong lĩnh vực sinh học hiện nay.

“Các tiêu chí, tiêu chuẩn đo lường dùng để tham chiếu, đối chiếu, kiểm tra đang không hoàn toàn tương thích trong lĩnh vực sinh học. Phần lớn các bộ tiêu chuẩn hiện nay đang áp dụng cho mô hình công nghiệp hoá chất và chưa thực sự phù hợp cho các giải pháp ứng dụng công nghệ sinh học”, bà nói.

Ông Lee Leong Seng, Giám đốc, Bộ phận Phát triển Bất động sản Nhà ở, Khối Bất động sản, Keppel Việt Nam chia sẻ, phát triển bền vững chính là DNA của Keppel. Tuy nhiên, việc hiện thực hóa tầm nhìn bền vững luôn đi kèm nhiều thách thức.

Đó là thách thức trong việc tìm kiếm các khu đất/dự án cho phép doanh nghiệp vừa có thể phát triển đủ mảng xanh, thiên nhiên, vừa đạt được hiệu quả thương mại; Thách thức cân bằng giữa giá trị kinh tế và giá trị môi trường.

Bên cạnh đó, các giải pháp thiết kế xanh, hài hòa với thiên nhiên thường đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu cao hơn, dẫn đến gia tăng chi phí xây dựng và có thể giá bán sản phẩm cũng sẽ cao hơn; Đa số người mua đều ưa chuộng dự án thân thiện môi trường, tuy nhiên một số có thể vẫn e ngại việc trả thêm chi phí cho các dự án này.

“Đây là thách thức lớn nhất và cần sự chung tay của tất cả các bên liên quan. Do đó, tôi tin rằng với sự hỗ trợ và dẫn dắt của Nhà nước, nhận thức cộng đồng về lợi ích của sản phẩm xanh sẽ ngày càng được nâng cao. Đồng thời, các cơ chế ưu đãi cũng sẽ góp phần khuyến khích doanh nghiệp áp dụng giải pháp và vật liệu bền vững”, ông Lee Leong Seng nhấn mạnh.

Ông Chung Diệu Tuấn
CEO, Công ty Cổ phần Đầu tư CME Solar/ CME Solar Investment

Là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong đầu tư, phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam, CME Solar đã dành nguồn lực đáng kể để xây dựng hệ thống quản trị, triển khai ESG, tạo nền tảng vững chắc cho chiến lược tăng trưởng bền vững. Hiện nay, doanh nghiệp đang hợp tác với nhiều đối tác để đầu tư, lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái tại nhà máy, cơ sở sản xuất theo mô hình “CME Solar đầu tư – vận hành – cung cấp điện”, trong đó CME Solar chịu toàn bộ chi phí đầu tư và vận hành, đồng thời cung cấp điện với mức giá chiết khấu cho doanh nghiệp.
Các dự án của CME Solar đã được triển khai tại nhiều tỉnh, thành và trong đa dạng lĩnh vực như may mặc, giày da, dược phẩm, kho vận, chế biến thực phẩm, sản xuất thiết bị… với sự tham gia của cả doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa. Điểm chung giữa CME Solar và các đối tác là cùng hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và tối ưu hóa chi phí trong hoạt động sản xuất – kinh doanh.

Ông LARRY LEE CHIO LIM
Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Bia -Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (SABECO)

Tại SABECO, chúng tôi xem tính bền vững là một lợi thế cạnh tranh thực sự. Trên phạm vi toàn cầu, các doanh nghiệp đầu tư sớm vào hiệu quả năng lượng có thể giảm từ 5–14% chi phí vận hành. Các quỹ đầu tư bền vững cũng đang vượt trội so với các quỹ truyền thống, với tổng tài sản bền vững dự kiến đạt 3,9 nghìn tỷ USD vào năm 2025. Riêng tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, hơn 60% người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn những thương hiệu được đánh giá là có trách nhiệm với môi trường.
Những con số này cho thấy tính bền vững đã vượt xa phạm vi của một câu chuyện tiếp thị; đó là yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp tiếp cận thị trường, tiếp cận nguồn vốn, thu hút nhân tài và củng cố niềm tin dài hạn. Chính niềm tin ấy đã định hình và thúc đẩy hành trình chuyển đổi của SABECO.

×