Bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025: Quy trình cụ thể gồm những bước nào?

Câu hỏi:

Bạn đọc Thanh Hường (Hà Nội) hỏi: Từ ngày 1/7, mô hình chính quyền 2 cấp chính thức được triển khai, nhiều quy định về nhân sự cũng thay đổi. Xin cho biết, quy trình bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025 được thực hiện như thế nào?

Trả lời:

Luật sư Ma Văn Giang (Văn phòng Luật sư Nam Hồng – Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho hay, tại Quyết định số 759/QĐ-TTg năm 2025 phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng đã phê duyệt phương án sắp xếp đối với thôn, tổ dân phố thuộc cấp xã như sau:

Tiếp tục xác định thôn, tổ dân phố là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư, không phải là cấp hành chính; trước mắt giữ nguyên các thôn, tổ dân phố hiện có. Chính phủ giao Bộ Nội vụ nghiên cứu, xây dựng và xác định lộ trình sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố theo hướng tinh gọn, đáp ứng yêu cầu phục vụ trực tiếp đời sống của cộng đồng dân cư trên địa bàn cấp xã.

Như vậy, theo luật sư Giang, khi thực hiện việc sáp nhập tỉnh, xã, trước mắt vẫn giữ nguyên các thôn, tổ dân phố hiện có; sau đó mới nghiên cứu và xác định lộ trình sắp xếp, tổ chức lại theo hướng tinh gọn, hợp lý.

Những trường hợp nào Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố bị bãi nhiệm?

Theo luật sư Giang, trong trường hợp thực hiện bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố sẽ áp dụng quy định tại Điều 9 Nghị định số 59/2023/NĐ-CP về quy trình cho thôi làm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố năm 2025.

Cụ thể, việc cho thôi làm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố được quyết định tại cuộc họp của cộng đồng dân cư trong các trường hợp: người có nguyện vọng xin thôi vì lý do sức khỏe, hoàn cảnh gia đình hoặc lý do cá nhân khác; người này phải có đơn gửi Chủ tịch UBND cấp xã, nêu rõ lý do xin thôi.

Trưởng ban công tác Mặt trận ở thôn, tổ dân phố có thể đề nghị Chủ tịch UBND cấp xã xem xét cho thôi làm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố trong các trường hợp: không còn được nhân dân tín nhiệm; không hoàn thành nhiệm vụ; vi phạm quyền làm chủ của nhân dân; tham nhũng, lãng phí; không chấp hành sự chỉ đạo, điều hành của UBND cấp xã hoặc quy định của cấp trên; vi phạm pháp luật nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự; hoặc khi có ít nhất 50% tổng số hộ gia đình hoặc đại diện hộ gia đình trong thôn, tổ dân phố kiến nghị.

Trình tự tổ chức cuộc họp cộng đồng dân cư để xem xét cho thôi làm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố được thực hiện theo khoản 5 Điều 3 Nghị định 59/2023/NĐ-CP.

Trình tự bãi nhiệm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố gồm những bước nào?

Cụ thể, người chủ trì cuộc họp tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu tham dự; thông qua chương trình cuộc họp; giới thiệu người để cộng đồng dân cư biểu quyết cử làm thư ký cuộc họp. Thư ký cuộc họp được quyết định khi có trên 50% đại diện hộ gia đình tham dự cuộc họp giơ tay biểu quyết đồng ý.

Căn cứ vào nội dung cụ thể, người chủ trì hoặc người được phân công sẽ công bố các quyết định, văn bản liên quan theo chương trình đã được thông qua.

Người tham dự cuộc họp thảo luận về các nội dung do người chủ trì hoặc người được phân công trình bày. Đối với cuộc họp của cộng đồng dân cư để bầu Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố; thành viên Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng; thành viên Ban Thanh tra nhân dân ở xã, phường, thị trấn, đại diện Ban công tác Mặt trận ở thôn, tổ dân phố sẽ giới thiệu danh sách người ứng cử. Danh sách này do Ban công tác Mặt trận thống nhất với cấp ủy chi bộ thôn, tổ dân phố, đồng thời đề nghị các đại diện hộ gia đình tham dự tự ứng cử hoặc đề cử người đủ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia bầu.

Sau phần thảo luận, người chủ trì cuộc họp tổng hợp ý kiến, đề xuất nội dung cần biểu quyết và phương án biểu quyết bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín để người tham dự lựa chọn. Phương án được thông qua khi có trên 50% đại diện hộ gia đình tham dự cuộc họp giơ tay biểu quyết đồng ý.

Khi biểu quyết bằng hình thức giơ tay, kết quả được kiểm đếm trực tiếp tại thời điểm biểu quyết và ghi vào biên bản cuộc họp.

Trường hợp biểu quyết bằng bỏ phiếu kín, người chủ trì đề xuất số lượng và danh sách Ban kiểm phiếu từ 03–05 người (gồm Trưởng ban và các thành viên) để đại diện hộ gia đình tham dự cuộc họp biểu quyết bằng hình thức giơ tay. Ban kiểm phiếu được thành lập khi có trên 50% đại diện hộ gia đình tham dự giơ tay đồng ý. Ban kiểm phiếu sẽ hướng dẫn thể lệ, cách ghi phiếu, phát phiếu và tổ chức bỏ phiếu.

Sau khi kết thúc bỏ phiếu, Ban kiểm phiếu tiến hành kiểm phiếu; đồng thời mời 02 đại diện hộ gia đình tham dự cuộc họp chứng kiến. Ban kiểm phiếu lập biên bản kiểm phiếu theo Mẫu số 02 kèm theo Nghị định và Trưởng ban kiểm phiếu công bố kết quả tại cuộc họp. Biên bản kiểm phiếu được lập thành 03 bản, gửi kèm Quyết định của cộng đồng dân cư đến UBND cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và lưu giữ tại thôn, tổ dân phố.

Người chủ trì cuộc họp công bố kết quả biểu quyết đối với từng nội dung và kết luận cuộc họp. Quyết định của cộng đồng dân cư được thể hiện bằng các văn bản: nghị quyết, biên bản cuộc họp, bản ghi nhớ hoặc bản thỏa thuận, trong đó ghi rõ nội dung quyết định theo quy định tại khoản 2 Điều 20 của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Trường hợp cuộc họp để bầu Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố, người trúng cử sẽ ra mắt tại cuộc họp. Nếu không xác định được người trúng cử, cần nêu rõ lý do trong biên bản để báo cáo UBND cấp xã xem xét, quyết định tổ chức bầu lại.

Ngay sau khi cuộc họp kết thúc, người chủ trì có trách nhiệm hoàn thiện hồ sơ cuộc họp. Chậm nhất 05 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc cuộc họp, quyết định đã được cộng đồng dân cư biểu quyết thông qua (theo Mẫu số 03 kèm theo Nghị định) phải được gửi đến UBND cấp xã và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, theo quy định tại khoản 3 Điều 20 của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

×