Bí thư Tỉnh uỷ Cao Bằng kể việc giải quyết các vụ khiếu kiện phức tạp kéo dài hàng chục năm

Chiều 11/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo.

Góp ý tại phiên thảo luận, Bí thư Tỉnh uỷ Cao Bằng Quản Minh Cường đã chia sẻ những câu chuyện thực tế, phức tạp và kéo dài hàng chục năm tại địa phương.

Kể lại một vụ việc nan giải, ông Quản Minh Cường cho biết có trường hợp một phụ nữ tranh chấp đất đai thừa kế với người em. Tòa sơ thẩm và phúc thẩm xử sai, không chia đất cho bà mà lại chia cho người em. Do không hiểu luật, bà không kháng cáo, kháng nghị mà chỉ đi khiếu kiện chính quyền.

Trong lúc đó, bản án được thi hành, mảnh đất bị bán cho người khác, nhà trên đất cũng bị chủ mới phá đi xây nhà hiện đại. Khi Tòa án Nhân dân Tối cao vào cuộc, hủy cả hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm, yêu cầu xử lại và xác định quyền lợi của người phụ nữ là đúng, thì tình huống của vụ việc đã trở nên vô cùng phức tạp.

"Bây giờ nhà không còn, đất không còn. Chúng tôi đã dùng mọi biện pháp xã hội, vận động các nhà hảo tâm gom tiền đền bù cho bà. Giá trị mảnh đất lúc đó hơn 1 tỷ, bây giờ lên 4-5 tỷ đồng rồi, nhưng bà nhất quyết không chịu lấy tiền, cũng không chịu lấy đất khác, cứ dứt khoát đòi lại đúng căn nhà cũ trên mảnh đất cũ, vốn đã không còn tồn tại", ông Cường cho hay.

Chủ nhà mới cũng rất thiện chí, sẵn sàng nhận lại tiền và trả đất để tránh phiền phức. Nhưng người phụ nữ vẫn không đồng ý, khăng khăng "phải đập cái nhà mới đi, trả lại nền nhà cũ". Mọi nỗ lực thuyết phục của chính quyền, kể cả việc Bí thư Tỉnh uỷ trực tiếp xuống gặp, gửi tiền cá nhân hỗ trợ, hay tạo điều kiện điều chuyển công tác cho con gái bà về gần trung tâm… đều không được bà đồng ý.

Dù hành động của người phụ nữ này có lúc cản trở, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, nhưng ông Cường cho rằng không thể xử lý hình sự vì "người ta đang bảo vệ lợi ích chính đáng ban đầu của họ". Đây là một trường hợp cho thấy sự việc có thể đi vào bế tắc, dù chính quyền đã nỗ lực sửa sai.

Tuy nhiên, ông Cường nhấn mạnh, qua thực tiễn giải quyết các vụ việc, có thể thấy phần lớn nguyên nhân của khiếu kiện kéo dài xuất phát từ việc chính quyền làm chưa đúng lúc đầu.

Để minh chứng, ông kể về một vụ việc hai hộ dân khiếu kiện suốt 19 năm vì quyết định thu hồi đất sai. Dự án đường tránh thành phố Cao Bằng được cấp vốn 222 tỷ đồng từ 25 năm trước nhưng không thể hoàn thành vì vướng hai hộ dân. Qua nhiều thời kỳ, các kết luận trước đây đều cho rằng chính quyền đúng. Cuối cùng, thanh tra tỉnh vào cuộc mới kết luận là chính quyền sai, phải đền bù cho dân. Nhưng cơ quan chức năng lại không ra quyết định quyết định để hủy quyết định sai lúc đầu.

Khi ông trực tiếp chỉ đạo, yêu cầu ra một quyết định mới thay thế quyết định sai cũ, vấn đề tồn tại gần hai thập kỷ đã được giải quyết.

"Lúc đó người dân rất xúc động", Bí thư Cao Bằng kể lại.

Một trường hợp khác là một nữ công dân khiếu kiện từ năm 1968, tức là gần 60 năm, vì vấn đề đất đai lịch sử không có giấy tờ rõ ràng. Chính quyền không giải quyết được. Mãi gần đây, khi kiểm tra lại và linh hoạt vận dụng, chính quyền đã cấp được sổ đỏ cho bà đó trên một phần đất khác có giá trị tương đương.

"Một việc bình thường thôi, nếu làm sớm thì dân đã không phải khiếu kiện gần 60 năm", ông Cường nói.

Từ thực tiễn, ông Quản Minh Cường cho rằng gốc rễ của khiếu kiện kéo dài là do chính quyền làm chưa đúng lúc đầu hoặc giải quyết không triệt để. Ông đề nghị phải gắn trách nhiệm của người giải quyết.

"Nếu cán bộ giải quyết sai, hoặc không giải quyết thì cán bộ đó sẽ chịu hình thức xử lý thế nào? Chứ nếu không thì cứ hết lãnh đạo đời này đến lãnh đạo khác, sự việc cứ qua đi", ông Cường nói.

Bên cạnh đó, ông cũng cho biết có tình trạng một bộ phận người dân lợi dụng khiếu kiện để trục lợi, gây rối và cho rằng cần phải đấu tranh với cả những đối tượng này.

Về dự án luật, Bí thư Tỉnh uỷ Cao Bằng cho rằng tên gọi và nội hàm cần thay đổi. Theo ông, việc tiếp không quan trọng bằng việc xử lý sau khi tiếp.

"Vấn đề là giải quyết đơn của công dân thế nào mới là quan trọng. Do đó, tôi cho rằng cần một luật về giải quyết đơn thư của công dân, chứ nếu chỉ là luật tiếp công dân thì chưa đúng và chưa đủ", ông Cường góp ý.

×