Thí điểm cấm xe máy chạy xăng theo giờ tại Hà Nội: Chuyên gia chỉ ra "vấn đề mấu chốt"

Hà Nội thí điểm cấm xe máy chạy xăng theo giờ

UBND TP.Hà Nội vừa có Tờ trình gửi HĐND TP.Hà Nội đề nghị thông qua Nghị quyết Quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn thành phố.

Theo lộ trình, từ 1/1/2030, thành phố sẽ thực hiện vùng phát thải thấp tại 36 xã, phường trong Vành đai 3. Trước mắt, từ 1/7/2026 sẽ thí điểm thực hiện vùng phát thải thấp tại 9 phường trong Vành đai 1, gồm: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.

Trong đó, sẽ cấm xe mô tô, xe gắn máy lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/thời điểm hoặc khu vực.

Dự kiến, nội dung trên sẽ được HĐND thành phố xem xét, thông qua tại kỳ họp thường lệ cuối năm được tổ chức ngày 26-27/11/2025.

Trước đó, theo Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 12/7/2025, TP.Hà Nội được giao phát triển mạng lưới giao thông công cộng, ưu tiên sử dụng xe buýt điện, tàu điện, đồng thời ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp phương tiện sử dụng năng lượng sạch.

TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh Văn phòng UBATGT Quốc gia.

Nói về điều này với PV Dân Việt, TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh Văn phòng UBATGT Quốc gia nhấn mạnh, việc quy hoạch vùng là rất quan trọng trong việc giảm phát thải.

"Tôi đã theo dõi các chương trình của Hà Nội về việc cấm xe máy trong nhiều năm qua, và có thể nói rằng, thành phố đã đặt ra nhiều lộ trình nhưng chưa đạt được thành công thực chất. Lý do chính là vì xe mô tô, xe gắn máy gắn bó mật thiết với đời sống người dân, đặc biệt là người lao động, người có thu nhập trung bình và thấp. Nếu nói đến cấm xe máy, thì chẳng khác nào “khâu dạ dày" của người ta lại”, TS Khương Kim Tạo nói.

TS Khương Kim Tạo chỉ rõ rằng, vấn đề mấu chốt ở đây là quản lý hoạt động của phương tiện trong phạm vi lãnh thổ cụ thể, chứ không phải cấm tuyệt đối phương tiện. Nếu khu vực Vành đai 1 được quy hoạch là vùng không phát thải, thì mọi xe lưu thông khu vực đó, bất kể được đăng ký ở đâu, cũng phải tuân thủ tiêu chuẩn môi trường.

Vị nguyên Phó chánh Văn phòng UBATGT Quốc gia cũng cho rằng, câu chuyện không phải là ra lệnh cấm xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, mà là chỉ đạo việc thay thế dần các phương tiện này bằng những phương tiện sử dụng năng lượng sạch hơn.

"Đây là một sự khác biệt rất quan trọng, và tôi cho rằng cách tiếp cận này là phù hợp, mang tính thực tiễn cao hơn rất nhiều so với các đề xuất cứng nhắc trước đây", TS Tạo nêu.

"Chúng ta cần khuyến khích phát triển và sử dụng các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường, như xe máy điện, xe lai hybrid, cũng như áp dụng các công nghệ hiện đại trong quy trình kiểm định, chẳng hạn như kiểm định di động, theo dõi phát thải theo thời gian thực, hay tích hợp dữ liệu số hóa để quản lý vòng đời của phương tiện", ông nói thêm

UBND TP.Hà Nội xác định, tiêu chí vùng phát thải thấp gồm: Khu vực thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt và vùng hạn chế phát thải được xác định tại Quy hoạch Thủ đô Hà Nội; khu vực thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông từ mức độ D đến F theo TCVN và khu vực có chỉ số chất lượng không khí trong tối thiểu một năm gần nhất ở dưới mức trung bình theo số liệu trạm quan trắc chuẩn của quốc gia và thành phố.

Các biện pháp sẽ áp dụng trong vùng phát thải thấp bao gồm: Tổ chức phát triển vận tải hành khách công cộng và khuyến khích sử dụng các loại phương tiện thân thiện với môi trường; rà soát, xác định các khu vực đủ điều kiện phát triển không gian đi bộ, đi xe đạp; Phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng, hạ tầng thu gom và xử lý pin xe điện sau thải bỏ; Xây dựng văn hóa giao thông, ý thức sử dụng phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân...

Việc cấm xe máy sử dụng xăng, dầu đang được xem là bước đi mang tính tất yếu.

UBND TP.Hà Nội đề xuất cấm xe mô tô, xe gắn máy hoạt động kinh doanh trên nền tảng phần mềm ứng dụng hỗ trợ kết nối vận tải lưu thông trong vùng phát thải thấp; Cấm xe mô tô, xe gắn máy khác lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/thời điểm hoặc khu vực; Hạn chế, tiến tới cấm xe ô tô không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/ thời điểm hoặc khu vực.

GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Trưởng ban Khoa học Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam cho rằng, với quyết tâm và định hướng rõ ràng, Hà Nội hoàn toàn có thể thực hiện được những mục tiêu mà chúng ta đã đặt ra, từng bước hình thành hệ thống giao thông đô thị bền vững, xanh và an toàn hơn.

"Điều quan trọng là phải có lộ trình cụ thể và các biện pháp thực tiễn đi kèm. Việc chỉ đề ra mục tiêu mà thiếu nghiên cứu và giải pháp cụ thể sẽ khiến chính sách không hiệu quả", GS Cơ nêu.

Theo ông, chúng ta không chỉ đang nói về công nghệ, mà còn đang nói về cách làm, là làm sao để chuyển đổi một cách có trách nhiệm, không làm gián đoạn cuộc sống người dân, mà vẫn thúc đẩy được mục tiêu xanh hóa nền kinh tế.

TS. Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia giao thông, cũng nhận định, việc cấm xe máy chạy xăng và lộ trình cấm phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch là tín hiệu cho thấy Hà Nội đang nghiêm túc xây dựng một thành phố xanh, thông minh và bền vững.

Một vấn đề cần lưu ý khác, đó là công tác truyền thông và tạo đồng thuận xã hội đóng vai trò hết sức quan trọng. Cần giải thích rõ ràng để người dân hiểu lợi ích lâu dài của chính sách. Nên khuyến khích doanh nghiệp, trường học, khu dân cư đi đầu trong sử dụng phương tiện xanh.

×