Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10: Tự hào 5 nữ Nhà khoa học của nhà nông năm 2025 vừa được Hội Nông dân Việt Nam vinh danh

5 nữ Nhà khoa học của nhà nông năm 2025 vừa được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh đó là:

1. TS Lê Nguyễn Lan Thanh - Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam.

2. TS Nguyễn Thúy Kiều Tiên - Phó Viện trưởng Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long.

3. ThS Trần Thị Kim Hương – Trưởng phòng Quản lý khoa học và công nghệ, Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Lai Châu.

4. TS Lê Huỳnh Thanh Phương - Phó Giám đốc Công ty TNHH Công nghệ sinh học Mintu Việt Nam.

5. Kỹ sư Bạch Thị Vững - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (VRDC), Công ty cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed Group).

Khoa học bắt nguồn từ nhu cầu thực tiễn

Nếu hỏi niềm đam mê của những nhà khoa học nữ này bắt nguồn từ đâu, câu trả lời luôn là sự gắn bó máu thịt với thực tiễn sản xuất và nỗi trăn trở về cuộc sống của người nông dân.

Nhà khoa học của nhà nông năm 2025 – TS Lê Nguyễn Lan Thanh (Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam) là người đã dành hơn hai thập kỷ để chọn tạo những giống hoa mới, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững cho bà con nông dân. Đối với chị, nghiên cứu là phải bám sát thị hiếu và xu hướng của thị trường. Chị đã trở thành chủ nhiệm và thành viên tham gia nhiều đề tài cấp Bộ, cấp tỉnh, cấp cơ sở, tập trung vào việc tạo ra các giống hoa mới đã và đang được phát triển vào sản xuất.

"Nghiên cứu về hoa là một lĩnh vực không ngừng biến đổi, giống như "thời trang". Chính vì vậy, việc tạo ra các giống hoa mới, độc đáo, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng là điều vô cùng cần thiết", TS Lan Thanh nhấn mạnh.

Đến nay, những kết quả nghiên cứu của chị vẫn đang được kế thừa và phát huy. Từ năm 2020 - 2024, trong khuôn khổ đề tài cấp Bộ, các giống hoa mới có chất lượng cao như hoa cúc C10, C11, C195 và hoa cẩm chướng D191 đã được phát triển sản xuất tại ĐBSCL.

Những giống này không chỉ phù hợp cho hoa cắt cành mà còn được phát triển trong mô hình sản xuất hoa chậu vụ Tết, mang lại giá trị kinh tế cao hơn.

Hơn 21 năm làm việc với nông dân, TS Lê Nguyễn Lan Thanh luôn trăn trở về việc làm chủ công nghệ tạo giống hoa mới và sản xuất giống bằng nuôi cấy mô. Chị nhận thấy rằng, việc chủ động nguồn giống chất lượng cao sẽ giúp nông dân không còn phụ thuộc vào nhập khẩu, ổn định được sản xuất và đạt được hiệu quả kinh tế bền vững.

2 nhà khoa học nữ lai tạo nhiều giống lúa chất lượng cao cho nông dân

Tương tự, hành trình của hai chuyên gia lúa giống, TS Nguyễn Thúy Kiều Tiên - Phó Viện trưởng Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long và Kỹ sư Bạch Thị Vững Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (VRDC), Công ty cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed Group), được định hình bởi sự quyết tâm tìm kiếm giải pháp cho những thách thức lớn.

Nếu như kỹ sư Bạch Thị Vững dành tâm huyết cho việc áp dụng khoa học kỹ thuật trong hoạt động lai tạo, khảo nghiệm, chọn lọc sản phẩm giống lúa, thì TS Kiều Tiên đã trở thành đồng tác giả của rất nhiều giống lúa được công nhận lưu hành tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ.

Những nghiên cứu khoa học của 2 hai chuyên gia lúa giống này đều hướng tới một mục tiêu chung đó là: cho ra đời nhiều giống lúa mới chất lượng cao với những ưu điểm vượt trội, góp phần làm nên nhiều mùa vàng thắng lợi cho bà con nông dân ở khắp mọi miền.

Sinh năm 1965 tại Tây Ninh, kỹ sư Bạch Thị Vững là minh chứng sống động cho hình ảnh người phụ nữ Việt Nam vừa tài năng, vừa kiên trì, vừa đầy trách nhiệm. Từ những ngày đầu công tác tại Chi cục Bảo vệ thực vật Long An (1988 – 1999), bà đã không quản ngại nắng gió, bùn lầy để đồng hành cùng nông dân, hướng dẫn họ sản xuất theo quy trình khoa học, tiết kiệm chi phí và giảm sâu bệnh. 

Đến nay dù đã ở tuổi 60, khi nhiều người đã nghỉ ngơi, kỹ sư Bạch Thị Vững vẫn say sưa bên những luống lúa thử nghiệm, vẫn ghi chép tỉ mỉ từng chỉ số, từng biểu hiện sâu bệnh. Mỗi giống lúa mới ra đời là một hành trình dài của sự kiên trì, là kết quả của hàng trăm ngày khảo nghiệm trong nắng, trong gió, và cả trong những đêm thức trắng cùng đồng nghiệp.

"Người làm khoa học nông nghiệp phải vừa có kiến thức, vừa có trái tim. Vì mỗi hạt lúa gieo xuống ruộng không chỉ là thành quả của nghiên cứu mà còn là niềm tin của hàng triệu người nông dân", bà Vững chia sẻ.

Không chỉ đóng góp cho khoa học, kỹ sư Bạch Thị Vững còn là hình mẫu người phụ nữ hiện đại – giỏi chuyên môn, tận tụy với công việc và giàu lòng nhân hậu. Bà luôn dành sự tri ân sâu sắc cho những người nông dân – những người đồng hành cùng bà trong suốt quá trình khảo nghiệm, đánh giá, chọn lọc. "Nếu không có họ, chúng tôi sẽ không biết giống mới mạnh ở đâu, yếu chỗ nào để tiếp tục hoàn thiện", bà nói.

Trong lĩnh vực lúa gạo, TS Nguyễn Thúy Kiều Tiên là đồng tác giả của rất nhiều giống lúa chất lượng cao, có khả năng chống chịu tốt, được công nhận lưu hành tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ. Những giống lúa này không chỉ đảm bảo năng suất mà còn mang gen thích ứng với các điều kiện bất lợi như hạn hán, xâm nhập mặn, giúp hàng vạn nông dân giữ vững sản xuất trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Theo TS Tiên, người làm công tác nghiên cứu chọn tạo giống lúa không nên tự mãn mà phải có tư duy cao hơn, làm sao ngày càng bắt kịp yêu cầu của sản xuất và thị trường trong và ngoài nước.

"Chính điều này không cho phép các nhà khoa học hài lòng với kết quả nghiên cứu của mình mà phải luôn luôn động não, cập nhật nhiệm vụ mới đưa vào nghiên cứu, để những sản phẩm sau này lúc nào cũng bắt kịp nhu cầu" - TS Tiên chia sẻ.

Đột phá công nghệ sinh học, giải pháp xanh cho nông dân nuôi tôm

Một lĩnh vực khác đòi hỏi sự dấn thân và kiên trì không kém là công nghệ sinh học. TS Lê Huỳnh Thanh Phương - Phó Giám đốc Công ty TNHH Công nghệ sinh học Mintu Việt Nam đã chứng minh vai trò tiên phong của mình. Bà khẳng định: “Làm khoa học nông nghiệp không thể chỉ ngồi trong phòng kín”.

Tình yêu khoa học của TS Lê Huỳnh Thanh Phương được thể hiện qua việc nghiên cứu và ứng dụng gần 50 sản phẩm sinh học, bao gồm 15 sản phẩm trong chăn nuôi và 34 sản phẩm trong nuôi trồng thủy sản, mang thương hiệu MINTU.

Đặc biệt, nỗi trăn trở về dịch bệnh đã thúc đẩy bà tìm ra giải pháp diệt nấm đồng tiền trong ao nuôi và trên tôm nuôi, mang lại sự an toàn và hiệu quả cho người nuôi thủy sản.

Nấm đồng tiền là một trong những bệnh khó trị nhất trong nuôi tôm công nghiệp, việc có một chế phẩm sinh học hiệu quả không chỉ bảo vệ tôm nuôi mà còn bảo vệ môi trường nước.

Trong khi đó, TS Trần Thị Kim Hương – Trưởng phòng Quản lý khoa học và công nghệ, Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Lai Châu lại mang tri thức khoa học lên vùng cao, chuyên tâm vào việc bảo tồn và phát triển cây dược liệu quý. Niềm say mê của chị là nghiên cứu đặc điểm và xây dựng quy trình trồng cây sâm Lai Châu. Công trình này không chỉ là khoa học mà còn là trách nhiệm với bản sắc dược liệu quốc gia và sinh kế của bà con dân tộc thiểu số vùng núi, nơi canh tác gặp vô vàn khó khăn.

5 nữ nhà khoa học với những nghiên cứu khác nhau nhưng đều có một đặc điểm chung. Đó là: Niềm say mê khoa học của họ là sự kết hợp giữa tri thức hàn lâm và sự thấu hiểu và đồng hành cùng người nông dân. Họ không ngại bùn đất, nắng gió, chỉ cần công trình nghiên cứu mang lại lợi ích thiết thực cho người nông dân.

Với những đóng góp to lớn trong lĩnh vực nông nghiệp, 95 Nông dân Việt Nam xuất sắc, Nhà khoa học của nhà nông năm 2025, trong đó có 5 nhà khoa học nữ nêu trên đã vinh dự được tiếp kiến Tổng Bí thư Tô Lâm vào chiều ngày 14/10 nhân dịp kỷ niệm 95 năm Hội Nông dân Việt Nam.

Phát biểu tại buổi tiếp kiến với đoàn đại biểu Nông dân Việt Nam xuất sắc, Nhà khoa học của nhà nông năm 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã biểu dương, ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp của giai cấp nông dân Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam nói chung, và 95 đại biểu Nông dân Việt Nam xuất sắc, Nhà khoa học của nhà nông năm 2025 nói riêng.

Tổng Bí thư nhấn mạnh việc đưa khoa học - công nghệ vào đúng “trung tâm” của sản xuất. Nhà khoa học hãy xuống đồng ruộng, vào trang trại, vào nhà máy chế biến; doanh nghiệp, hợp tác xã đồng hành cùng nông dân để chuẩn hóa quy trình, chuẩn hóa chất lượng, nâng cao truy xuất nguồn gốc - an toàn thực phẩm, đáp ứng các chuẩn mực thị trường khó tính.

×