Phân tích tờ khai thuế trong suốt 20 năm qua của ông Trump, tờ New York Times cho hay Trump chỉ nộp số tiền 750 USD thuế trong hai năm là 2016 và 2017, tức ít hơn nhiều so với một người dân Mỹ bình thường đang làm việc trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế đại dịch Covid-19. Còn tính từ năm 2000 đến 2015, có tới 10 năm Trump không phải nộp bất cứ đồng tiền thuế liên bang nào.

Báo cáo của tờ New York Times còn chỉ ra trong 2 năm đầu tiên đắc cử Tổng thống Mỹ, Trump đã kiếm được 73 triệu USD từ các hoạt động kinh doanh ở nước ngoài. Phần lớn trong số đó đến từ khu giải trí nghỉ dưỡng golf cao cấp ở Scotland và Ireland. Ngoài ra còn có các khoản 3 triệu USD từ Philippines, 2,3 triệu USD từ Ấn Độ và 1 triệu USD từ Thổ Nhĩ Kỳ. Tính riêng năm 2017, Trump phải chi trả trả 145.400 USD tiền thuế ở Ấn Độ, 156.824 USD tiền thuế ở Philippines, tức gấp nhiều lần số tiền thuế 750 USD mà ông nộp vào kho bạc Mỹ theo cáo buộc của New York Times. Ngoài ra, Trump cũng xin giảm một khoản thuế lớn lên tới 70.000 USD cho hàng loạt chi phí như máy bay di chuyển, làm tóc khi lên hình…

Cũng theo tờ báo này, các doanh nghiệp mà Trump sở hữu đã liên tục báo lỗ trong hàng thập kỷ, khác xa hình ảnh trùm tài phiệt giàu có mà vị đương kim Tổng thống xây dựng trong suốt quá trình tranh cử vào Nhà Trắng. Hiện cá nhân Trump đang gánh vác khoản nợ lên tới 420 triệu USD và hơn 300 triệu USD trong số đó sẽ đến hạn thanh toán trong 4 năm tới, theo nguồn tin của New York Times.

Bài phân tích của New York Times đã biến hình ảnh của Tổng thống Trump từ một doanh nhân tỷ phú giàu có ngồi vào ghế Tổng thống Mỹ với mức lương 1 USD trở thành một chủ doanh nghiệp kém cỏi, một kẻ trốn thuế, một con nợ cõng trên vai những khoản nợ khổng lồ. Tờ báo cũng ám chỉ hành vi tham nhũng có hệ thống của Trump khi tố ông này sử dụng các kẽ hở luật pháp để trốn thuế trong hàng thập kỷ bằng cách báo lỗ doanh nghiệp.

Còn tờ AP thì dẫn nguồn tin các báo cáo tài chính của Trump cho biết vị đương kim Tổng thống Mỹ kiếm được ít nhất 434,9 triệu USD trong năm 2018 nhưng hồ sơ thuế của ông lại báo lỗ 47,4 triệu USD.

Sau báo cáo này, nhà sử học Douglas Brinkley thuộc Đại học Rise đã gọi Trump là “một kẻ lừa đảo trong Nhà Trắng”, cáo buộc Trump phá vỡ các thông lệ khi từ chối công bố hồ sơ thuế trong quá trình tranh cử. Tony Schwartz, tác giả cuốn sách Nghệ thuật thương lượng của Trump cũng cho biết ông ngạc nhiên về hành vi “trơ trẽn” của Trump khi gần như không trả đồng thuế nào cho hàng trăm triệu USD mà Trump kiếm được.

Chỉ ít giờ sau khi thông tin được New York Times đăng tải, Tổng thống Trump trong một cuộc họp báo tại Nhà Trắng đã phủ nhận tất cả đều là “tin giả”. "Tôi đã phải trả rất nhiều tiền thuế. Tôi đóng rất nhiều thuế thu nhập", ông Trump tuyên bố. Luật sư của Tổ chức Trump, Alan Garten cũng khẳng định hầu hết, thậm chí đa số các thông tin mà tờ New York Times đưa ra là hoàn toàn không chính xác. Nhưng việc Trump không công khai tờ khai thuế với lý do đang bị Sở Thuế vụ kiểm toán vẫn gây ra mối hoài nghi lớn trong công chúng. 

Đáng nói, bài báo được xuất bản chỉ 2 ngày trước khi diễn ra cuộc tranh luận đầu tiên giữa Trump và ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden, chỉ 37 ngày trước Ngày bầu cử 3/11. Nó đặt ra thách thức nghiêm trọng cho cơ hội tái đắc cử nhiệm kỳ mới của ngài đương kim Tổng thống, nhất là trong bối cảnh các cuộc thăm dò cử tri gần đây đều chỉ ra lợi thế nghiêng về Joe Biden.

Bê bối trốn thuế ảnh hưởng nghiêm trọng đến Trump khi dư luận đặt ra hàng loạt câu hỏi về đạo đức và lòng yêu nước của vị đương kim Tổng thống, nhất là khi tờ New York Times chỉ ra khoản thuế mà Trump nộp tại nước ngoài lớn hơn nhiều so với trong nước. Đồng thời, nó cũng làm dấy lên nguy cơ Trump bị điều tra thuế và đối mặt với hàng loạt rắc rối liên quan khi hết nhiệm kỳ.

Trong ngắn hạn, báo cáo của New York Times có thể đem đến cho Biden một cơ hội vàng để dồn đương kim Tổng thống Trump vào thế phòng thủ trong cuộc tranh luận đầu tiên sắp diễn ra ở Cleveland, Ohio tối 29/9 tới đây.

Dù các cuộc thăm dò gần đây chỉ ra lợi thế đang nghiêng về Biden nhưng có một thực tế là càng gần bầu cử, Trump càng rút ngắn cách biệt tỷ lệ ủng hộ với vị đối thủ đại diện cho Đảng Dân chủ. Nguyên nhân là bởi đa số người Mỹ tin rằng Trump sẽ giúp phục hồi kinh tế Mỹ tốt hơn là Biden trong bối cảnh kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái do cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19.

Do đó, không khó hiểu khi bê bối thuế lúc này của Trump là cơ hội vàng cho chiến dịch Biden. Chỉ vài giờ sau khi báo cáo được công bố, ủy ban tranh cử của Biden đã đưa khẩu hiệu nổi bật: “Tôi trả nhiều thuế thu nhập hơn Donald Trump” lên trang web chính thức.

Giám đốc truyền thông chiến dịch Biden Kate Bedingfield trả lời phỏng vấn tờ CNN cho biết báo cáo của New York Times đã làm nổi bật sự tương phản giữa Tổng thống Trump và ứng viên Biden của Đảng Dân chủ. “Bạn sẽ nhìn thấy ở Donald Trump một vị Tổng thống dành thời gian để nghĩ cách trốn đáp ứng nghĩa vụ thuế mà mọi công dân ở đất nước này phải thực hiện hàng năm. Còn ở Joe Biden, bạn sẽ nhìn thấy một vị Tổng thống hoàn toàn khác với quan điểm, thái độ với người dân lao động”. 

Thật khó để biết rằng bài báo của New York Times sẽ gây thiệt hại ra sao cho chiến dịch tranh cử của Trump, nhất là với các cử tri xuất thân từ tầng lập dân lao động tại các bang chiến địa như Michigan, Pennsylvania và Wisconsin, vốn đóng vai trò đặc biệt quan trọng cho cơ hội tái đắc cử của Trump.

Con số 750 USD tiền thuế mà Trump phải trả trong năm 2016 và 2017 là đòn giáng chí mạng nhất, bởi nó rất dễ gây ra sự so sánh với hầu hết các công dân lao động trên toàn nước Mỹ. “Nếu Trump, một doanh nhân tỷ phú có phi cơ riêng, lâu đài dát vàng và sở hữu những chuỗi sân golf nghỉ dưỡng đẳng cấp thế giới chỉ phải trả 750 USD tiền thuế mỗi năm, thì sẽ có bao nhiêu người hoài nghi về hệ thống luật pháp?” - tờ CNN lập luận.

John Kasich, cựu Thống đốc bang Ohio, cựu nghị sĩ Đảng Cộng hòa và hiện là nhà bình luận chính trị của CNN nói thêm: “Có những công dân ngoài kia tôi biết, họ đến từ những nhà máy công nghiệp, họ đang làm việc chăm chỉ để kiếm sống và rồi họ biết rằng ông trùm tài phiệt giàu có này chỉ phải nộp 750 USD tiền thuế”.

Khi ngày bầu cử Mỹ đã gần ngay trước mắt, Tổng thống Trump sẽ phải dồn sức để lung lay lòng tín nhiệm của cử tri với ứng viên đối thủ Joe Biden. Không chỉ vậy, Trump còn phải giải quyết hậu quả kinh tế xã hội to lớn mà đất nước phải gánh chịu trong cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 - thảm họa đã giết chết ít nhất 200.000 người Mỹ. Và bê bối thuế trước mắt sẽ khiến gánh nặng trên vai Trump trở nên to lớn hơn bao giờ hết.

Trump hiện vẫn tập trung vào những công việc của mình. Trong cuộc họp báo cùng ngày 27/9, ông đã đề cử ứng viên sáng giá cho vị trí thẩm phán tòa án tối cao là bà Amy Coney Barrett. Trump đồng thời yêu cầu Biden xét nghiệm ma túy trước khi đụng độ trong phiên tranh luận hôm 29/9 tới đây.

Một số nhà quan sát nhận định mối liên hệ thân tình và mạnh mẽ của Trump với những cử tri trung thành và phe Cộng hòa có thể sẽ khiến tác động chính trị từ bê bối này hẹp hơn dự kiến. Các cáo buộc Trump từ chối trả tiền cho chủ nợ, nguy cơ phá sản doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh mờ ám đã xuất hiện trong nhiều năm nay nhưng không cản bước Trump tiến vào Nhà Trắng trong cuộc tranh cử năm 2016.

Trong suốt sự nghiệp chính trị đầy biến động của mình, Trump được mệnh danh là người phá vỡ quy tắc. Vị Tổng thống Mỹ ít khi phải trả giá đắt cho những bê bối phát ngôn, điều vốn là tử huyệt với một chính trị gia thông thường. Trump thường xuyên đăng tweet, và rất nhiều tweet phát ngôn sốc của ông có ảnh hưởng mạnh mẽ với thị trường chứng khoán Mỹ.

Dường như chính Trump cũng tự tin rằng những bê bối thuế bất ngờ như hiện nay có thể không ảnh hưởng nhiều đến cơ hội tái tranh cử của ông. “Chúng ta đã trải qua những câu chuyện tương tự. Bạn có thể hỏi tôi những câu tương tự cách đây 4 năm… Đó hoàn toàn là tin tức giả. Bịa đặt và giả mạo” - Trump tuyên bố với những cử tri trung thành.