Nguy cơ "vỡ trận" ngành cá tầm: Giá cá giống lao dốc, các chủ trại cá lớn nhất miền Bắc như "ngồi trên lửa"

Giá cá thịt giảm mạnh, giá cá tầm giống cũng lao dốc

Ở xã Trung Sơn (tỉnh Phú Thọ), nhiều người đều biết và nể phục anh Bùi Văn Lắm, sinh năm 1977, khi anh là người đầu tiên đưa con cá tầm có nguồn gốc nhập ngoại về nuôi thành công trong ao. Những con cá được nuôi bằng nguồn nước dẫn về từ hồ chứa nước Ngòi Dành nhanh lớn, chắc thịt, được thương lái mua giá cao, mở ra hướng làm ăn mới cho nhiều hộ dân ở xã nghèo miền núi Trung Sơn.

Trước đó, anh Lắm có nhiều năm lặn lội lên các mạn Sa Pa (Lào Cai), Hà Giang xây trại nuôi cá hồi, cá tầm. Nhận thấy giống cá nước lạnh đem lại giá trị kinh tế cao, giúp nhiều hộ đồng bào dân tộc miền núi đổi đời nên anh Lắm đã quyết tâm mang nghề nuôi cá tầm về xã Trung Sơn, với mong muốn sẽ có nhiều nông dân quê mình vươn lên từ con cá này.

Mấy năm nay, anh Lắm còn nghiên cứu, tự mày mò nhập trứng cá tầm về làm con giống để chủ động cung ứng cho các trại của gia đình và bà con địa phương, không phải nhập con giống từ nước ngoài vừa xa xôi đắt đỏ, vừa dễ bị hao hụt.

Tổng số vốn anh Lắm bỏ vào các trại cá đã lên tới 20 tỷ đồng, trong đó vốn ban đầu là 10 tỷ đồng, còn lại anh phải đi vay mượn. Rất nhiều khát vọng, mơ ước gửi vào các ao cá, nhưng sự đổ bộ của những con cá tầm giá rẻ từ Trung Quốc đã khiến anh Lắm và nhiều hộ nuôi cá đứng trước nguy cơ thua lỗ cận kề.

Anh Bùi Văn Lắm cho biết: Dù hiện nay tôi đang sở hữu các trại cá lớn nhất tỉnh Phú Thọ, song cũng bị lỗ do giá cá tầm thịt giảm sâu, từ chỗ 170.000 - 200.000 đồng/kg nay chỉ còn 110.000 - 120.000 đồng/kg. Cá tầm Trung Quốc được cho phép nhập khẩu chính ngạch về ồ ạt, cạnh tranh gay gắt với cá nuôi trong nước khiến bà con rất lo lắng.

Theo anh Lắm, do tự sản xuất được con giống nên chi phí sản xuất cá tầm thịt tại trại của anh vào khoảng 90.000 đồng/kg, chưa tính khấu hao chuồng trại và lãi suất ngân hàng. Đối với những hộ phải đi mua con giống thì giá thành lên tới 120.000 đồng/kg. Với mức giá hiện tại, người nuôi cá đang bị lỗ khoảng 10.000 đồng/kg.

Do giá cá thịt giảm mạnh, tiêu thụ chậm nên thị trường cá tầm giống cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Năm ngoái, trại của anh Lắm tiêu thụ được hơn 4 triệu con cá tầm giống với giá trung bình 15.000 đồng/con, nhưng hiện giảm chỉ còn 10.000 đồng/con và rất khó bán.

Tương tự, anh Trần Chung Hưng, một chủ trang trại cá nước lạnh lâu năm ở phường Sa Pa (Lào Cai) cho biết, trại của anh đang phải nuôi giữ hơn 20 vạn con cá giống vì không có người mua.

"Giá cá tầm giống trên thị trường đã giảm mạnh đến mức đáng báo động. Trước đây, một con cá tầm giống kích cỡ 10cm có thể bán được khoảng 10.000 đồng, nhưng hiện tại, loại 20-25cm giảm chỉ còn 5.000 đồng/con mà bán rất chậm", anh Hưng tiết lộ với PV Dân Việt ngày 12/8.

Nguyên nhân cá tầm giống ế ẩm, theo anh Hưng là do cá thịt tiêu thụ chậm nên nhiều hộ không dám thả nuôi tiếp lứa mới. "Tình trạng này khiến tôi phải tạm dừng việc sản xuất cá giống, không cho cá bố mẹ tiếp tục đẻ và ấp nở. Thậm chí có trại tiêu cực tới mức phải đổ bỏ bớt cá tầm con mới nở xuống mương, vì nếu để lại nuôi thì tốn kém rất nhiều tiền cám", anh Hưng nói.

Sau nhiều năm nuôi cá nước lạnh, hiện anh Trần Chung Hưng là một trong những chủ trại cá lớn nhất tỉnh Lào Cai và đầu tư bài bản từ đàn cá bố mẹ, cá giống tới cá thịt. Đặc biệt, việc nuôi giữ cá bố mẹ rất kì công, trung bình phải mất 10 năm mới có thể lấy được trứng.

Với 27 bể sản xuất cá giống, bình quân mỗi năm anh Hưng cung ứng khoảng 2 triệu con giống cá tầm và cá hồi cho thị trường.

Nhập nhèm cá tầm Trung Quốc với cá tầm trong nước, HTX nuôi cá "tàu ngầm" lớn nhất Tuyên Quang đối mặt khó khăn

Trao đổi với Dân Việt, anh Trịnh Văn Hà, sinh năm 1989, Giám đốc HTX Thuỷ sản Na Hang (Tuyên Quang) cho biết, giống như các chủ trại cá ở Lào Cai, Phú Thọ, HTX của anh cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn do giá cá tầm giảm mạnh.

"Năm ngoái, giá bán buôn cá tầm tại HTX dao động từ 170.000-200.000 đồng/kg, tuy nhiên từ đầu năm đến nay, giá cá giảm dần, chỉ còn khoảng 115.000. Với giá này, các hộ nuôi nhỏ lẻ đang bị lỗ từ 10.000 - 15.000 đồng/kg. Đặc biệt các trại mới hoạt động đang đứng trước nguy cơ thua lỗ nặng nề.

"Cá tầm đến nay vẫn được xem là loại cá đặc sản, khó nuôi, chi phí đầu tư rất lớn. Bản thân tôi và các hộ nuôi cá trên lòng hồ thuỷ điện Na Hang khi đổ vốn vào con cá này đều xác định đó là "canh bạc" cuộc đời, nhiều người vẫn đang phải trả lãi ngân hàng mỗi tháng, nếu tình trạng khó khăn kéo dài thì chuyện treo lồng là khó tránh khỏi", anh Hà thở dài nói.

Anh Hà cũng chỉ ra rằng vấn đề tồn tại lớn nhất hiện nay nằm ở sự thiếu minh bạch của cá tầm nhập khẩu từ Trung Quốc. Mặc dù các đơn vị được cấp phép nhập khẩu cá tầm chính ngạch, song khi vào nội địa, cá Trung Quốc với lợi thế giá rẻ được đưa về Hà Nội và các thành phố lớn, mạo danh cá Sa Pa để dễ dàng tiêu thụ và bán với giá cao.

"Những con cá tầm khi đưa về Hà Nội không còn là cá tầm Trung Quốc nữa rồi. Người tiêu dùng không thể phân biệt được nguồn gốc bởi không có tem mác rõ ràng. Sự nhập nhèm này khiến chính người tiêu dùng bị thiệt nhất khi họ không có quyền được biết rõ mình đang ăn cá ở đâu", anh Hà chua xót nói.

Anh Hà cũng chỉ ra sự bất bình đẳng trong cạnh tranh: "Cá tầm Trung Quốc rẻ vì họ có rất nhiều chính sách hỗ trợ người nuôi, ví dụ như hỗ trợ thức ăn, xây dựng trang trại, lai tạo con giống... Trong khi đó, con cá nước lạnh đã được Việt Nam đưa vào Chiến lược phát triển ngành thuỷ sản đến năm 2030, tầm nhìn 2045, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội khu vực miền núi, song các hộ nuôi chúng tôi hiện nay rất ít được quan tâm, phải tự mày mò từ A đến Z".

Để tháo gỡ khó khăn cho người nuôi cá tầm trong nước, anh Hà kiến nghị cơ quan chức năng cần có giải pháp kiểm dịch chặt chẽ hơn. Cá tầm nhập khẩu phải được gắn tem mác rõ ràng để người tiêu dùng có thể lựa chọn một cách công bằng giữa cá tầm Việt và cá tầm Trung Quốc. Đồng thời, chỉ nên cho phép nhập khẩu đủ lượng cá thiếu hụt nhằm bảo vệ sản xuất trong nước.

×