Nhiệm vụ, quyền hạn của UBND tỉnh có gì mới khi sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương?

Nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân tỉnh

Điều 16. Luật tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi đã bổ sung thành 12 Khoản, thay vì 2 Khoản như cũ. Cụ thể, các quy định được sửa đổi như sau:

Xây dựng, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp xem xét ban hành nghị quyết để thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại các điểm a, b, c khoản 1, các điểm a, b, c, d, đ khoản 2, các khoản 3, 4, 5, 6, 7 và 8 Điều 15 của Luật này và tổ chức thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp.

Tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp bảo đảm tính thống nhất, thông suốt của nền hành chính quốc gia; bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và các nguồn lực cần thiết khác để thi hành Hiến pháp và pháp luật tại địa phương.

Tổ chức thực hiện việc quản lý hành chính nhà nước tại địa phương, bảo đảm nền hành chính thống nhất, thông suốt, liên tục, hiệu lực, hiệu quả, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, công khai, minh bạch, phục vụ Nhân dân và chịu sự kiểm tra, giám sát của Nhân dân.

Quyết định quy hoạch, chương trình, kế hoạch phát triển đô thị, nông thôn; chủ trì, phối hợp với các cơ quan nhà nước ở trung ương và các địa phương khác thúc đẩy liên kết vùng, liên kết, hợp tác giữa các tỉnh, thành phố theo thẩm quyền; tổ chức thực hiện quy hoạch vùng, bảo đảm tính thống nhất của nền kinh tế.

Quyết định cụ thể đối với một số chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân sách do Hội đồng nhân dân cùng cấp giao; quyết định phân bổ, giao dự toán chi đối với các khoản chưa phân bổ chi tiết; quyết định điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương và các nội dung khác theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân cấp mình; quyết định thành lập, tổ chức lại, thay đổi tên gọi, giải thể, quy định tổ chức bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân cấp mình theo quy định của pháp luật.

Quản lý biên chế cán bộ, công chức trong các cơ quan hành chính của chính quyền địa phương các cấp, số lượng người làm việc hưởng lương từ ngân sách nhà nước trong các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý của địa phương theo quy định của pháp luật.

Quyết định số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân của từng đơn vị hành chính cấp xã nhưng phải bảo đảm tổng số lượng Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã của địa phương không vượt quá tổng số lượng tính theo khung quy định của Chính phủ.

Ban hành Quy chế làm việc của Ủy ban nhân dân cấp mình.

Ban hành quyết định và các văn bản hành chính khác về những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của mình; bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, thay thế văn bản do mình ban hành khi xét thấy không còn phù hợp hoặc trái pháp luật.

Căn cứ tình hình thực tiễn và quy định của pháp luật, đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền các nhiệm vụ, quyền hạn của mình cho Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nhằm nâng cao năng lực, tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của chính quyền cấp xã, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, quản lý và phát triển các đô thị, đặc khu.

Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp, ủy quyền và các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.

Mở rộng thẩm quyền, bổ sung trách nhiệm điều phối vùng

So với Luật hiện hành, Điều 16 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi năm 2025 đã thay đổi cấu trúc điều khoản và nội dung theo hướng mở rộng thẩm quyền và làm rõ vai trò điều phối vùng của UBND cấp tỉnh.

Nếu như quy định cũ chỉ yêu cầu UBND tỉnh “phối hợp thúc đẩy liên kết kinh tế vùng” thì luật sửa đổi đã trao quyền quyết định quy hoạch, chương trình, kế hoạch phát triển đô thị, nông thôn, đồng thời chủ trì, phối hợp với các địa phương và cơ quan trung ương thúc đẩy liên kết vùng. Việc tổ chức thực hiện quy hoạch vùng không chỉ là trách nhiệm mà còn là quyền năng của cấp tỉnh, góp phần bảo đảm tính thống nhất và hiệu quả trong phát triển kinh tế - xã hội.

Tăng tính chủ động, trao quyền mạnh hơn về ngân sách, nhân sự và tổ chức bộ máy

Một điểm rất đáng chú ý là trong Luật sửa đổi, UBND tỉnh được quyền quyết định cụ thể một số chế độ, định mức chi ngân sách, điều mà trước đây thuộc trách nhiệm chính của HĐND. Đồng thời, UBND tỉnh còn có quyền quyết định phân bổ dự toán chi, điều chỉnh ngân sách và giải quyết các nội dung ngân sách khác theo quy định.

Về nhân sự, trong khi luật cũ quy định UBND tỉnh quyết định số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp huyện, thì luật sửa đổi bổ sung thẩm quyền quyết định số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp xã, miễn là tổng số không vượt khung quy định của Chính phủ.

Bên cạnh đó, việc ban hành quy chế làm việc, quyết định thành lập giải thể tổ chức lại đơn vị sự nghiệp công lập, quản lý biên chế và số lượng người làm việc từ ngân sách cũng được cụ thể hóa và giao rõ hơn cho UBND tỉnh.

Một điểm hoàn toàn mới trong luật sửa đổi là quy định UBND tỉnh có thể chủ động phân cấp, ủy quyền cho cấp xã để nâng cao năng lực điều hành ở cơ sở, phù hợp tinh thần tăng cường tính tự chủ, chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong thời kỳ mới.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi năm 2025 trao thêm quyền và trách nhiệm cho UBND tỉnh trong điều hành kinh tế - xã hội, đặc biệt là thúc đẩy liên kết vùng, phân cấp ngân sách và tổ chức bộ máy hành chính. Đây là bước đi quan trọng nhằm xây dựng chính quyền địa phương chủ động, minh bạch, hiệu quả và gần dân hơn.

×