Nhiều nơi quá tải vì thiếu cán bộ chuyên môn, TP.HCM kiến nghị tăng thêm một phó chủ tịch cấp xã phường

Đề nghị thêm phó chủ tịch và cán bộ chuyên môn là cấp thiết

Sau quá trình sáp nhập, nhiều phường xã ở TP.HCM có quy mô dân số trên 50.000 người đang đối mặt với tình trạng khối lượng công việc ngày càng lớn trong khi nhân sự lại mỏng.

Nhiều phường tại TP.HCM quá tải công việc và đang rất ần bổ sung các chức danh lãnh đạo và phòng chuyên môn trọng yếu. Ảnh: H.V

Việc thành phố đề xuất tăng thêm một phó chủ tịch UBND cấp xã và bổ sung biên chế chuyên môn được xem là giải pháp cấp thiết để bảo đảm công tác điều hành hiệu quả, giảm áp lực cho bộ máy cơ sở trong tình hình hiện nay.

Trao đổi với Dân Việt ngày 8/10, Chủ tịch một phường tại TP.HCM (đề nghị không nêu tên) cho biết, khối lượng công việc hiện nay ở phường sau sáp nhập (từ 1/7/2025) tăng gấp nhiều lần so với trước.

"Trước đây, khi chưa sáp nhập, một số phường đã có 3 phó chủ tịch. Nay dân số tăng, khối lượng việc nhiều hơn gấp đôi mà vẫn chỉ có 2 phó chủ tịch thì không thể gánh nổi", ông này nói.

Theo vị này, việc cho phép tăng thêm một phó chủ tịch ở các phường đông dân là hoàn toàn hợp lý, phù hợp với tình hình thực tế khi mô hình chính quyền hai cấp được triển khai. Mỗi địa phương có thể linh hoạt phân công phó chủ tịch phụ trách lĩnh vực cấp thiết nhất như chuyển đổi số, quản lý dự án, hay công tác quy hoạch - đô thị...

“Không thể mỗi phường phải có cơ cấu giống nhau. Có nơi cần người phụ trách chuyển đổi số, có nơi lại cần người nắm vững lĩnh vực đầu tư - xây dựng. Nếu được trao quyền linh hoạt, chủ tịch phường sẽ chủ động bố trí nhân sự theo đúng nhu cầu", ông đề xuất.

Bên cạnh đó, lãnh đạo một phường khác cho rằng, TP.HCM cần xem xét cho phép các phường đông dân thành lập thêm phòng chuyên môn trực thuộc, tùy đặc thù địa phương. Hiện nay, nhiều phường có Phòng Kinh tế – Hạ tầng và Đô thị đang trong tình trạng “ôm đồm” quá nhiều việc, từ giao thông, quy hoạch, xây dựng, công thương đến kế hoạch – tài chính.

“Phòng Kinh tế – Hạ tầng và Đô thị hiện gắn với 6-7 sở, ngành khác nhau, khối lượng công việc khổng lồ nhưng nhân sự ít, dẫn đến hiệu quả hoạt động bị ảnh hưởng nghiêm trọng”, vị chủ tịch phường này chia sẻ.

Theo ông, hiện có bốn lĩnh vực đang rơi vào tình trạng quá tải nặng nề nhất: Nội vụ, chuyển đổi số, kinh tế - đầu tư, và quản lý quy hoạch – đô thị, đất đai, bồi thường. Trong đó, lĩnh vực nội vụ gánh nhiều việc từ chế độ chính sách đến sắp xếp tổ chức bộ máy. Lĩnh vực chuyển đổi số thì thiếu cán bộ được đào tạo bài bản. Còn kinh tế - đầu tư và đất đai lại chịu áp lực lớn khi cấp xã được phân quyền sâu hơn sau sáp nhập.

“Hầu như tất cả các phường đều chung tình trạng này. Nếu không được tăng biên chế, việc giải quyết hồ sơ cho dân sẽ ngày càng chậm trễ,” vị lãnh đạo phường nhấn mạnh.

Bổ sung chứ không biệt phái cán bộ

Một số sở, ngành thời gian qua đã thực hiện biệt phái cán bộ về xã, phường để hỗ trợ công tác, nhưng theo lãnh đạo cơ sở, cách làm này chỉ là giải pháp tạm thời.

“Không nên biệt phái mà phải phân bổ biên chế chính thức. Trung ương đã giao định biên, thì thành phố, cụ thể là Sở Nội vụ, nên điều động cán bộ tùy theo nhu cầu từng địa phương”, một chủ tịch phường nói.

Thực tế, một số thanh tra xây dựng cho biết, sau khi sáp nhập, nhiều người vẫn “chờ việc” do chưa được giao biên chế cụ thể. Trong khi đó, chính quyền cơ sở lại đang thiếu nhân lực nghiêm trọng để quản lý trật tự xây dựng, vỉa hè, dẫn đến công việc bị đình trệ.

“Một số UBND cấp xã đã chủ động đề xuất Sở Xây dựng TP.HCM cho tiếp nhận thanh tra viên về địa phương làm việc để giảm tải khối lượng công việc”, một thanh tra xây dựng chia sẻ với Dân Việt.

Không chỉ riêng lĩnh vực xây dựng, vấn đề nhân sự ở mảng bồi thường, giải phóng mặt bằng và đất đai cũng đang là “điểm nghẽn” lớn. Theo một cán bộ Sở Nông nghiệp và Môi trường (đã nghỉ hưu), TP.HCM hiện có 22 ban bồi thường giải phóng mặt bằng, song nhiều ban vẫn hoạt động tách rời cấp xã. Thành phố từng đề xuất đưa các ban này về địa phương quản lý nhưng chưa được triển khai.

“Việc thành lập các ban bồi thường theo khu vực là không phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp. Cần giao trực tiếp cho cấp xã để bảo đảm hiệu quả, tránh hình thành thêm cấp trung gian”, vị này nêu ý kiến.

Các chuyên gia cũng nhận định, việc phân cấp sâu hơn cho cấp xã, phường chỉ phát huy hiệu quả khi đi kèm với việc tăng cường nhân lực và chuyên môn. Nếu không, khối lượng công việc lớn sẽ khiến cán bộ cơ sở bị quá tải, dẫn đến chậm trễ trong giải quyết hồ sơ cho người dân.

Một người dân làm trong lĩnh vực tư vấn đất đai cũng chia sẻ rằng, hiện nay các thủ tục về cấp sổ hồng, giấy phép xây dựng hay giải quyết hồ sơ đất đai đều chậm hơn nhiều so với trước đây.

“Trước đây, hồ sơ chỉ mất vài tuần là xong, nay có khi kéo dài cả tháng, vì phường không có đủ cán bộ chuyên trách”, người này nói.

Cần cơ chế linh hoạt để bộ máy cơ sở hoạt động hiệu quả

Trước đó, UBND TP.HCM đã có báo cáo gửi Bộ Nội vụ về thực trạng bố trí, sử dụng cán bộ, công chức cấp xã, đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp tháo gỡ để mô hình chính quyền hai cấp hoạt động hiệu quả, thông suốt. Theo UBND TP.HCM, khung biên chế hiện nay cho một chính quyền cấp xã chưa đáp ứng thực tế tại TP.HCM – nơi có nhiều phường, xã có quy mô dân số trên 50.000 người, đặc biệt ở các khu vực tập trung khu công nghiệp, thương mại, dịch vụ và nhiều vấn đề phức tạp về an ninh trật tự.

Theo đánh giá của nhiều địa phương ở TP.HCM, đề xuất tăng thêm một phó chủ tịch UBND cấp xã và bổ sung 5-7 biên chế chuyên môn ở các lĩnh vực trọng điểm như trật tự đô thị, xây dựng, hạ tầng... là cần thiết để đáp ứng yêu cầu phát triển của một đô thị đặc biệt như TP.HCM.

Cơ chế linh hoạt, trao quyền chủ động cho chủ tịch UBND cấp xã trong việc quyết định số lượng cấp phó và phòng chuyên môn sẽ giúp các phường, xã dễ dàng thích ứng với đặc thù dân số và khối lượng công việc. Đây cũng là hướng đi phù hợp với chủ trương cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy nhưng vẫn bảo đảm hiệu quả thực thi công vụ.

Nhiều ý kiến cho rằng, nếu TP.HCM sớm được chấp thuận các kiến nghị này, bộ máy chính quyền cơ sở sẽ hoạt động thông suốt hơn, người dân được phục vụ nhanh hơn, đồng thời giảm tình trạng “quá tải” kéo dài.

×