Thủ tướng: "Không thể chậm trễ hơn" trong tháo gỡ các điểm nghẽn pháp luật, chuyển trạng thái sang kiến tạo và phục vụ

Biến thể chế từ "điểm nghẽn của điểm nghẽn" thành lợi thế cạnh tranh quốc gia

Phát biểu khai mạc phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, thể chế là 1 trong 3 đột phá chiến lược, gần đây được xác định là đột phá của đột phá nhưng vẫn là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Do đó, chủ trương của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm là phải biến thể chế từ "điểm nghẽn của điểm nghẽn" thành lợi thế cạnh tranh quốc gia. Quốc hội và Chính phủ đã phối hợp rất chặt chẽ, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt và các bộ ngành đã rất nỗ lực trong công tác này.

Theo Thủ tướng Chính phủ, trong quá trình phát triển, nhiều vấn đề chưa dự báo hết, pháp luật cũng chưa phủ hết các góc cạnh của cuộc sống hoặc đã có quy định rồi nhưng thực tiễn vượt qua. Do đó, phải hoàn thiện theo phương châm "cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, đa số đồng tình, thực hiện có hiệu quả thì tiến hành luật hoá; cái gì chưa chín, chưa rõ thì đưa vào các văn bản dưới luật để quy định, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng, hoàn thiện dần, không cầu toàn, không nóng vội".

Thủ tướng Chính phủ cho biết, tại Phiên họp chuyên đề của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật ngày 5/8/2025, các cơ quan đã xác định với gần 40% kiến nghị là có cơ sở, với 834/2.092 kiến nghị tại 789 văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu, phải bám sát mục tiêu của Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, yêu cầu cơ bản phải hoàn thành việc tháo gỡ những "điểm nghẽn" do quy định pháp luật trong năm 2025 và "không thể chậm trễ hơn".

Đảng ủy Chính phủ tiếp tục chỉ đạo, thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng công tác rà soát văn bản, soạn thảo, thẩm định, thẩm tra dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; tiếp tục hoàn thiện kết quả rà soát, bảo đảm xác định chính xác phương án xử lý khó khăn, vướng mắc đã ghi nhận được thời gian qua.

Vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký quyết định ban hành Kế hoạch chỉ đạo thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm với yêu cầu: Chỉ đạo hoàn thiện kết quả rà soát, bảo đảm xác định chính xác nội dung 834 khó khăn, vướng mắc và 21 nội dung kiến nghị, phản ánh còn ý kiến khác nhau đã được Bộ Tư pháp họp, thống nhất với các Bộ, ngành liên quan để có phương án xử lý đối với từng vướng mắc cụ thể; trả lời, công khai ý kiến chính thức của Bộ, ngành về các nội dung kiến nghị, phản ánh mà các Bộ, cơ quan nhất trí là không phải khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật để các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có kiến nghị được biết.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ban Chỉ đạo báo cáo và thảo luận về: Tình hình thực hiện nhiệm vụ của Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo theo Thông báo số 150/TB-VPCP ngày 3/4/2025 về kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Phó Trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo tại Phiên họp thứ 5 của Ban Chỉ đạo; kết quả rà soát các văn bản quy phạm pháp luật chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy và các kiến nghị, đề xuất theo quy định tại Điều 11 Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội quy định xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Cùng với đó, nghe báo cáo và thảo luận về: Kết quả rà soát, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật theo Kế hoạch số 20-KH/ĐUCP ngày 10/7/2025 của Đảng ủy Chính phủ về việc chỉ đạo, cho ý kiến kết quả rà soát, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, trong đó bao gồm các luật đã được chỉ đạo tại Phiên họp thứ 5.

Đồng thời, báo cáo tình hình thực hiện Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 08-TB/BCĐTW ngày 8/8/2025 về việc tiếp tục hoàn thiện kết quả rà soát, bảo đảm xác định chính xác nội dung 834 khó khăn; chính thức trả lời công khai về 1.237 nội dung, kiến nghị, phản ánh mà các Bộ, ngành nhất trí là không phải khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật để các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có kiến nghị, phản ánh được biết.

Bên cạnh đó, Đảng ủy Bộ Tư pháp đã có Báo cáo số 76-BC/ĐU báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương kết quả rà soát, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật; Thủ tướng đề nghị Bộ Tư pháp cập nhật báo cáo về kiến nghị của một số địa phương, hiệp hội mới gửi báo cáo và hướng xử lý đối với các kiến nghị, đề xuất này.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo các thành viên Ban Chỉ đạo, các Bộ, ngành, địa phương phát huy tinh thần, trách nhiệm cao nhất; với tất cả sự trong sáng, vô tư tập trung rà soát, tháo gỡ được các vướng mắc trong hệ thống pháp luật; thể chế hoá được các chủ trương của Đảng; đảm bảo hệ thống pháp luật thông thoáng; huy động được mọi nguồn lực, sức mạnh toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại cho phát triển, đặc biệt đạt mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5% trong năm nay và 2 con số trong những năm tiếp theo, để cả nước bước vào kỷ nguyên mới phát triển giàu mạnh, văn minh, hùng cường, thịnh vượng.

Chuyển đổi trạng thái sang kiến tạo phát triển

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh 3 mục tiêu quan trọng thời gian tới.

Thứ nhất, dứt khoát phải rà soát, xây dựng, hoàn thiện thể chế để chuyển đổi trạng thái từ quản lý là chính và "không quản được thì cấm" sang trạng thái kiến tạo phát triển và phục vụ nhân dân hiệu quả hơn, bảo đảm thông thoáng, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Thứ hai, rà soát thật kỹ để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân công trách nhiệm rõ ràng giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị, các bộ ngành, các địa phương, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của các cấp và thiết kế công cụ để tăng cường giám sát, kiểm tra, cương quyết cắt giảm tối đa thủ tục hành chính rườm rà, không cần thiết, phiền toái, làm ách tắc phát triển.

Thứ ba, rà soát phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục cho việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, nâng cao năng lực kiến tạo phát triển, nâng cao năng lực phục vụ nhân dân thông qua hệ thống pháp luật.

Thủ tướng yêu cầu sau Phiên họp này, các Bộ, cơ quan ngang bộ bám sát Kế hoạch của Ban Chỉ đạo để triển khai Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Phiên họp chuyên đề của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật đối với kết quả rà soát, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, tổ chức thực hiện, với một số nhiệm vụ cụ thể.

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện kết quả rà soát, bảo đảm xác định chính xác nội dung, phương án xử lý và thời gian xử lý đối với những nội dung được xác định là khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, cho ý kiến về các nội dung liên quan được nêu tại Báo cáo số 76-BC/ĐU và chịu trách nhiệm về nội dung, phương án xử lý và ý kiến của Bộ, ngành mình để Bộ Tư pháp tổng hợp, báo cáo Ban Chỉ đạo tại Phiên họp tiếp theo.

Thứ hai, công khai ý kiến trả lời chính thức của Bộ, ngành mình trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, Cổng pháp luật quốc gia; đồng thời, gửi đến các cơ quan, tổ chức đã phản ánh, kiến nghị đối với các nội dung kiến nghị, phản ánh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của mình mà kết quả rà soát cho thấy không phải do quy định pháp luật.

Thứ ba, chủ động nghiên cứu, sử dụng kết quả rà soát tại Báo cáo số 76-BC/ĐU, Báo cáo số 287/BC-BTP phục vụ cho nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật theo lộ trình đã được đề xuất. Thủ tướng chỉ rõ, việc xem xét, thực hiện các phương án xử lý đối với nội dung bất cập, vướng mắc đã được phát hiện thực hiện theo nguyên tắc sau:

Đối với các vướng mắc, bất cập tại các dự án luật đã có trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2025 thì các Bộ, cơ quan tổng hợp, đề xuất xử lý ngay trong quá trình hoàn thiện, trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, thông qua. Đối với các dự án luật chưa có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 thì xem xét, bổ sung vào Chương trình để kịp thời xử lý.

Trường hợp cần thiết thì sử dụng cơ chế tại Nghị quyết số 206/2025/QH15 ngày 24/6/2025 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật để giải quyết, tháo gỡ kịp thời các "điểm nghẽn", "nút thắt" thể chế, đảm bảo thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Theo đó, trong thời gian luật, nghị quyết của Quốc hội chưa được sửa đổi, bổ sung, thay thế theo phương án quy định tại điểm b khoản 1 Điều 4 của Nghị quyết số 206/2025/QH15, Chính phủ được ban hành nghị quyết quy phạm pháp luật để điều chỉnh một số quy định của luật, nghị quyết do Chính phủ trình, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội tại phiên họp gần nhất.

Đối với các dự án luật cần có thời gian nghiên cứu, đề xuất đưa vào Chương trình lập pháp năm 2026 bảo đảm mục tiêu hoàn thiện hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu xử lý các văn bản chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Thứ tư, đối với kết quả rà soát, phản ánh, kiến nghị của Đảng ủy các tỉnh, hiệp hội, doanh nghiệp được gửi sau khi Bộ Tư pháp có Báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương kết quả rà soát, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, Thủ tướng giao Bộ Tư pháp phân loại, chuyển đến các Bộ, cơ quan có trách nhiệm để nghiên cứu, tiếp thu, đề xuất phương án xử lý đối với những nội dung phản ánh, kiến nghị có cơ sở; đối với những nội dung phản ánh, kiến nghị chưa chính xác thì trả lời, hướng dẫn theo quy định.

Thứ năm, đối với kết quả rà soát các văn bản quy phạm pháp luật chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương chủ động và chịu trách nhiệm việc xử lý văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh; tập trung xử lý dứt điểm, hiệu quả các "điểm nghẽn" do quy định pháp luật trong năm 2025.

Các Bộ, cơ quan ngang bộ tiếp tục hoàn thiện kết quả rà soát văn bản, xác định cụ thể phương án và lộ trình xử lý kịp thời văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của mình, hoàn thành chậm nhất trước ngày 01/10/2025 để bảo đảm cơ sở pháp lý và thời gian cho các địa phương hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ, thay thế, ban hành mới các văn bản của địa phương trước tháng 6/2026. Dự kiến phương án xử lý và lộ trình xử lý các văn bản quy phạm pháp luật chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy; xây dựng Kế hoạch sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ, thay thế, ban hành mới văn bản chịu sự tác động của việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ, cơ quan mình; gửi Kế hoạch về Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ chậm nhất ngày 15/10/2025.

Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang bộ bám sát Kế hoạch hoạt động năm 2025 của Ban Chỉ đạo để triển khai các nhiệm vụ được giao; chuẩn bị tài liệu, nội dung phục vụ cho các Phiên họp của Ban Chỉ đạo bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng, yêu cầu đặt ra và theo đúng tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm "cần tiếp tục làm tốt việc này với tinh thần là trong năm 2025 phải cơ bản tháo gỡ hết những rào cản, khó khăn, vướng mắc về thể chế để tạo nên tảng phát triển cho giai đoạn tới".

Các cơ quan lưu ý cần phối hợp tốt với các cơ quan liên quan, các cơ quan của Quốc hội, lắng nghe ý kiến của các đối tượng tác động, chuyên gia, nhà khoa học, tham khảo kinh nghiệm của các nước phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam.

×