Tiếp theo loạt bài "Cơ chế nào bảo vệ cán bộ dám 'xé rào' vì dân, vì nước?", Dân Việt xin mời bạn đọc theo dõi câu chuyện của Cà Mau, tỉnh đầu tiên trong cả nước đã dám "xé rào" khi quyết định dừng dạy học online cho học sinh cấp tiểu học vào đầu năm học 2021 - 2022 sau khi nhận thấy việc học online không đem lại hiệu quả và chất lượng.

Động thái đi đầu và gây chú ý này được Cà Mau thực hiện đối với cấp tiểu học từ tuần thứ ba của năm học 2021 - 2022 khi thông qua khảo sát, Sở GDĐT tỉnh Cà Mau nhận thấy ở cấp tiểu học, học sinh còn gặp khó khăn trong việc vào lớp học trực tuyến, thao tác và sử dụng thiết bị còn chậm, và việc tương tác giữa giáo viên và học sinh bị hạn chế. Quyết định này đã nhận được sự đồng thuận rất cao từ giáo viên và phụ huynh học sinh

Ở thời điểm cả nước khai giảng năm học mới 2021 - 2022, trong khi hầu hết các địa phương đều yêu cầu học trực tuyến đối với tất cả các cấp học, riêng Cà Mau đã dũng cảm đi ngược lại số đông. Dựa trên số liệu thu thập được sau hai tuần học trực tuyến theo khuôn khổ chung mà Bộ GDĐT đưa ra, Sở GDĐT tỉnh Cà Mau đã chỉ đạo "hỏa tốc" dừng tổ chức các lớp học trực tuyến đối với cấp tiểu học.

Trao đổi với Dân Việt, Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Cà Mau Nguyễn Minh Luân cho biết, trước khi đưa ra quyết định cho học sinh tiểu học dừng học trực tuyến, ngành giáo dục đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục rà soát, đánh giá thật kỹ thuận lợi, khó khăn của công tác dạy học trực tuyến; việc học sinh tham gia học trực tuyến, chất lượng dạy và học trực tuyến… 

Kết quả đánh giá cho thấy, tỷ lệ học sinh học trực tuyến tuần thứ hai đạt 88,21% (trong đó, cấp tiểu học đạt 84,75%, cấp THCS đạt 90,03%, cấp THPT đạt 95,90%). Trong số học sinh học trực tuyến có khoảng 60% học có chất lượng, số còn lại có tham gia học nhưng hiệu quả không cao, cấp học càng thấp thì hiệu quả càng thấp.

Theo ngành giáo dục tỉnh Cà Mau, nguyên nhân chính dẫn đến việc học trực tuyến chưa đạt hiệu quả cao là do học sinh đầu cấp mới tuyển chưa được hướng dẫn trực tiếp nên còn khó khăn trong việc đăng nhập vào lớp học trực tuyến. Một số giáo viên chủ nhiệm không liên lạc được với học sinh và gia đình các em. Bên cạnh đó, việc thao tác và sử dụng máy tính, điện thoại thông minh của học sinh còn chậm.

Phần lớn các trường không đủ máy tính để giáo viên dạy trực tuyến mà phải huy động máy tính của cá nhân giáo viên. Trình độ công nghệ thông tin của một số ít giáo viên còn yếu, chưa đủ năng lực để sử dụng các phần mềm hỗ trợ dạy học trực tuyến; chưa quen, chưa thành thạo trong việc dạy trực tuyến, nhất là giáo viên dạy cấp tiểu học. Hơn nữa, việc soạn bài giảng trực tuyến mất nhiều thời gian và công sức của giáo viên.

Điều đáng nói là một số phụ huynh, học sinh chưa quan tâm đúng mức đến việc học trực tuyến của con em, một phần vì không hiểu, một phần vì không có thời gian, khả năng theo dõi, quản lý con em học tập. Một số ít phụ huynh chưa hợp tác, phó thác trách nhiệm cho nhà trường. Cá biệt, có những phụ huynh không muốn cho con học trực tuyến vì cho rằng không chất lượng.

Ngoài ra, ở một số gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nhiều em cùng sử dụng một thiết bị cho việc học trực tuyến nên khó khăn trong việc học. Bên cạnh đó, tâm lý phụ huynh lo sợ giao máy tính, điện thoại các em chỉ tập trung chơi game, hay các cháu tự tham gia vào các mạng xã hội, không lo học.

Nhiều phụ huynh có con học cấp tiểu học cho biết, các cháu không tiếp thu được kiến thức qua hình thức học online. Ảnh: Hòa An

Chia sẻ với phóng viên Dân Việt, về những khó khăn và động lực để Sở GDĐT tỉnh Cà Mau đưa ra quyết định này, ông Luân tâm sự: Năm học 2021 - 2022 bắt đầu trong bối cảnh đại dịch Covid -19 diễn biến biến hết sức phức tạp, khó lường; ngành giáo dục tỉnh Cà Mau rất chủ động xây các phương án tổ chức dạy học. Nhưng khi triển khai thực hiện, ngành giáo dục phải thừa nhận dù đã chủ động xây dựng phương án cho năm học mới và huy động nhiều nhân lực, nguồn hỗ trợ cho việc dạy học trực tuyến nhưng đây là năm đầu tiên ngành giáo dục Cà Mau bắt đầu năm học bằng hình thức online nên nhiều việc Sở chỉ đạo còn chậm, lúng túng trong triển khai.

Sau hai tuần triển khai việc học online, hiệu quả dạy học ở bậc tiểu học thấp nhất trong các bậc học. Ngành nhận thấy việc dạy học trực tuyến không phù hợp với giáo viên, học sinh tiểu học nên lãnh đạo Sở Giáo dục - Đào tạo quyết định dừng học.

"Điều duy nhất mà ngành giáo dục tỉnh Cà Mau đi đến quyết định tham mưu cho lãnh đạo UBND tỉnh dừng dạy học trực tuyến đối với cấp tiểu học là 'vì chất lượng giáo dục'" - ông Luân nói.

Theo người đứng đầu ngành giáo dục tỉnh Cà Mau, học mà thấy hiệu quả chưa cao, trở thành áp lực cho học trò, nỗi lo của phụ huynh, sự trăn trở và lúng túng của giáo viên thì nên dừng, nếu cứ tiếp tục duy trì khiến học sinh có tâm lý sợ học online sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập của các cháu sau này.

Là một gia đình sinh sống ở vùng nông thôn huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau, chị Nguyễn Kiều Tiên (ở ấp Ông Khâm, xã Tân Hưng Đông) cho biết: Con gái chị tuy đã vào lớp 4 nhưng vẫn gặp khó khi tiếp nhận chương trình học trực tuyến trong năm học này. Nguyên nhân là do ở vùng nông thôn, mạng lưới internet không phổ biến, các cháu từ nhỏ đến lớn không tiếp cận nhiều với điện thoại thông minh nên không biết sử dụng các thao tác theo chương trình học…

"Vợ chồng tôi cũng bỏ ra hơn 5 triệu đồng mua điện thoại thông minh, rồi đăng ký 3G cho con học tập, nhưng thú thật là suốt cả tuần lễ đầu năm học này, gia đình mới biết hết các thao tác vào lớp học online để chỉ dạy cho con học"- chị Tiên chia sẻ.

Trong khi đó, nhiều phụ huynh có con em mới vào lớp 1 đều "than trời" với hình thức học online. Anh Nguyễn Văn Sin ở xã Hòa Thành, TP.Cà Mau cho biết, con trai mới đăng ký học lớp 1 vào đầu năm học này, nhưng chỉ mới mấy ngày nhập học, gia đình anh đã đau đầu, không biết làm sao để truyền đạt kiến thức cho con như thầy cô giáo.

"Mở điện thoại lên thì cháu cũng ngồi xem được vài phút rồi thôi, cháu cứ khóc suốt khi ba mẹ bắt ngồi học nghiêm túc" - anh Sin cho biết.

Theo phụ huynh, họ rất vui mừng và đồng thuận với quyết định của ngành giáo dục Cà Mau về việc cho học sinh cấp tiểu học được nghỉ học online. Bởi việc học như thế này không phù hợp với hoàn cảnh thực tế, nó vừa mất thời gian và công sức của thầy cô giáo và của phụ huynh, nhưng hiệu quả học tập mang lại thì không như mong muốn.

Là người có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề giáo, thầy Nguyễn Trung Hậu, giáo viên khối tiểu học Trường Tiểu học – THCS Tân Hưng Đông, huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau cho biết, với hình thức học trực tuyến gây nhiều khó khăn cho giáo viên, học sinh và cả phụ huynh.

Đối với phụ huynh ở vùng nông thôn, họ gặp nhiều khó khăn về trang thiết bị học tập cho con; nhiều gia đình có hai, ba cháu học nhưng chỉ có một điện thoại thông minh, thậm chí là có gia đình còn không đủ điều kiện mua điện thoại thông minh cho con học. Do đó khi giáo viên kết nối vào chương trình dạy học thì học sinh chỉ học được khoảng 50% sĩ số lớp học. Ngoài ra, cái khó tiếp theo là giáo viên không thể tiếp cận được đối với từng học sinh của mình để truyền đạt kiến thức…

"Trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện tại, việc áp dụng hình thức học trực tuyến là phù hợp, nhưng hiệu quả thì không cao, còn gây thêm khó khăn nhiều thứ" -thầy Hậu nói và cho biết, bản thân ông rất tán thành với quyết định cho học sinh tiểu học dừng học trực tuyến của ngành giáo dục tỉnh.

Nhìn nhận về quyết định này, ông Nguyễn Minh Phụng – Trưởng phòng GDĐT huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau cho biết, Cái Nước có 46 trường (Tiểu học 22 và THCS 13 trường), học sinh tiểu học trên dưới 12.000 em; THCS chiếm khoảng 7.400 em; cấp mầm non khoảng 3.200 cháu.

Phòng cho rằng, chương trình học trực tuyến thì chất lượng học tập đối với học sinh các lớp 1, 2, 3 là rất hạn chế. "Mỗi gia đình chỉ có 1 hoặc 2 điện thoại thông minh, nên khi đi làm, phụ huynh đều mang theo, và giờ trống của phụ huynh thường chỉ sau 19h tối, trong khi vào giờ này thì lại gây khó cho việc dạy học của giáo viên"- ông Phụng phân tích.

Theo ông Phụng, việc Sở GDĐT quyết định dừng học trực tuyến đối với cấp tiểu học trong điều kiện hiện nay là rất phù hợp, là một chủ trương đúng, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

(Còn nữa)