Yêu cầu thủy điện đảm bảo nước cho hạ du

Ảnh hưởng hàng triệu hộ

Theo báo cáo của Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, hiện nay trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn có 6 hồ thủy điện (tổng công suất lắp đặt là 870 MW) với tổng dung tích hữu ích là 1,18 tỷ m3, trong đó có 4 hồ chứa có khả năng điều tiết đáp ứng nhu cầu nước hạ du là A Vương, Đăk Mi 4, Sông Tranh, Sông Bung 4.

Tính đến ngày 1.1.2016, nhiều hồ không thể tích lên mực nước dâng bình thường cũng như mức nước tối thiểu đầu mùa cạn theo quy định của quy trình điều tiết liên hồ chứa, với tổng sản lượng thủy điện thiếu hụt so với mực nước dâng bình thường đến 3,2 tỷ kWh.

Đến 1.3.2016, mực nước ở hồ A Vương ở mức 370,21m, thấp hơn 3,99m so với mực nước tối thiểu quy định của quy trình. Trong khi đó, Thủy điện Sông Tranh 2 là một trong số ít hồ chứa tích đủ nước đến mực nước dâng bình thường nhưng vẫn phải xả cầm chừng để giữ nước cho mùa khô...

Mực nước ở hồ A Vương đang thấp hơn 3,99 m so với mực nước tối thiểu quy định của quy trình. Ảnh:  T.L

Với nguồn nước dự trữ như hiện tại và thông tin dự báo khí tượng thủy văn trên địa bàn TP. Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn sẽ xảy ra ngay từ giữa vụ đông xuân 2015-2016 kéo dài đến vụ hè thu 2016.

Ông Hoàng Thanh Hòa - Phó Giám đốc Sở NNPTNT TP.Đà Nẵng cho biết: Từ đầu năm 2016 đến nay, nước tại sông Cầu Đỏ bị nhiễm mặn 24 ngày đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nước sinh hoạt cho 900.000 hộ dân và 800ha đất nông nghiệp của thành phố.

Còn theo lãnh đạo Sở NNPTNT tỉnh Quảng Nam, các con sông lớn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam như sông Trường Giang, Thu Bồn, Cổ Cò… đang bị nhiễm mặn. Nếu thủy điện không vận hành đúng quy trình, xả nước cho hạ du thì việc mặn xâm nhập sớm sẽ gây thiệt hại cho hàng nghìn ha lúa đông xuân và nước sinh hoạt cho người dân.

Thủy điện phải vận hành đúng quy trình

Để đối phó với tình trạng thiếu nước và nhiễm mặn, ngành nông nghiệp 2 địa phương Quảng Nam và Đà Nẵng đã đưa ra những phương án cụ thể như tiếp tục yêu cầu các nhà máy thủy điện giảm phát điện để tập trung dự trữ nước cho mùa hạn, nhất là thời kỳ sử dụng nước gia tăng như vụ hè thu 2016. Các nhà máy thủy điện cần sớm lắp đặt hệ thống camera tự động giám sát việc xả nước và truyền tín hiệu về các bộ, ngành và đơn vị liên quan. Đồng thời, xây dựng cơ chế cho các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn vận hành phát điện luân phiên trong ngày với lưu lượng nước ổn định để lượng nước về và mực nước hạ du ổn định, tránh thay đổi đột ngột, góp phần sử dụng nước hiệu quả, tránh lãng phí.

Ông Hoàng Văn Bẩy - Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ TNMT) cho rằng nhiều nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn chưa bám vào quy trình vận hành liên hồ chứa mà Chính phủ đã ban hành. Thời gian tới, để bảo đảm việc cung cấp nước cho hạ du trong mùa khô 2016 kết hợp với việc vận hành các hồ thủy điện hiệu quả, các đơn vị cần bám vào khung quy trình để vận hành xả lũ và giữ nước.

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho rằng: Những năm trước đây, tình trạng thiếu nước mùa khô hạn vẫn thường xuyên xảy ra, nhưng chưa năm nào nghiêm trọng như bây giờ nên phải có giải pháp kịp thời. Từ nay đến tháng 9.2016, chắc chắn hạn hán sẽ xảy ra trên diện rộng nên nguồn nước sẽ gặp không ít khó khăn. Vì vậy phải dựa trên quy trình để bảo đảm nguồn nước cho hạ du và đáp ứng nhu cầu điện...

Thứ trưởng Vượng nhấn mạnh: Quy trình vận hành liên hồ chứa mà Chính phủ ban hành đã có hiệu lực 5 tháng nên các nhà máy thủy điện, các chủ hồ chứa tập trung thực hiện đúng theo chỉ đạo. Trong vận hành, các nhà máy thủy điện cần có sự phối hợp chặt chẽ, phải có quy trình cụ thể trong các mùa lũ và mùa khô, tránh tình trạng chồng chéo, lãng phí nguồn nước. Các Sở NNPTNT phải thường xuyên theo dõi diễn biến thời tiết để có cách điều phối, báo cáo, chỉ đạo kịp thời.