Radio online: Bí ẩn lễ hội đón gió và tránh làm việc ở vùng cao Quảng Ninh

Người già trong bản kể rằng, tục Kiêng gió bắt nguồn từ thuở xa xưa, khi con người và muông thú còn sống chan hòa giữa đại ngàn. Người Dao khi ấy đã biết khai nương, làm rẫy, nhưng cây trồng thì bị thú rừng tàn phá, vật nuôi cũng bị thú dữ săn đuổi không ngơi. Cuộc sống cứ thế mà chật vật, mong manh giữa thiên nhiên khắc nghiệt.

Không cam chịu, người Dao Thanh Phán tụ hội, lập đàn cầu khấn thổ địa – vị thần cai quản rừng núi, mong tìm được con đường sinh tồn. Và rồi, trong làn khói hương bảng lảng, thần hiện lên, mang theo lời dặn truyền đời: “Mỗi loài vật đều có linh hồn và sức mạnh riêng. Nếu biết kính trọng và thuận theo quy luật của tự nhiên, các con sẽ chung sống hòa thuận với muôn loài”.

Từ lời dặn ấy, người Dao lập đền thờ thần rừng, hằng năm cúng lễ để cầu cho mùa màng tươi tốt, đàn gia súc khỏe mạnh. Họ cũng đặt ra một hệ thống ngày kiêng kị – mỗi ngày tương ứng với một loài vật hoặc hiện tượng tự nhiên, như một cách hòa thuận, nhường nhau mà sống với rừng núi.

Ngày Dần thì kiêng hổ – vì hổ là chúa sơn lâm, ngày ấy không ai vào rừng. Ngày Mão, người ta tránh cáo – bởi cáo tinh ranh, dễ gây điều dữ. Mùng 1 tháng 2 thì kiêng chim ri – loài chim nhỏ nhưng lại báo hiệu thay đổi thời tiết. Mùng 1 tháng 3, bà con kiêng thần sét, không ai chặt cây phá rừng. Mùng 3 tháng 3 là ngày tránh động vào lợn rừng. Và đặc biệt nhất – chính là ngày mùng 4 tháng 4 âm lịch – ngày Kiêng gió.

Vào ngày này, cả bản rời khỏi nhà từ sáng sớm. Bởi họ tin rằng, phải mở cửa, phải trống trải thì thần gió mới vào được. Gió sẽ mang theo những điều rủi ro, bệnh tật, những điều không may còn vương lại trong năm cũ, và rồi thổi vào nhà sự lành, sự ấm no, niềm vui và bình an cho cả gia đình.

Cũng chính trong ngày này, công việc nương rẫy, đồng áng đều tạm gác lại. Người ta không đi rừng, không ra ruộng. Thay vào đó, họ tụ hội lại với nhau – vui chơi, hò hẹn, uống rượu, kết bạn, sum họp – như một cách làm đầy trái tim sau cả mùa vất vả.

Thính giả có thể nghe thêm các sản phẩm Radio Nông dân, Radio online, Radio truyện, Radio trực tuyến hấp dẫn khác tại đây.
Mọi thông tin góp ý, cộng tác bài vở xin gửi về địa chỉ e-mail: radionongdan@gmail.com

×