Trong cuộc trò chuyện với PV Dân Việt vào những ngày hết sức bận rộn khi tỉnh Bắc Ninh đang bộn bề với việc triển khai đầu tư các dự án lớn về hạ tầng, cũng như chuẩn bị sắp xếp, hợp nhất với tỉnh Bắc Giang, ông Vương Quốc Tuấn - Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã dành gần 2 tiếng đồng hồ để chia sẻ về chiến lược phát triển kinh tế xanh, theo hướng công nghệ cao và về bức tranh của tỉnh Bắc Ninh mới tới đây.

Thưa ông, tỉnh Bắc Ninh lâu nay được biết đến là “thủ phủ” công nghiệp tại miền Bắc với rất nhiều “đại bàng” lớn dừng chân. Từ chỗ ưu tiên thu hút đầu tư theo chiều rộng với nhiều ngành công nghiệp khác nhau, được biết gần đây tỉnh đã chuyển hướng sang phát triển kinh tế xanh, hướng tới chỉ số xanh bền vững. Xin ông cho biết cụ thể những định hướng của tỉnh Bắc Ninh trong chiến lược phát triển xanh?

- Đúng như nhận định trên, tỉnh Bắc Ninh, từ lâu được mệnh danh là "thủ phủ công nghiệp" của miền Bắc, đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng phát triển kinh tế xanh và bền vững. Trên cơ sở đó, tỉnh đã xác định rõ định hướng phát triển kinh tế xanh và bền vững thông qua việc triển khai Chiến lược tăng trưởng xanh đến năm 2030, định hướng đến năm 2050. Chiến lược này nhằm chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, tập trung vào chất lượng, hiệu quả và thân thiện với môi trường. Chúng tôi xác định, muốn phát triển xanh, bền vững, một trong những yêu cầu đặt ra là phải có môi trường xanh. Muốn có môi trường xanh, thì các chủ thể cấu thành trong đó gồm: Các khu vực dân cư, các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất cũng phải cố gắng thực hiện lộ trình chuyển đổi xanh của tỉnh trên cơ sở lộ trình chuyển đổi xanh được Chính phủ ban hành.

Trong thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh đã rất quyết tâm quyết liệt trong việc thực hiện chuyển đổi xanh, đặc biệt là thu hút đầu tư, thu hút các dự án xanh. Những dự án xanh trước hết phải có công nghệ cao, công nghệ sạch và cố gắng sử dụng năng lượng tuần hoàn.

Về mặt tinh thần, trong thời gian qua, trên cơ sở phát huy những lợi thế, điều kiện tự nhiên của tỉnh, Bắc Ninh đã thực hiện nhiều nỗ lực, nhiều biện pháp để làm sao trong sản xuất thực hiện chuyển đổi xanh, trọng tâm tập trung vào việc xử lý ô nhiễm môi trường. Không chỉ xử lý ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại các làng nghề đã tồn tại hàng chục năm mà chúng tôi còn tập trung xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường ở trong khu dân cư và các cơ sở sản xuất không đảm bảo điều kiện tiêu chuẩn về môi trường.

Với tổng thể các giải pháp, đặc biệt là những quyết tâm, quyết liệt trong xử lý ô nhiễm môi trường, những quyết tâm trong việc thu hút đầu tư những doanh nghiệp, những cơ sở sản xuất công nghệ cao, gắn với sản xuất xanh thì cũng đã tạo ra sự chuyển biến tích cực. Và có thể khẳng định từ sự chuyển biến về nhận thức sang chuyển biến về hành động của cấp ủy, chính quyền các cấp và các tổ chức, cá nhân khi thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước, rồi quy trách nhiệm của người đứng đầu và từ đó đã chuyển tải tinh thần đối với cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Do vậy ý thức chuyển biến về thực hiện chuyển đổi xanh gắn với phát triển bền vững được thực hiện trên cơ sở rất nghiêm túc.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu chuyển đổi xanh không phải một sớm, một chiều, mà đòi hỏi quá trình, lộ trình, đòi hỏi sự cộng đồng trách nhiệm, trước hết là của chính quyền các cấp. Chúng tôi có thông điệp rất rõ đối với các doanh nghiệp, các chủ thể và các đối tác khi mới vào đầu tư trên địa bàn tỉnh thì cũng thể hiện rất rõ, từ việc quy định rất rõ đối với các cụm, khu công nghiệp, nhà đầu tư hạ tầng trước hết phải thực hiện nghiêm ngặt những quy định về xây dựng theo đúng quy hoạch, khuyến khích xây dựng và chuyển đổi các khu công nghiệp hiện có thành khu công nghiệp sinh thái, áp dụng công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng và tài nguyên, giảm phát thải khí nhà kính.

Khi nói tới Bắc Ninh, mọi người đều hình dung ra với dày đặc những khu công nghiệp, là sự ngột ngạt và ô nhiễm, song trên thực tế, thời gian vừa qua, trong khi Hà Nội và các tỉnh xung quanh thường có chỉ số AQI rơi vào ngưỡng xấu, độc hại, ngược lại chỉ số AQI của Bắc Ninh lại luôn giữ ở ngưỡng “xanh”. Làm thế nào để vừa phát triển công nghiệp, vừa đảm bảo được môi trường xanh như vậy, thưa ông?

- Để giải bài toán vừa phát triển công nghiệp, vừa đảm bảo môi trường xanh, sạch, chúng tôi rất chú trọng vào việc giám sát, đo chỉ số về môi trường bằng việc đặt 18 trạm quan trắc về không khí, nước thải, thông số đo được từ các trạm quan trắc này thường xuyên được chuyển tải về Trung tâm quan trắc thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Trạm quan trắc cung cấp đầy đủ thông tin, số liệu về các mức chỉ số về không khí và chúng tôi công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Trong thời gian vừa qua, đặc biệt trong 1 năm trở lại đây, chỉ số về không khí của tỉnh Bắc Ninh đã có sự cải thiện rất rõ rệt. Ở đây, có mấy yếu tố chính để đạt được kết quả như vậy: Thứ nhất, sau khi các làng nghề gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý thì chúng ta thấy rõ chỉ số không khí xung quanh, đặc biệt các khu vực của làng nghề, khu vực tập trung dân cư giảm rõ rệt. Chúng ta thấy ở các làng nghề, ví dụ làng nghề cô đúc nhôm thì chắc có lẽ thời điểm bây giờ và thời điểm các đây 4 tháng hoàn toàn khác nhau về mặt chỉ số không khí.

Thứ hai, đối với các cơ sở sản xuất trong các khu công nghiệp, chúng tôi đặt ra một yêu cầu và nhất quán chủ trương là không chấp nhận một cơ sở nào sản xuất tái chế gây ô nhiễm môi trường. Đây là điều kiện tiên quyết, do vậy tất cả công nghệ đầu tư tại các khu công nghiệp phải là công nghệ cao, khi tiếp cận nhà đầu tư chúng tôi cũng đặt điều kiện, đã đầu tư vào Bắc Ninh là phải đảm bảo yếu tố về môi trường. Chúng tôi có quan điểm rất rõ ràng, đó là không bao giờ chấp nhận nhà đầu tư sản xuất gây ô nhiễm môi trường hoặc không xử lý môi trường triệt để.

Thứ ba, tỉnh Bắc Ninh cực kỳ chú trọng tới việc xử lý ô nhiễm môi trường trong khu dân cư, khi tỉnh đã đầu tư xây dựng tới 4 nhà máy đốt rác phát điện. Đến nay, Bắc Ninh trở thành tỉnh đầu tiên thu gom 100% rác thải sinh hoạt và đưa vào xử lý bằng hệ thống của 4 nhà máy đốt rác phát điện rất hiện đại, từ đó hạn chế tối đa tình trạng rác thải sinh hoạt chưa được thu gom và đốt rác tự phát tại các khu vực nông thôn.

Một yếu tố nữa, tỉnh Bắc Ninh cũng quy định các tiêu chuẩn về thi công xây dựng rất quy củ với điều kiện các công trình thi công xây dựng đều phải có biện pháp đảm bảo không gây ảnh hưởng, hạn chế tối đa về việc ô nhiễm về không khí, về tiếng ồn ra môi trường xung quanh.

Nhờ tổng thể các biện pháp trên, đã tạo nên kết quả chung rõ ràng mặc dù các địa phương xung quanh cũng có thời điểm do điều kiện thời tiết khách quan, nhưng ở Bắc Ninh có sự cải thiện rất rõ ràng về chất lượng không khí và thực chất chất lượng không khí này được đo bằng những chỉ số quan trắc rất thường xuyên, hàng ngày và công bố công khai.

Như ông đã nói, tỉnh Bắc Ninh rất quyết tâm trọng việc xử lý ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, tồn tại trong thời gian dài tại các làng nghề, cụm công nghiệp. Có những làng nghề đã tồn tại nhiều chục năm như Phong Khê, Văn Môn, Đại Bái…, thời gian qua Bắc Ninh đã xử lý rất “mạnh tay” như đóng cửa hoàn toàn các cơ sở gây ô nhiễm, xử phạt vi phạm hành chính hàng trăm triệu đồng đối với mỗi cơ sở vi phạm. Trong quá trình thực hiện đó, tỉnh và cá nhân ông có chịu những áp lực gì từ các hộ dân, chủ thể bị xử lý?

- Khi đưa ra thông điệp về xử lý ô nhiễm môi trường tại các làng nghề, cụm công nghiệp, chúng tôi nhất quán quan điểm: Bắc Ninh đã phát triển rồi. thì không thể để “nỗi đau về ô nhiễm môi trường” kéo dài. Đây là điều kiện tiên quyết để huy động sự vào cuộc và sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong quá trình triển khai thực hiện.

Quan điểm xuyên suốt của tỉnh Bắc Ninh về xử lý ô nhiễm môi trường trong nhiều năm qua là: Không chấp nhận bất kỳ điểm nóng về ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh; không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế đơn thuần; Không có sự lay chuyển về mặt ý chí; kiên quyết xử lý, không để tình trạng ô nhiễm môi trường kéo dài; không thỏa hiệp với hành vi cố tình gây ô nhiễm môi trường; không thể vì một bộ phận nhỏ mà để ảnh hưởng tới sự phát triển chung của tỉnh.

Tỉnh sẵn sàng, đồng hành hỗ trợ các doanh nghiệp, hộ sản xuất có nhu cầu chuyển đổi nghề nghiệp và mô hình sản xuất; do vậy, trong nhiều năm tỉnh Bắc Ninh đã chọn chủ đề công tác năm là tập trung xử lý ô nhiễm môi trường, rồi là tiếp tục tập trung xử lý ô nhiễm môi trường. Từ đó các khu vực được coi là điểm nóng gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đều đã được xử lý triệt để theo đúng quy định của pháp luật, như 3 làng nghề gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, trong đó có làng ô nhiễm, làng ung thư nhức nhối nhất cả nước (làng nghề Mẫn Xã, xã Văn Môn) đến nay: Hơn 200 cơ sở cô đúc nhôm tại khu dân cư và CCN Mẫn Xá đã dừng hoạt động, cơ bản các cơ sở sản xuất đã chuyển đổi nghề nghiệp; 326 cơ sở sản xuất giấy tại phường Phong Khê, thành phố Bắc Ninh đã cơ bản dừng hoạt động; tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 70 tỷ đồng và áp dụng biện pháp đình chỉ hoạt động trong thời gian từ 3-9 tháng. Đồng thời trước những khó khăn của các cơ sở sản xuất tại 3 khu vực trên, tỉnh Bắc Ninh đã ban hành Nghị quyết số 01/2025/NQ-HĐND về chính sách hỗ trợ đối với các cơ sở dừng hoạt động, di dời, chuyển đổi nghề nghiệp, mức hỗ trợ mỗi cơ sở từ 200 đến 300 triệu đồng.

Có thể khẳng định, để xử lý ô nhiễm môi trường, đặc biệt môi trường làng nghề đã tồn tại nhiều chục năm như tôi đã nói ở trên thì đòi hỏi trước hết tinh thần, ý chí quyết tâm của tập thể Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và trực tiếp là các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy, rồi sự vào cuộc gắn với trách nhiệm của người đứng đầu của hệ thống cấp ủy, chính quyền các cấp và việc giao nhiệm vụ cho các cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương thì được quy trách nhiệm rõ ràng, phân công trách nhiệm, kiểm đếm trách nhiệm rất rõ ràng.

Cùng với các xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại các làng nghề và kế hoạch của Bộ Công an, trong thời gian qua, chúng tôi đã tổng rà soát tất cả các cơ sở gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn toàn tỉnh và thực hiện hiệu quả Đề án xử lý tổng thể ô nhiễm môi trường của giai đoạn 2019-2024.

Về mặt tinh thần, đối với các hộ dân, các hộ kinh doanh, doanh nghiệp trong các cụm công nghiệp làng nghề, rồi trong các cơ sở trên địa bàn tỉnh chúng tôi đều nêu rõ quan điểm, nếu cơ sở không vi phạm các điều kiện thì vẫn hoạt động bình thường, nhưng muốn tồn tại phải đảm bảo 4 điều kiện: Thứ nhất về môi trường, phải đảm bảo các điều kiện về môi trường, xử lý nước thải, khí thải và tiếng ồn; thứ hai đất đai sử dụng đúng theo quy hoạch được phê duyệt, hợp pháp, không chấp nhận các cơ sở sản xuất trên đất lấn chiếm, đất nông nghiệp; thứ nữa đảm bảo các điều kiện về quy hoạch, trật tự xây dựng, xây dựng phải có phép, các điều kiện về phòng cháy chữa cháy và an toàn điện.

Nếu các cơ sở nào đủ được 4 điều kiện đó thì hoạt động bình thường, chứ không phải làm một cách bất ngờ, đột xuất, mà có lộ trình cụ thể. Nếu cơ sở nào trong khu vực làng nghề ở các cụm vừa rồi chúng ta xử lý mà vẫn đảm bảo các điều kiện đó thì vẫn được tồn tại hoạt động, trong khu dân cư vẫn tồn tại, hoạt động đến hết năm 2024 vừa rồi, còn đối với các cụm công nghiệp đến 2029, nhưng phải đảm bảo các điều kiện theo quy định. Rõ ràng, trong nhiều chục năm qua các doanh nghiệp trên địa bàn mặc dù là làng nghề truyền thống nhưng rất chậm đổi mới về công nghệ và gần như chỉ hoạt động dựa trên lợi ích của doanh nghiệp, không có đầu tư công nghệ và không có quan tâm đến việc xử lý ô nhiễm môi trường theo quy chuẩn, quy định. Đương nhiên vẫn có xử lý, nhưng xử lý chưa đạt quy định, quy chuẩn, rồi xả thải nước thải ra môi trường.

Còn về áp lực, đúng là trong quá trình xử lý, tập thể lãnh đạo tỉnh, cũng như cá nhân tôi cũng có áp lực, tôi cũng bị nhiều cơ sở ở làng nghề bị xử lý đó “không ưa” và cũng có những tin nhắn phàn nàn, nhưng chúng tôi cho rằng, nếu xử lý ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà làm nửa vời và thỏa hiệp là sẽ không bao giờ đi đến kết quả cuối cùng. Và không đi đến kết quả cuối cùng, thì chúng ta không bao giờ phát triển được bền vững và không bao giờ có thể nói câu chuyện bảo vệ và mang lại sức khỏe cho người dân. Lúc đó nó chỉ là câu chuyện mong muốn thôi, nhưng không thể hiện bằng hành động thì không có sản phẩm.

Như ông vừa nói, mặc dù khi nhà đầu tư đến, tỉnh Bắc Ninh đã đặt ra điều kiện những điều kiện rất khắt khe như về hạ tầng, công nghệ cao và xử lý ô nhiễm môi trường. Tuy vậy, trong nhiều năm qua, Bắc Ninh vẫn luôn nằm trong tốp các địa phương dẫn đầu về thu hút đầu tư FDI, trong đó năm 2024 và 4 tháng đầu năm 2025, tỉnh đang giữ vị trí “quán quân” về FDI. Bắc Ninh đã làm những gì để vẫn “hút” nhiều nhà đầu tư như vậy. Trong quá trình xét duyệt đầu tư, tỉnh đã từng từ chối dự án nào có khả năng gây ô nhiễm môi trường, không đáp ứng yêu cầu?

- Đối với tỉnh Bắc Ninh, chúng tôi xác định rõ, tỉnh có nhiều điều kiện vừa là lợi thế, ưu điểm nhưng có những cái hạn chế bắt buộc chúng ta phải lựa chọn về mặt công nghệ, bắt buộc phải lựa chọn đối tác đầu tư. Với diện tích tự nhiên không lớn, nhưng tổng thể diện tích phục vụ cho sản xuất công nghiệp của Bắc Ninh là một trong những địa phương ở khu vực phía Bắc có diện tích đất công nghiệp lớn nhất, chúng tôi luôn duy trì thương hiệu trong việc thu hút đầu tư FDI công nghệ cao dựa trên mấy yếu tố:

Đầu tiên, Bắc Ninh có hệ thống hạ tầng của các khu, cụm công nghiệp rất bài bản, rất đồng bộ. Về thủ tục hành chính, cải cách, giảm tối đa về mặt thời gian cũng như thủ tục; song song với đó là phương pháp giải quyết các đề xuất, kiến nghị của nhà đầu tư, tất cả các đề xuất kiến nghị đều có lời giải và giải một cách nhanh chóng. Bằng việc đặt ra các yêu cầu khắt khe theo quan điểm xuyên suốt đó, chúng tôi đã tạo ra thương hiệu với các nhà đầu tư khi đến Bắc Ninh, đó là phải mang công nghệ cao, công nghệ sạch, công nghệ không gây ô nhiễm môi trường và không có công nghệ tái chế đến tỉnh.

Với sự xuất hiện của các tập đoàn lớn đầu tư vào các ngành công nghiệp, sử dụng công nghệ hiện đại, có dây chuyền sản xuất lớn đã làm thay đổi cơ cấu sản phẩm công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Trong đó, điện thoại thông minh là sản phẩm mới xuất hiện trên địa bàn tỉnh từ năm 2011 và là sản phẩm chính từ năm 2015 của Tổ hợp Samsung Bắc Ninh và trở thành sản phẩm chủ lực của tỉnh. Góp phần đưa Bắc Ninh nói riêng và Việt Nam nói chung đang dần trở thành trung tâm điện tử của nhiều hãng lớn trên thế giới như Samsung, LG, Canon, Toshiba…

Đối với ngành công nghiệp bán dẫn, Amkor Technology, một tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực đóng gói và thử nghiệm bán dẫn, đã quyết định lựa chọn Bắc Ninh làm điểm đến chiến lược cho dự án đầu tư quan trọng của mình. Bên cạnh đó, Bắc Ninh cũng thu hút được sự chú ý từ các tập đoàn lớn khác trong ngành công nghiệp bán dẫn như Nhà máy thiết bị bán dẫn Micro Commercial Components tại KCN Yên Phong I, dự án của Victory Giant Technology tại KCN VSIP Bắc Ninh. Các dự án không chỉ đóng góp về mặt kinh tế mà còn góp phần tạo dựng nền tảng vững chắc cho hệ sinh thái ngành bán dẫn tại Việt Nam nói chung và Bắc Ninh nói riêng.

Tỉnh Bắc Ninh hướng đến mục tiêu phát triển mô hình khu công nghiệp xanh, KCN sinh thái: Theo đó nghiên cứu những giải pháp, khuyến khích doanh nghiệp KCN áp dụng những công nghệ tiên tiến, chuyển đổi công nghệ, sủ dụng năng lượng xanh, tuần hoàn, áp dụng số hóa trong quá trình sản xuất và quản lý.... Thu hút những dự án có công nghệ cao, suất vốn đầu tư cao và sử dụng ít đất, ít lao động, bảo vệ môi trường tốt nhất là các dự án về công nghiệp bán dẫn, vật liệu mới, công nghiệp dược,... Lựa chọn thu hút những dự án FDI đầu tư theo các tiêu chí ‟hai ít; ba cao; năm sẵn sàng và một khôngˮ (Hai ít là sử dụng lao động và sử dụng đất ít. Ba cao là suất vốn đầu tư cao, hiệu quả kinh tế cao và công nghệ cao. Bốn sẵn sàng là: Sẵn sàng mặt bằng, nhân lực, cải cách và sẵn sáng hỗ trợ; một không là không ô nhiễm môi trường).

Thông điệp rõ ràng của chúng tôi là, tất cả trên toàn tỉnh không có công nghệ tái chế, gây ô nhiễm môi trường. Trong thực tế, chúng tôi đã từ chối nhiều dự án, thậm chí có dự án quy mô rất lớn nhưng tiềm ẩn yếu tố gây ô nhiễm môi trường. Trong đó, chúng tôi đã từ chối một trong những dự án sản xuất lốp ô tô lớn nhất thế giới. Cũng rất tiếc nuối, nhưng nếu chấp nhận dự án này, sẽ tiềm ẩn nguy cơ về môi trường rất lớn và cái quan trọng hơn, từ dự án này sẽ ảnh hưởng tới các cơ sở khác, ảnh hưởng tới thương hiệu về một Bắc Ninh xanh, công nghệ cao. Từ việc từ chối những dự án như thế, nên về sau này các nhà đầu tư không đảm bảo yếu tố về môi trường, công nghệ cũng tự động không đến tìm hiểu đầu tư tại Bắc Ninh, còn đã đến với Bắc Ninh thì dứt khoát phải là dự án công nghệ cao, xanh.

Tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ mới đây về chủ trương đầu tư nâng cấp sân bay Gia Bình thành Cảng hàng không quốc tế, Thủ tướng Phạm Minh Chính có yêu cầu, cần tập trung quy hoạch xây dựng trung tâm logictics tại khu vực sân bay, hướng tới hình thành chuỗi logictics xanh. Ông có thể hình dung trong thời gian tới đây, khi cơ sở hạ tầng của sân bay Gia Bình cũng như các hệ thống phụ trợ khác xong, bức tranh về logistics xanh và chuỗi phát triển xanh của Bắc Ninh sẽ được hình thành như thế nào cùng với các trung tâm khoa học công nghệ của tỉnh đang dự kiến xây dựng tại khu vực này?

- Việc hình thành và phát triển Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có thể nói là lợi thế rất đặc trưng trong thời điểm hiện nay, cũng như giai đoạn về sau của tỉnh Bắc Ninh hiện nay và tỉnh Bắc Ninh mới. Về mặt quan điểm, chúng tôi sẽ tận dụng và khai thác triệt để những cơ hội và sức lan tỏa của sự phát triển sân bay, quy mô đầu tư cũng như tính chất của sân bay Gia Bình.

Trong quy hoạch của sân bay Gia Bình sẽ là sân bay có quy mô rất lớn, hiện đại và được kết nối trực tiếp với thủ đô Hà Nội bằng tuyến giao thông huyết mạch có mặt cắt rộng 120 mét với tiêu chí thẳng nhất, hiện đại nhất và đẹp nhất. Cùng với hệ thống giao thông đường bộ, đã được quy hoạch và sẽ triển khai song song cùng tuyến đường là tuyến đường sắt đô thị cao tốc kết nối từ Hà Nội đến Hạ Long và sẽ có điểm ga tại sân bay Gia Bình. Có thể khẳng địn,h đây là một lợi thế rất đặc biệt của tỉnh Bắc Ninh trong thời điểm hiện nay.

Từ cơ sở đó, để phát huy tối đa hiệu quả về mặt công suất, trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bắc Ninh đã và đang phối hợp rất chặt chẽ với các Bộ, ngành trong việc triển khai làm sao quy hoạch khu vực trung tâm logistics gắn với sân bay Gia Bình với quan điểm, tiêu chí đặt ra là xây dựng trung tâm logistics quốc tế mang tính chất khu vực, tận dụng tối đa hiệu quả của sân bay trong vận chuyển hành khách, một trung tâm vận tải hàng không và logistics xanh, thông minh, tận dụng tối đa hiệu quả về mặt không gian chiều đứng để phát huy trung tâm logistics này.

Cùng với đó, tại khu vực này cũng quy hoạch khu thương mại tự do phi thuế quan. Có thể nói, đây là một yếu tố rất đặc biệt để vừa thúc đẩy sản xuất thông minh, vừa thúc đẩy vận tải xanh bằng đường hàng không, vừa thúc đẩy giao lưu, giao thương hàng hóa mang tính chất quốc tế.

Hiện nay theo quy hoạch gắn với khu sân bay này sẽ hình thành các khu công nghiệp xanh mang tính chất công nghệ cao đặc trưng, thể hiện sự vươn mình của đất nước. Cùng với đó, sẽ có những trung tâm nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao ở gần khu vực sân bay, tạo ra một bức tranh tổng thể, một hệ sinh thái đô thị hoàn chỉnh, khu vực này sẽ trở thành một đại đô thị gắn với trung tâm giải trí, vui chơi quy mô lớn, tạo thành động lực rất mạnh mẽ cho tỉnh Bắc Ninh hiện nay cũng như tỉnh Bắc Ninh mới sau này khi mà Bắc Ninh và Bắc Giang hợp nhất.

Nhân nói chuyện tỉnh Bắc Ninh và tỉnh Bắc Giang hợp nhất thành tỉnh Bắc Ninh mới, được biết lãnh đạo hai tỉnh rất chủ động và trình Đề án hợp nhất lên Trung ương trước thời hạn theo Nghị quyết số 60-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 11 vừa qua. Ông cũng đã trực tiếp họp với sở, ngành của hai tỉnh để rà soát quy hoạch của hai tỉnh và ông cũng được giao nhiệm vụ làm Nhóm trưởng. Ngay từ bây giờ, có thể hình dung về bức tranh tỉnh Bắc Ninh mới trong tương lai như thế nào, thưa ông?

- Hiện nay chúng tôi đang phối hợp rất chặt chẽ với tỉnh Bắc Giang, các sở ngành chuyên môn của tỉnh Bắc Ninh cũng phối hợp rất chặt chẽ với các sở, ngành chuyên môn của tỉnh Bắc Giang để rà soát quy hoạch tỉnh Bắc Ninh hiện tại, đồng thời rà soát quy hoạch tỉnh Bắc Giang hiện nay đã được phê duyệt để làm sao, tận dụng tối đa những ưu điểm, những điểm vượt trội của hai quy hoạch này, từ đó tiếp tục đưa vào khai thác, vận hành, sử dụng khi mà địa phương Bắc Ninh mới.

Câu hỏi đặt ra là, làm sao kết nối và phát triển mạnh mẽ hơn nữa trên cơ sở tận dụng tối đa tất cả lợi thế chiến lược của quốc gia đem lại và sự phối hợp, tính toán trong việc tạo ra sự liên kết vùng mạnh mẽ, tạo ra sự liên kết giữa các trung tâm đô thị phát triển của Bắc Ninh và Bắc Giang hiện nay đối với hệ thống các địa phương còn có trình độ phát triển kinh tế- xã hội chậm hơn trong tỉnh, chúng tôi sẽ tập trung triển khai vào các đột phá sau:

Thứ nhất, cố gắng tạo ra sự hỗ trợ, liên kết thông qua giao thông chiến lược. Hệ thống giao thông chiến lược sẽ được kết nối lên cả cả khu vực miền núi. Thực tế cho thấy, địa hình các khu vực miền núi của tỉnh Bắc Giang hiện nay có đặc điểm núi không cao, nên việc kết nối hệ thống giao thông cũng sẽ có những thuận lợi hơn so với các địa bàn miền núi khác.

Thứ hai, dư địa về sản xuất nông nghiệp tại các khu vực này còn rất lớn, đặc biệt là vựa sản xuất trái cây ăn quả chất lượng cao của khu vực phía Bắc, nên sẽ phải tính toán tới việc kết nối để tạo ra vành đai hệ sinh thái của công nghiệp chế biến, công nghiệp chế biến sâu tạo ra giá trị sâu trong sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.

Tiếp đến, kết nối như thế nào để kết nối các khu vực có lợi thế về du lịch, du lịch trải nghiệm, du lịch xanh, du lịch nông nghiệp và kết nối với du lịch văn hóa, du lịch tâm linh, kết nối với sự phát triển thương mại, dịch vụ và kết nối với tuyến giao thông chiến lược, giao thông này không chỉ là hệ thống giao thông đường bộ, mà sẽ kết nối cả đường sắt và phát huy hiệu quả từ những tuyến giao thông chiến lược này tới các địa phương vùng sâu, vùng xa sẽ được phát huy.

Một đột phá nữa mà chúng tôi đang hướng đến, đó là sẽ tạo nên “kỳ tích sông Cầu” để kết nối khát vọng của nhân dân hai tỉnh hiện nay và tỉnh Bắc Ninh mới sau này. Tại đây, chúng tôi sẽ quy hoạch và xây dựng những công trình, những cây cầu đẹp nhất để kết nối hai bờ sông Cầu. Vì vậy, Bắc Ninh sẽ sớm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, là cực tăng trưởng kinh tế của miền Bắc và cả nước với nền công nghiệp - dịch vụ phát triển xanh, sạch, hiện đại dựa trên nền kinh tế tri thức, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; có hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, kết nối liên tỉnh, liên vùng và quốc tế.

Kế thừa và phát huy giá trị, bản sắc văn hoá truyền thống - hiện đại tốt đẹp và lịch sử cách mạng tạo động lực quan trọng thực hiện khát vọng phát triển trong kỷ nguyên mới. Bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường đầu tư kinh doanh ổn định, hấp dẫn. Chăm lo toàn diện, nâng cao chất lượng cuộc sống và hạnh phúc của người dân.

Và với tầm nhìn dài hạn hơn nữa là đến năm 2050, Bắc Ninh sẽ trở thành thủ phủ công nghiệp công nghệ cao, trung tâm nghiên cứu và phát triển, một trong những đầu tàu dẫn dắt tăng trưởng bền vững của cả nước; là thành phố xanh, thông minh, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống với chỉ số hạnh phúc và mức thu nhập của người dân ngang với các nước phát triển trong khu vực Châu Á.

Dư luận vừa qua đánh giá, việc triển khai hợp nhất hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang khá suôn sẻ, thuận lợi. Sau khi sáp nhập, theo số liệu, tỉnh Bắc Ninh mới sẽ là địa phương có quy mô kinh tế đứng thứ 5 cả nước. Bản thân hai tỉnh hiện cũng đang duy trì tốc độ tăng trưởng rất cao, nhưng để đạt mốc tăng trưởng tối thiểu 8%, thậm chí tăng trưởng hai con số như chỉ tiêu của Chính phủ đề ra và kỳ vọng của Thủ tướng, chắc chắn sẽ có áp lực lớn đối với tỉnh, vậy Bắc Ninh sẽ làm gì để đạt được kỳ vọng này và vẫn đảm bảo tăng trưởng xanh, bền vững?

- Có thể khẳng định, việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng chất lượng, tăng trưởng bền vững gắn với tăng trưởng xanh là bài toán đặt ra không chỉ đối với Bắc Ninh, mà đối với tất cả các địa phương khác, đặc biệt khi hợp nhất với Bắc Giang, như tôi đã trao đổi ban đầu sẽ tạo ra một dư địa phát triển rất lớn. Chúng tôi tự bình chọn và cộng đồng cũng bình chọn, đây là một cặp hợp nhất rất hoàn hảo, trên cơ sở các yếu tố về văn hóa, truyền thống, về lịch sử, về con người, về vùng đất.

Hai tỉnh có sự bổ trợ lẫn nhau sau khi hợp nhất rất hoàn hào. Trong khi dư địa của tỉnh Bắc Ninh hiện nay có không gian quy mô phát triển kinh tế lớn, có thế mạnh về phát triển công nghiệp, đô thị, dịch vụ, cộng với các quy hoạch cấp quốc gia, cấp vùng tại tỉnh. Ngược lại, Bắc Giang có lợi thế về nguồn lực về đất đai, các điều kiện về tự nhiên rất đa dạng và công nghiệp trong thời gian vừa qua phát triển rất nhanh. Mục tiêu tăng trưởng hai con số thể hiện sự quyết tâm và ý chí đồng lòng để làm sao đạt được một cách thuyết phục, ấn tượng.

Về mặt nguồn lực, hiện nay tỉnh Bắc Ninh đã tự cân đối và điều tiết ngân sách về Trung ương khoảng gần gần 16.000 tỷ đồng, bao gồm 7.000 tỷ tiền thu nội địa và gần 9.000 tỷ thu từ hải quan, là những con số rất lớn. Khi hợp nhất với Bắc Giang, chúng tôi sẽ cố gắng làm sao vẫn duy các chính sách an sinh xã hội, đồng thời thúc đẩy đầu tư hệ thống hạ tầng mạnh mẽ.

Rõ ràng đầu tư công, thu hút mạnh mẽ nguồn lực đầu tư xã hội cùng với thu hút mạnh mẽ trong sản xuất công nghiệp, cùng với phát triển nông nghiệp tạo ra giá trị cao là một trong những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ, có một sự cộng lực mạnh mẽ trong thời gian tới đây.

Như ông vừa nói, Bắc Ninh, Bắc Giang được bình chọn là cặp hợp nhất lý tưởng, ít ồn ào nhất. Trong đề án hợp nhất, cũng đã nêu rõ lý do thuyết phục về việc trung tâm hành chính đặt ở Bắc Giang hiện nay, còn tên gọi tỉnh mới là Bắc Ninh. Để làm được việc này, lãnh đạo hai tỉnh đã có những cuộc họp, chia sẻ với nhau như thế nào từ việc chọn tên gọi tỉnh mới, chọn thủ phủ của tỉnh mới cũng như nắm bắt dư luận, tâm tư của bà con nhân dân?

- Trên cơ sở thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư có thể khẳng định Bắc Ninh, Bắc Giang đã rất tập trung cao, sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận, đồng lòng của người dân và doanh nghiệp, là một trong các địa phương triển khai thực hiện rất bài bản, tập trung với sự quyết tâm cao, thể hiện tinh thần ý chí hành động, một khát vọng để tạo ra một sức mạnh mới. Từ sự chuyển biến trong nhận thức, ý thức, trách nhiệm, hai tỉnh đã triển khai rất nhanh theo các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Chúng tôi đã xây dựng kế hoạch, chủ động trao đổi, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đội ngũ cán bộ trong hệ thống, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của người dân, thì thấy, chủ trương hợp nhất hai tỉnh được nhân dân đồng thuận rất cao, thể hiện niềm tin mới, ý chí mới và mong chờ sớm hợp nhất.

Đối với việc sắp xếp địa giới hành chính của các địa phương cấp cơ sở, trên cơ sở được tuyên truyền, phổ biến, quán triệt thì thấy nhân dân đồng tình, ủng hộ rất cao và mong muốn tạo ra bước ngoặt trong sự phát triển và mong muốn nhất của người dân làm sao hệ thống cấp ủy, chính quyền mới đây phải phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là các thủ tục hành chính. Chúng tôi xác định, những việc của người dân, doanh nghiệp bây giờ phải chuyển sang tâm thế phải phục vụ, theo đó người dân, doanh nghiệp là người được phục vụ, đội ngũ cán bộ muốn phục vụ tốt thì phải đáp ứng được yêu cầu mới, nhất là về chuyển đổi số.

Sau hợp nhất, tỉnh Bắc Ninh mới vẫn quyết tâm phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030 và chủ trương này đã được Trung ương đồng ý. Với một tỉnh mới có diện tích hơn 4.700m2, có cả đồng bằng, cả miến núi, việc quy hoạch để trở thành thành phố sẽ có gì khác biệt, thưa ông?

- Có thể khẳng định, tỉnh Bắc Ninh hiện nay và Bắc Giang đều có khát vọng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Đối với tỉnh Bắc Ninh, trên cơ sở thực hiện thông báo kết luận 119 của Tổng Bí thư khi về làm việc với tỉnh Bắc Ninh (tháng 1/2025), trong thời gian vừa qua, tỉnh đã rất nỗ lực, quyết tâm tập trung cao để xây dựng đề án. Căn cứ trên quy hoạch, hướng phát triển, động lực của tỉnh, trong thời gian tới đây, chúng tôi cũng đã bàn, thống nhất và báo cáo nội dung trình đề án đưa tỉnh Bắc Ninh (sau hợp nhất) lên Bộ Chính trị, Ban Bí thư và trong thông báo Kết luận mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhất trí lùi thời gian để báo cáo mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ dự kiến vào tháng 6 tới đây chuyển sang thời điểm khác khi chuẩn bị đầy đủ các điều kiện.

Theo nội dung của Đề án, dự kiến tỉnh Bắc Ninh mới sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030, nhưng chúng tôi trên cơ sở mục tiêu đặt ra tới đây trong văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh sẽ bàn phấn đấu mục tiêu có thể đến năm 2028 hay không?. Để đạt mốc vào năm 2028, thì phải có một ý chí tập trung rất cao, rồi giải bài toán phát huy làm sao tối đa những không gian dư địa. Phát huy tối đa không gian dư địa thì trên cơ sở quy hoạch phải đi trước một bước, phải dẫn đường cho phát triển kinh tế xã hội.

Tới đây, những nội dung mang tính chất ý nghĩa chiến lược như vậy sẽ được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh mới bàn thảo một cách rất sâu sắc, thấu đáo để làm sao tạo ra một ý chí một khát vọng chung. Từ ý chí, khát vọng đó sẽ triển khai những nhiệm vụ, nội dung, giải phát trọng tâm, chỉ tiêu quyết tâm, hành động như thế nào để chúng ta hiện thực hóa được mục tiêu, trong đó chúng ta thấy rõ, với điều kiện về trình độ, quy mô phát triển kinh tế, xã hội thì hoàn toàn có lợi thế để chúng ta hướng tới mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Phải nỗ lực rất lớn, nhưng chúng tôi hoàn toàn đánh giá không phải là nhiệm vụ bất khả thi và rất có nhiều tiềm năng và triển vọng để chúng ta hiện thực hóa mục tiêu này.

Trong đề án hợp nhất hai tỉnh, có nêu lý do duy trì tên tỉnh Bắc Ninh do là thương hiệu về thu hút đầu tư, có tính chất quốc tế. Nhưng vừa qua, MV Bắc Bling (Bắc Ninh) do ca sỹ Hòa Minzy cùng ê kíp thực hiện đã thực sự tạo ra cơ sốt về tên gọi Bắc Ninh với gần 200 triệu lượt xem MV này. Được biết, không đợi đến khi MV thành công, mà ngay trước thời điểm phát hành, tỉnh Bắc Ninh đã tặng Bằng khen cho nhóm. Đặc biệt, việc cấp phép, đồng hành cùng MV này cũng chưa có tiền lệ khi tỉnh chấp nhận từ Bling (thay từ Ninh). Ông có thể chia sẻ về sự đồng hành của tỉnh cùng MV này?

- MV Bắc Bling (Bắc Ninh) xuất phát từ tình cảm của một nghệ sỹ đã trưởng thành và bước vào sự nghiệp nghệ sỹ chuyên nghiệp 10 năm, nhân kỷ niệm 10 năm bước vào lĩnh vực, ca sĩ Hòa Minzy đã ấp ủ ý tưởng này từ rất lâu và cũng đã phối hợp với các đơn vị chuyên môn của ngành văn hóa trong tỉnh, từ việc lên ý tưởng đến tập hợp các thành viên, các diễn viên để tạo nên một MV có sức sống, thấm đẫm văn hóa Bắc Ninh. Điều này xuất phát trước hết từ tình yêu quê hương của các nghệ sỹ quê hương Bắc Ninh.

Một điều có thể thấy rõ, đó là trong MV Bắc Ninh, tất cả các khâu, từ bối cảnh, đến các nhân vật, đến các nghệ sỹ, cả chuyên nghiệp và không chuyên đều thấm đẫm văn hóa Bắc Ninh trong đó, tạo nên một MV mang đặc trưng về văn hóa, nhưng đặc trưng văn hóa truyền thống lại kết hợp những âm hưởng của âm nhạc và văn hóa hiện đại, nên MV này đã tạo được sự phù hợp đối với mọi lứa tuổi.

Thực ra, ngay từ khi MV chưa ra đời, qua tiếp cận, qua hành trình sản xuất MV của nhóm ca sỹ Hòa Minzy cùng ê kíp, qua báo cáo của các cơ quan chuyên môn về văn hóa, qua thông tin mà chúng tôi nắm bắt được, chúng tôi nhận định từ trước MV này nhất định sẽ thành công bởi mấy yếu tố: Đầu tiên, đó là sự cộng hưởng được sự tham gia của rất nhiều thành phần, các lứa tuổi. Một điều quan trọng là tình yêu quê hương của các nhóm nghệ sỹ, ê kíp; sản phẩm này vừa thể hiện mang tính chất truyền thống, vừa thể hiện mang tính chất phù hợp với giới trẻ, phù hợp với các lứa tuổi. Cuối cùng là cách thức tổ chức để quảng bá văn hóa, để phát huy giá trị lịch sử rất là độc, phải nói là kết hợp rất hài hòa, tổng thể.

Với nghệ sĩ Hoà Minzy đã thể hiện hình ảnh một nghệ sĩ trẻ tâm huyết, có trách nhiệm xã hội và tình cảm sâu sắc với quê hương đất nước, lời tri ân quê hương đầy cảm xúc đối với mảnh đất giàu truyền thống văn hoá của dân tộc. Đối với ekip MV gây ấn tượng mạnh với công chúng bởi sự phối hợp chặt chẽ, sáng tạo vàhết sức chuyên nghiệp để hoàn thành MV với chất lượng hình ảnh, âm thanh và nội dung nghệ thuật xuất sắc từ sự chỉn chu, trau chuốt trong từng khung hình, từng câu hát, và các yếu tố văn hoá Bắc Ninh như trang phục truyền thống, phong cách đậm chất quê hương và nét đặc trưng của dân ca Quan họ,tinh thần làm việc tập thể cao; đóng góp vào phong trào văn hoá văn nghệ của địa phương, quảng bá văn hoá Bắc Ninh, hoàn thành sản phẩm MV chất lượng cao.

Có thể thấy, sự chủ động, linh hoạt và đồng hành kịp thời của lãnh đạo tỉnh là yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của MV cũng như hiệu ứng lan tỏa văn hóa Bắc Ninh. Ngay từ ngày đầu nhóm nghệ sĩ đề xuất ý tưởng thực hiện MV Bắc Ninh, Tỉnh đã luôn theo sát, hỗ trợ và đồng hành với ekip về tư liệu văn hoá và kết nối các điểm du lịch ghi hình địa phương... Đây là cách làm mới, hiệu quả góp phần đưa di sản sống mãi trong lòng công chúng hiện đại. Sự phối hợp giữa các nghệ sĩ và chính quyền không chỉ nhằm tạo ra các sản phẩm nghệ thuật chất lượng, mà còn thể hiện trách nhiệm chung trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc.

Chính vì vậy, khi MV ra đời, có lẽ một trong những việc chúng tôi chớp thời cơ, nắm bắt rất nhanh làm sao tận dụng để quảng bá văn hóa Bắc Ninh tới đông đảo cộng đồng thì lập tức sau chưa đến 1 tuần, hệ thống các tuyến xe bus miễn phí, hệ thống các cơ sở vật chất, các điểm du lịch mà MV giới thiệu, rồi các điểm du lịch về văn hóa, tâm linh, lịch sử Bắc Ninh đã được phát huy một cách tối đa và chưa lúc nào câu chuyện về văn hóa, về MV Bắc Bling không được hâm nóng, không tạo ra sức hút. Rõ ràng vừa rồi khi sản phẩm văn hóa này ra đời, các tour du lịch ra đời thì chúng tôi cũng đã giao cho ngành văn hóa thường xuyên thay đổi món ăn khẩu vị tinh thần trong đó. Thay đổi này để khách không chỉ đến Bắc Ninh một lần mà nhiều lần, mỗi lần đến lại có cảm nhận, cảm giác khác nhau.

Từ quảng bá văn hóa đó lan tỏa sang phát triển du lịch, dịch vụ và đặc biệt là phát triển về thương hiệu địa phương, thương hiệu văn hóa và quan trọng nữa là phát triển thương hiệu người dân Bắc Ninh trọng tình, mến khách.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

×