Góp ý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi): Nhiều đề xuất cân nhắc tính đặc thù trong hoạt động báo chí ở các thành phố lớn

Cân nhắc tính đặc thù trong dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi)

Buổi tọa đàm nhận được 11 ý kiến từ các chuyên gia, nhà quản lý và đại diện các cơ quan báo chí TP.HCM.

Các ý kiến tập trung vào những vấn đề lớn của dự thảo, đề cập cả về phạm vi điều chỉnh, đối tượng được cấp phép hoạt động báo chí, quản lý báo chí trên không gian mạng, cũng như những quy định nhằm bảo đảm tính khả thi, hiệu lực và hiệu quả trong tổ chức thực hiện.

Trong đó, đại diện một số cơ quan báo chí đề cập đến việc sáp nhập hiện nay.

Các đại diện cho rằng, những thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng… hoạt động báo chí rất sôi động, đóng góp lớn cho sự phát triển chung. Do đó, kiến nghị nên đưa vào luật tính đặc thù cho phép nhiều cơ quan truyền thông đa phương tiện hoạt động. Đây là ý kiến chung của hầu hết đại diện cơ quan báo chí tại TP.HCM.

Báo chí cần sự hỗ trợ khi chuyển đổi số

Nhiều ý kiến cũng bày tỏ, hiện nay, trong bối cảnh báo chí thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, nguồn thu từ hoạt động phát hành, quảng cáo – vốn được coi là “kinh tế báo chí truyền thống” – đang bị giảm mạnh do thị phần quảng cáo phần lớn đã chuyển sang các nền tảng số xuyên biên giới.

Theo thống kê, các cơ quan báo chí trong nước chỉ còn giữ khoảng 20–30% thị phần quảng cáo, phần còn lại tập trung vào các nền tảng như Google, Facebook… Điều này dẫn đến thực tế rất ít cơ quan báo chí có đủ nguồn thu từ hoạt động báo chí để bù đắp chi phí vận hành.

Do đó, việc đưa các khái niệm về "không gian mạng" vào Luật cho thấy Nhà nước đã chính thức thừa nhận và tìm cách quản lý các hoạt động báo chí trên các nền tảng số.

Đây là một bước tiến mang tính chiến lược, giúp mở rộng phạm vi điều chỉnh của pháp luật.

Bằng cách định nghĩa "kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng", Dự thảo đã tạo ra một "pháp nhân số" cho mỗi cơ quan báo chí trên các nền tảng này.

Đây là một cách tiếp cận chủ động, hướng tới việc "chiếm lĩnh" không gian mạng một cách hợp pháp, tạo cơ hội thu hút người đọc và cả nguồn thu trên không gian mạng.

Một số ý kiến đáng chú ý khi viện dẫn, Nghị quyết 57-NQ/TW (năm 2024) về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045, đã nêu rõ định hướng:

"Tạo hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách ưu đãi để doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tiếp cận và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhất là Quỹ phát triển khoa học và công nghệ, Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, các nguồn vốn đầu tư công, vốn tín dụng ưu đãi và các nguồn lực hợp pháp khác".

Tuy nhiên, trong dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) hiện nay, chưa có nội dung nào khẳng định báo chí là đối tượng thụ hưởng chính sách hỗ trợ vốn chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo.

Do đó, cần bổ sung quy định cho phép cơ quan báo chí tiếp cận và sử dụng các nguồn vốn hỗ trợ chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là cần thiết để báo chí có thể đổi mới mô hình tổ chức, sản xuất, quản trị, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, xây dựng nền tảng số và thích nghi với hệ sinh thái truyền thông số toàn cầu.

Đây cũng là giải pháp quan trọng để bảo đảm thực hiện mục tiêu kép: Giữ vững vai trò định hướng thông tin, đồng thời nâng cao tính cạnh tranh, sức sống và khả năng tự chủ của báo chí trong nền kinh tế số.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, việc phát triển như vũ bão của các nền tảng trên không gian mạng cũng kéo theo vi phạm tác quyền báo chí rất nhiều. Trong khi đó, việc bảo vệ tác quyền cho báo chí trên không gian mạng cũng chưa được quy định rõ nét, nên chăng dự thảo Luật cần lưu ý nội dung này.

Kết luận buổi tọa đàm, ông Triệu Thế Hùng, Phó Chủ nhiệm Ủy Ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đánh giá, buổi tọa đàm đã nhận được nhiều ý kiến rất giá trị từ các đại biểu, chuyên gia, cơ quan quản lý báo chí, Hội Nhà báo, các cơ quan báo chí trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh lân cận.

Các ý kiến này, theo ông Hùng sẽ được Ban tổ chức tiếp thu, xem xét, cân nhắc một cách thấu đáo, nhằm hoàn thiện báo cáo thẩm tra gửi cơ quan có thẩm quyền của Quốc hội.

×