Mỹ, EU, Nga ưa chuộng cá ngừ của Việt Nam

Theo đó, 3 tháng đầu năm 2025, thị trường Mỹ chiếm tới 39% tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam. Xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này trong tháng 3 có xu hướng tăng trưởng chậm lại, chỉ tăng gần 9% so với cùng kỳ năm 2024.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, việc tổ chức NOAA của Mỹ bước đầu đã đưa thông báo sơ bộ là không công nhận tương đương cho ngành hải sản Việt Nam, đồng nghĩa với việc nếu không đáp ứng yêu cầu của NOAA đúng thời hạn, thì hải sản Việt Nam sẽ bị cấm nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 1/1/2026 đã phần nào tác động tới xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường này.

Bên cạnh đó, những lo ngại về khả năng Mỹ tăng thuế nhập khẩu đối với Việt Nam cũng khiến cho các nhà nhập khẩu Mỹ lo lắng mà hạn chế nhập khẩu các đơn hàng từ Việt Nam.

Tương tự như thị trường Mỹ, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU cũng đang tăng chậm lại trong tháng 3. Theo đó, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường trong khối cũng gặp nhiều biến động. Hiện, Hà Lan đang dẫn đầu về nhập khẩu cá ngừ của Việt Nam với giá trị đạt hơn 13 triệu USD, tăng 82% so với cùng kỳ.

Trong khi xuất khẩu cá ngừ sang Italy cũng gặp không ít thách thức, giá trị xuất khẩu đạt hơn 9 triệu USD giảm 2% so với cùng kỳ. Đối với thị trường Đức cũng không mấy khả quan khi kim ngạch xuất khẩu trong tháng 3 giảm 9%.

Những điểm sáng trong xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2025 chính là thị trường Canada, Nhật Bản và Nga. Xuất khẩu sang các thị trường này đã tăng trưởng liên tục trong 2 tháng trở lại đây, đặc biệt là thị trường Nga. Tính riêng trong tháng 3, xuất khẩu cá ngừ sang Nga tăng 92% so với cùng kỳ, điều này, đưa Nga trở thành thị trường xuất khẩu cá ngừ đơn lẻ lớn thứ 3 của Việt Nam sau Mỹ và Hà Lan.

Bà Nguyễn Thị Vân Hà - Chuyên gia thị trường của VASEP cho hay, hiện tại, Mỹ đang tạm hoãn áp thuế đối ứng trong vòng 90 ngày đã tạo hiệu ứng tích cực tức thì lên thị trường xuất khẩu cá ngừ, các đơn hàng bắt đầu tăng trở lại.

Tuy nhiên, việc tạm hoãn thuế đối với Việt Nam mặc dù tạo ra nhiều cơ hội cho toàn ngành, nhưng doanh nghiệp cá ngừ nói riêng và thủy sản nói chung vẫn cần 'tỉnh táo trước những rủi ro vẫn đang hiện hữu".

"Thuế này mới chỉ được hoãn, chưa gỡ bỏ hoàn toàn. Điều này có nghĩa rằng không có gì đảm bảo chắc chắn trong tương lai, Mỹ sẽ gỡ bỏ hoặc ít nhất giảm thuế đối với Việt Nam", bà Hà cho hay.

Việc Mỹ thay đổi chính sách thương mại có thể tạo ra những cú sốc lớn cho thị trường. Do đó, các doanh nghiệp nên tập trung đẩy nhanh các lô hàng còn đang trong quá trình trung chuyển, vận chuyển đến quốc gia nhập khẩu cuối cùng, ít nhất là trong 90 ngày tới để hạn chế tối đa rủi ro bị áp thuế cao. Đồng thời, tích cực chủ động mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác như Trung Đông, châu Á... để tránh phụ thuộc quá nhiều vào Mỹ.

Cá ngừ- mặt hàng thủy sản xuất khẩu tỷ USD của Việt Nam

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam tăng trưởng 17% so với năm 2023 và gần cán mốc xấp xỉ 1 tỷ USD. Trong năm qua, xuất khẩu các nhóm mặt hàng cá ngừ của Việt Nam đều tăng so với năm trước. Các sản phẩm thịt/loin cá ngừ đông lạnh của Việt Nam vẫn chiếm tỷ trọng cao nhất.

Trong 5 năm (2019– 2023), xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đã tăng từ 719 triệu USD năm 2019 lên 845 triệu USD năm 2023 (tương đương tăng 17%).

Giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong giai đoạn này tăng trưởng trung bình đạt 3%/năm. Các loài cá ngừ xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam gồm cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn…

Theo VASEP, tại các vùng biển của Việt Nam, cá ngừ tập trung chủ yếu ở biển ven miền Trung và trung tâm Biển Đông. Trữ lượng cá ngừ của Việt Nam ước đạt hơn 600 nghìn tấn; trong đó cá ngừ vằn là loài khai thác chính, chiếm hơn 50% tổng nguồn lợi cá nổi.

Sản lượng cá ngừ khai thác hàng năm (bao gồm cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn và các loại khác) đạt hơn 200 nghìn tấn. Trong đó, cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to có trữ lượng trung bình trên 45 nghìn tấn, với sản lượng khai thác hàng năm từ 17.000 đến 21.000 tấn. Cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to được khai thác trong giai đoạn 6 tháng từ tháng 12 đến tháng 6 năm sau. Trong khi cá ngừ vằn có thể được khai thác quanh năm.

Cuối tháng 3/2025, tại cuộc họp của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà với các bộ, ban ngành và các tỉnh ven biển về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số nghị định trong lĩnh vực thủy sản (Nghị định số 37/2024/NĐ-CP, ngày 4/4/2024 và Nghị định số 38/2024/NĐ-CP, ngày 5/4/2024). VASEP đề xuất Chính phủ và Ban soạn thảo xem xét bổ sung thêm vào Dự thảo 3 loài cá ngừ (cá ngừ chù, cá ngừ chấm, cá ngừ ồ) vào trong quy định về “bãi bỏ quy định kích thước tối thiểu được phép khai thác trong vùng nước tự nhiên" tại Phụ lục V.
Cụ thể: Cá ngừ chù (Auxis thazard) tại số thứ tự 11, bảng 1, Phụ lục V kèm theo Nghị định số 37/2024/NĐ-CP ngày 4/4/2024; Cá ngừ chấm (Euthynnus affmis) tại số thứ tự 12, bảng 1, Phụ lục V kèm theo Nghị định số 37/2024/NĐ-CP ngày 4/4/2024; Cá ngừ ồ (Auxis rochei) tại số thứ tự 63, bảng 1, Phụ lục V kèm theo Nghị định số 37/2024/NĐ-CP ngày 4/4/2024.
Lý do: Đây cũng là các loại cá ngừ có sản lượng thương mại xuất nhập khẩu toàn cầu lớn. Mặt khác, do tàu cá đánh bắt cá ngừ vằn hay có lẫn lộn cá loại cá ngừ khác, chủ yếu là 3 loại trên. Khi đó ngay cả khi đã hủy bỏ quy định về kích thước tối thiểu của cá ngừ vằn, cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to thì toàn bộ lô cá khai thác có lẫn cá ngừ chù, cá ngừ chấm, cá ngừ ồ vẫn bị coi là bất hợp pháp. Ngư dân khai thác hay doanh nghịe thu mua các lô nguyên liệu này thì vẫn không đúng quy định, và không thể làm giấy tờ phục vụ xuất khẩu.

×