Tại một xã của Lào Cai, bà con sẽ dùng cách làm mới này để giảm nghèo bền vững, tiết kiệm 50 triệu đồng/năm

Nan giải cảnh “10 yến chè xã mình có giá bằng 1 cân chè ở vùng khác”

Với nhiều hộ dân tại xã Thác Bà, tỉnh Lào Cai (trước đây thuộc xã Hán Đà, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái), cây chè đang là cây đem lại nguồn thu nhập ổn định nhất.

Theo ông Trần Tường, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Cựu chiến binh Hán Đà (xã Thác Bà, tỉnh Lào Cai), cây chè có thể coi là cây mũi nhọn, chủ lực cho phát triển kinh tế của địa phương.

“Tại xã Hán Đà trước đây, cây chè là cây xóa đói giảm nghèo, tạo nguồn thu nhập chính cho bà con nông dân. Do nằm ở hạ lưu hồ thủy điện Thác Bà nên Hán Đà có lợi thế về khí hậu, độ ẩm tốt và môi trường không khói bụi, rất thuận lợi để cây chè phát triển.

Hiện nay, chúng tôi đang trồng gần 200 ha chè với khoảng 400 hộ dân liên kết sản xuất chè xanh. Trước sáp nhập, "Trà xanh Hán Đà" đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận nhãn hiệu và được cấp chứng nhận đạt chuẩn 3 sao OCOP. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ chuyển đổi canh tác chè theo hướng hữu cơ để nâng cao năng suất, cải thiện chất lượng sản phẩm chè xanh”, ông Tường cho biết.

Càng phấn khởi hơn khi năm nay cây chè tại xã Hán Đà được mùa, được giá. Hộ nào biết thu chè ngon, sao sấy đúng kỹ thuật có thể bán chè với giá hơn 100.000 đồng/kg, hết vụ chè có thể lãi hàng trăm triệu.

Nhưng vẫn có những hộ chỉ bán được 10.000 đồng/kg, thu không đủ bù công. “Nhìn cảnh 1 yến chè của các hộ xã mình bán với giá bằng 1 cân chè ở vùng khác mà tôi băn khoăn. Đây một phần là do những thiếu sót từ khâu chăm bón, thiếu nước, còn lạm dụng phân bón hóa học. Thứ hai nữa là do kỹ thuật, công nghệ, máy móc chế biến còn thô sơ dẫn đến sản phẩm không đạt yêu cầu", ông Tường lý giải.

Bà Trần Thị Hồng Hạnh, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Thác Bà cho biết thêm: Người dân xã Thác Bà và đặc biệt là chị em hội viên phụ nữ rất quan tâm đến việc trồng cây ăn quả, cây chè.

Sau nhiều năm quy hoạch phát triển, cây chè đang là cây đem lại nguồn thu ổn định nhất cho bà con. Nhưng để cây chè thực sự phát triển, giúp bà con giảm nghèo bền vững, gia tăng thu nhập, vẫn cần vượt qua rào cản lớn nhất là công nghệ. Công nghệ sấy ấy mà phần lớn người dân được tiếp cận vẫn chưa đáp ứng đủ để sản xuất ra chè thành phẩm có vị trí trên thị trường.

“Chúng tôi rất muốn được tiếp cận với những công nghệ sấy mới để giúp chị em phụ nữ cũng như bà con nhân dân trên địa bàn xã Thác Bà để áp dụng vào chế biến chè và các loại nông sản. Từ đó, sản xuất được hàng hóa đáp ứng nhu cầu thị trường, góp phần giảm nghèo bền vững cho bà con", bà Hạnh cho hay.

Giải pháp công nghệ sấy nông sản mới, tiết kiệm khoảng 50 triệu đồng/năm sau áp dụng

Giúp bà con tiếp cận với công nghệ mới, vào chiều ngày 29/8, tại Nhà văn hóa thôn Tân Lập (xã Thác Bà, tỉnh Lào Cai), Công ty TNHH Nghiên cứu và Tư vấn Sáng tạo về Khí hậu và Bền vững (CCS Ltd) và Công ty Cổ phần Tư vấn Năng lượng và Môi trường (VNEEC) đã tổ chức buổi tham vấn ý kiến cộng đồng về việc xây dựng Dự án năng lượng bền vững cho hoạt động sấy nông sản tại Miền Bắc Việt Nam” theo Tiêu chuẩn vàng cho các mục tiêu toàn cầu (GS4GG).

Tại buổi tham vấn, các HTX, hộ sản xuất chè đã được giới thiệu về công nghệ và thiết bị khí hóa sinh khối liên tục theo thể tích, thủ tục cấp tín chỉ carbon để cải thiện quy trình sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm.

Bà Nguyễn Thị Thảo, Quản lý chương trình của công ty TNHH Nghiên cứu và Tư vấn Sáng tạo về Khí hậu và Bền vững, sau khảo sát, hiện nay, phần lớn các hộ sản xuất chè trên địa bàn xã Thác Bà đang sao sấy chè bằng các loại bếp truyền thống, đun bằng củi, hiệu suất tương đối thấp, tốn nhiều công điều chỉnh nhiệt. Cách làm này gây lãng phí củi, tạo nhiều khói bụi, ảnh hưởng sức khỏe người chế biến và chất lượng sản phẩm.

Để khắc phục, công ty đã phát triển công nghệ khí hóa sinh khối liên tục theo thể tích (VCBG), đã được đăng ký độc quyền sáng chế. Nhiều mô hình tại Thái Nguyên sau khi áp dụng công nghệ này có thể cải thiện hiệu suất lên gần 50%.

Thay vì 4 người chạy 6 lò chè trong 12 tiếng, sau khi áp dụng công nghệ này, một cơ sở chỉ cần từ 2-3 người để chạy 6 lò chè trong 10 tiếng. Ngoài ra, lò khí hóa sinh khối có thể đốt triệt để toàn bộ các loại nhiên liệu phế phụ phẩm nông lâm nghiệp, tạo ra nguồn nhiệt ổn định, từ đó, nâng cao chất lượng, giá trị chè xanh Hán Đà, giảm lượng khí thải ra môi trường.

Ngoài ra, thiết bị khí hóa sinh khối sẽ tạo ra một hệ sinh thái các sản phẩm, dịch vụ để duy trì công nghệ, tạo việc làm và tăng sinh kế cho người dân.

Công nghệ mới này đã nhận được sự quan tâm của nhiều HTX, cơ sở sản xuất tại buổi tham vấn.

Đang tìm kiếm những giải pháp tối ưu cho sản xuất lâm nghiệp và chế biến nông sản, ông Phạm Quang Đạo, Giám đốc HTX nông lâm nghiệp Thành Lâm (xã Cảm Nhân, tỉnh Lào Cai) bày tỏ: HTX nông lâm nghiệp Thành Lâm chuyên trồng rừng và khai thác lâm nghiệp, sản xuất các sản phẩm về trà đàn hương, trong đó có sử dụng các công nghệ máy sao, máy sấy và những công nghệ về về dùng củi đun.

Qua dự án, HTX mới được tiếp cận với công nghệ sao sấy giảm phát thải. Đây là tiêu chí HTX luôn quan tâm nên ông Đạo mong sẽ tiếp tục được hỗ trợ tư vấn cách áp dụng công nghệ mới, cải thiện thêm quy trình sản xuất.

Dù mới thành lập hai năm, Hợp tác xã Thành Lâm đã tạo ra tác động tích cực đến đời sống người dân địa phương. Ông Đạo cho biết thêm, toàn bộ nhân công của HTX đều là người địa phương, chủ yếu là bà con người Tày, Nùng. Khi mà mô hình của chúng tôi được hoàn thiện thì bằng những hiệu quả kinh tế nó đem lại sẽ hy vọng rằng sẽ tạo được những sinh kế cho bà con tại vùng dân tộc thiểu số cũng như góp phần vào kinh tế chung của tỉnh Lào Cai". Bà con có thể tham gia theo hai mô hình: liên kết trồng cây với hợp tác xã bao tiêu đầu ra, hoặc làm nhân công với thu nhập trung bình khoảng 7 triệu đồng/tháng

Bên cạnh giải pháp công nghệ, việc tận dụng các cơ chế thị trường như tín chỉ carbon cũng được xem là một hướng đi mới để tăng cường thu nhập cho người dân và bảo vệ môi trường. Anh Dương Anh Dũng, Trưởng nhóm dịch vụ doanh nghiệp, giới thiệu: “Dự án năng lượng bền vững cho hoạt động sấy nông sản tại Miền Bắc Việt Nam” theo Tiêu chuẩn vàng cho các mục tiêu toàn cầu (GS4GG) dự kiến sẽ tạo ra tín chỉ carbon từ năm 2026.

Tín chỉ carbon thuộc dự án này sẽ được bán cho thị trường trong nước và quốc tế, gia tăng thu nhập cho các hộ dân tại địa phương. Nguồn thu nhập này sẽ giúp địa phương giảm nghèo bền vững và hỗ trợ kinh tế tổng quan, không chỉ có những vận động tích cực về môi trường mà còn có những cải thiện về mặt kinh tế.

×