Thanh tra Chính phủ phát hiện hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu sử dụng sai mục đích tại một số ngân hàng

Chiều 17/10, Thanh tra Chính phủ công khai kết luận việc chấp hành chính sách, pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023.

Theo kết luận thanh tra, tại nhóm các tổ chức tín dụng, Thanh tra Chính phủ đã điểm tên một số ngân hàng có vi phạm trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN).

Các ngân hàng bị phát hiện không thực hiện trách nhiệm quản lý vốn từ phát hành TPDN theo quy định, sử dụng tiền thu được từ phát hành một số mã trái phiếu không đúng mục đích nêu tại phương án phát hành và nội dung bản công bố thông tin, chưa đúng quy định tại Nghị định số 163/2018/NĐ-CP và Nghị định số 153/2020/NĐ- CP.

Phát hiện sử dụng sai mục đích hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp

Đối với ngân hàng sử dụng vốn không đúng mục đích, kết luận thanh tra nêu rõ, tại ACB, theo số liệu báo cáo, ngân hàng này sử dụng tiền thu được từ phát hành trái phiếu mã TPACB2018/10Y (ngày phát hành: 19/12/2018, giá trị phát hành: 2.200 tỷ đồng) và trái phiếu mã ACB.2019.04 (ngày phát hành: 6/12/2019, giá trị phát hành: 1.500 tỷ đồng) để cho vay trung dài hạn và ngắn hạn 2, trong khi tại phương án phát hành được Hội đồng quản trị ACB thông qua, mục đích phát hành các trái phiếu là để “phục vụ nhu cầu cấp tín dụng trung dài hạn”.

Tại một ngân hàng thương mại cổ phần khác, sử dụng tổng số tiền 1.259,96 tỷ đồng trong tổng số 5.000 tỷ đồng từ 5 mã TPDN phát hành trong năm 2021, 2022 để cho các khách hàng vay ngắn hạn.

Trong khi theo phương án phát hành và công bố thông tin trước phát hành, mục đích phát hành các mã trái phiếu là để bổ sung nguồn vốn hoạt động nhằm đáp ứng nhu cầu cho vay trung dài hạn bằng tiền Đồng của ngân hàng.

Ngân hàng này sử dụng 2,9 tỷ đồng trong tổng số tiền 500 tỷ đồng từ trái phiếu phát ngày 14/12/2016) và 540 tỷ đồng trong tổng số tiền 1.000 tỷ đồng từ trái phiếu phát ngày 27/7/2021 cho 2 khách hàng vay ngắn hạn, trong khi theo phương án phát hành mục đích phát hành là để cho vay trung và dài hạn.

Còn tại MBBank, theo số liệu báo cáo, tài liệu của MB Bank, ngân hàng sử dụng tiền thu được từ 11 mã trái phiếu phát hành năm 2022 với tổng giá trị phát hành 1.920 tỷ đồng để thực hiện cho vay mà không thực hiện đầu tư theo mục đích phát hành nêu tại các bản công bố thông tin trước phát hành.

Theo kết luận thanh tra, các ngân hàng nêu trên đều không thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý vốn từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) theo quy định tại khoản 1 Điều 38 Nghị định số 90/2011/NĐ-CP, khoản 2 Điều 35 Nghị định số 163/2018/NĐ-CP và khoản 2 Điều 34 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP.

Không xác định được cụ thể khoản vay nào sử dụng nguồn tiền từ các đợt phát hành TPDN

Cụ thể, các ngân hàng có báo cáo tình hình sử dụng số tiền thu được từ việc phát hành trái phiếu đối với các trái phiếu còn dư nợ tại thời điểm 31/12/2022 và 30/6/2023, được kiểm toán bởi các tổ chức kiểm toán đủ điều kiện.

Theo ý kiến của đơn vị kiểm toán tại các báo cáo kiểm toán tình hình sử dụng vốn, việc đưa ra ý kiến kiểm toán đối với tình hình sử dụng tiền từ phát hành TPDN riêng lẻ của các ngân hàng căn cứ vào số dư TPDN riêng lẻ tại thời điểm 31/12/2022 hoặc 30/6/2023. Trên cơ sở đó, xác định số tiền này đã được các ngân hàng cho vay tại thời điểm nói trên, nhưng không xác định được cụ thể khoản vay nào sử dụng nguồn tiền thu được từ các đợt phát hành TPDN của từng ngân hàng.

Thanh tra Chính phủ yêu cầu các tổ chức phát hành chấm dứt các hành vi vi phạm về phát hành và sử dụng nguồn vốn từ TPDN, đồng thời khẩn trương rà soát, khắc phục các tồn tại, khuyết điểm và hậu quả (nếu có) đã được nêu tại kết luận thanh tra.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc phát hành, sử dụng và đầu tư TPDN, trong đó lưu ý các trường hợp ngân hàng có vốn Nhà nước chi phối là đối tượng mua TPDN do các ngân hàng thương mại cổ phần ngoài quốc doanh phát hành, nhằm kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm (nếu có).

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị Ngân hàng Nhà nước, theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền, định kỳ hoặc thường xuyên giám sát, kiểm tra, hướng dẫn các ngân hàng thực hiện đúng quy định của pháp luật và quy định nội bộ liên quan đến việc nhận và quản lý tài sản bảo đảm trong đầu tư TPDN, bảo đảm an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Ngân hàng TMCP Á Châu (HoSE: ACB) đã thông tin chính thức về một số nội dung được nêu trong kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ.

Theo thông tin công bố, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ, hai lô trái phiếu do ACB phát hành vào ngày 19/12/2018 và 06/12/2019 có mục đích sử dụng vốn được nêu trong phương án phát hành là để cho vay trung và dài hạn.

Tuy nhiên, trong quá trình kiểm tra, do số liệu báo cáo tại một số thời điểm chưa khớp về thời gian và có bao gồm cả các khoản vay ngắn hạn, nên phát sinh yêu cầu rà soát và khắc phục theo quy định của cơ quan thanh tra.

Theo ACB, ngân hàng này đã hoàn tất toàn bộ nội dung khắc phục và gửi báo cáo khắc phục vào ngày 24/9/2025, theo đúng yêu cầu từ cơ quan chức năng.

×