Bình luận
0
Thừa hưởng ân đức của hai bên nội, ngoại đều có truyền thống học hành khoa bảng, cùng với nỗ lực bản thân Nguyễn Khuyến đã trở thành danh nhân nổi tiếng. Bên nội, có cụ liệt tổ Quang Lượng Hầu, Đại tướng nhà Mạc, đến cụ nội, tiến sĩ nhà thơ Nguyễn Tông Mại đăng quang khoa Bính Thìn năm Vĩnh Hựu thứ hai, giữ chức Hàn lâm viện đại chế, Hiến sát sứ Thanh Hoa, người được nhắc đến trong Hoàng Lê Nhất Thống Chí. Bên ngoại, có Đệ nhị giáp Tiến sĩ Trần Hữu Thành (1557- 1635) đăng khoa khi mới 28 tuổi, đời vua Mạc Mậu Hợp, làm quan đến chức Đề hình Giám sát ngự sử.
Từ đường Nguyễn Khuyến, xã Trung Lương (Bình Lục). Ảnh: Thế Tân
Họ Trần sinh cơ lập nghiệp ở trấn Sơn Nam đã gần 500 năm, con cháu nay ở khắp nơi thường tụ hội về các từ đường Trần tộc ở làng Ngòi, thôn Văn Mỹ, xã Yên Trung và thôn Đào Lãng nay là thôn An Hạ, xã Yên Đồng cùng huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định và nhà thờ Trần tộc ở thôn Đùng, xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.
Vào đời thứ tư, danh tiếng cử nhân Trần Hữu Tập mở trường dạy học, thu hút được nhiều môn sinh gần xa. Ngày ấy, anh khóa Nguyễn Tông Khởi từ làng Và đất đồng chiêm Bình Lục, lặn lội sang đất Ý Yên theo học cửa thầy, anh khóa được thầy gả con gái là Trần Thị Thoan (bà sinh năm 1799). Đôi vợ chồng trẻ nương nhờ bên ngoại, con rể được nhạc phụ truyền thụ kiến thức, song trải qua ba kỳ thi hương mà chỉ đỗ tú tài gọi là ông mền Liễn, sau làm nghề dạy học. Năm Ất Mùi (1835), vợ chồng trẻ sinh con trai, cả nhà ai cũng mừng, ông ngoại đặt tên cháu là Nguyễn Thắng.
Tuổi thơ Nguyễn Thắng được ông bà bên ngoại bảo ban theo đòi nghiên bút, từ nhỏ đã bộc lộ năng khiếu văn chương. Đến khi lên 8 tuổi (1843), Nguyễn Thắng theo cha mẹ về bên quê nội làng Và, xã Trung Lương, huyện Bình Lục. Chẳng bao lâu người cha qua đời, gia cảnh bần hàn, người mẹ thắt lưng buộc bụng nuôi con ăn học, khuyên con gắng công đèn sách, lại mấy khoa thi chưa đỗ, Nguyễn Thắng đổi tên là Nguyễn Khuyến, chữ Khuyến có bộ lực nhưng lớn hơn để tỏ rõ quyết chí ý chí học hành tiến thân. Năm Tân Mùi (1871) Nguyễn Khuyến vào kinh đô Huế thi hội, thi đình, đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ (Hoàng giáp). Do đỗ đầu cả ba kỳ thi, nên được người đời xưng tụng là Tam Nguyên Yên Đổ, trở thành nhà thơ nổi tiếng. Ngày con vinh quy bái tổ, bà mẹ thỏa lòng mãn nguyện thấy con trưởng thành làm nên sự nghiệp.
Dòng họ Trần ở làng Ngòi có nhiều trai tài, gái sắc. Các cụ truyền lại thời Lê - Trịnh có bà con gái họ Trần là phu nhân Đô đốc dưới quyền chúa Trịnh. Bà có nhiều công quả với dân làng.
Theo các thư tịch Hán - Nôm, các cụ tổ họ Trần về đất Đào Lãng ban đầu là Trần Dĩ Hòa, Trần Dĩ Hiếu, các cụ đều nghĩ việc canh nông làm gốc, chăm lo đèn sách. Được 5, 6 đời mới đến các cụ Trần Hữu Học, Trần Hữu Tập, Trần Hữu Thứ, Trần Hữu Đạo. Cụ Trần Hữu Thành là con thứ ba của cụ Trần Hữu Học, trong các vị này chỉ có cụ Hữu Học là cố thủ ở đất Đào Lãng, còn các chi thì tản ra các vùng đất huyện Nam Trực cư trú.
Ảnh bìa cuốn sách Sơn Nam phong vật chí của Tiến sĩ Hà Tông Quyền.
Theo sách Nghĩa Hưng chí của Tri phủ Nguyễn Huy Tường, soạn năm Khải Định thứ 9 (1924), cho biết Hoàng giáp Trần Hữu Thành sinh ngày 10 tháng Giêng (1557) trước cửa đền thờ thần Tản Viên, được bà hàng xóm là Vũ Thị Thiện cũng đang kỳ đến cữ đi chợ rước hai mẹ con lên xe đưa về, đến nhà thì bà Vũ Thị Thiện cũng chuyển dạ sinh được một người con trai. Thầy đồ trong làng là ông hương sư họ Nguyễn đặt tên cho hai trẻ là Thành và Đạt lớn lên coi như ruột thịt. Hữu Thành ở lại đất Đào Lãng, còn Hữu Đạt, thì về đất Tân Liêu nay thuộc xã Yên Lương, huyện Ý Yên. Sự kiện này thấy ghi trong sách Ninh Cường khẩn điền chí (ghi chép về việc khẩn hoang đất Ninh Cường) của tiến sĩ Vũ Duy Trác.
Theo khảo cứu của ông Trần Khánh Dư, nguyên Vụ trưởng Vụ Phật giáo, Ban Tôn giáo Chính phủ, Giám đốc Trung tâm bảo tồn di sản văn hóa tôn giáo (hậu duệ đời thứ 10), khi người cha mất sớm, Trần Hữu Thành và các em được người mẹ tần tảo nuôi cho ăn học, hai người em cũng đỗ tiến sĩ, nhưng chưa rõ năm nào. Chính Trần Hữu Thành đã đổi tên làng Ngòi thành làng Văn Khê (Khê cũng có nghĩa là Ngòi), nay là làng Văn Mỹ.
Năm Bính Tuất (1586) đời vua Mạc Mậu Hợp, niên hiệu Đoan Thái, cử nhân Trần Hữu Thành đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (tức Hoàng Giáp). Theo sách Các nhà khoa bảng Việt Nam (1075-1919) do Ngô Đức Thọ chủ biên, Nhà xuất bản Văn học Hà Nội (1993), nhà Mạc đã tổ chức được 14 khoa thi hội, theo chế độ khoa cử của Triều Lê sơ và thời Lê Thánh Tông. Khoa Bính Tuất năm Đoan Thái thứ nhất (1586), phúc khảo ở trường Giảng Võ, Thăng Long, lấy đỗ 23 vị, Trần Hữu Thành là một trong ba người đỗ Tiến sĩ xuất thân, năm ấy ông mới 28 tuổi, trước cả tuổi "tam thập nhi lập" được người xưa cho là vững trong trường đời, hướng cho sự nghiệp.
Để đạt được ngôi vị đề danh bảng vàng, Trần Hữu Thành phải có vốn học lực đạt được đẳng đệ trong khoa giáp, ông được ca tụng là Quỳnh uyển Tao đàn huynh giáp bảng nghĩa là Quỳnh uyển tao đàn đầu hàng giáp.
Ông làm quan đến chức Đề hình Giám sát ngự sử. Theo khảo cứu của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Văn Khoái, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, chức này giám sát bộ Hình, ngục quan, về việc thực thi pháp luật, xét xử. Người được bổ nhiệm chức quan này phải có nhiều năng lực, học hạnh, học nghiệp đảm được nhiều việc như kiểm soát, giám thí, giám khảo trường thi, đến việc bang giao, tuế cống... Quan Đề hình Giám sát ngự sử trực tiếp vào chầu vua và dâng nhiều lời tâu góp phần quan trọng vào việc giữ gìn kỷ cương phép nước và bảo vệ dân lành.
Với chức Đông đạo tướng quân (chỉ huy một phủ trong ngũ quân) Trần Hữu Thành đã đề xuất với triều đình gia cố thành Thăng Long, sai các xứ đào hào, đắp lũy, trồng tre gai dài hàng trăm dặm, lũy đất ở ngoài thành Đại La từ Nhật Chiêu qua Tây Hồ đến bến Thanh Trì để phòng thủ lâu dài. Làm quan với Triều Mạc, sau trở về Triều Lê Trung Hưng và cuối đời ông đi ẩn cư ở vùng biển Nghĩa Hưng. Tại nơi khẩn hoang, ông khuyên dân đắp đê, trồng cói, dệt chiếu..., lập nên 9 xã ở vùng Hải Lãng Trang xuống tới đất Liễu Đề... một vùng Đông - Tây dài hàng chục dặm được ông biên chế ra thành làng xóm, thiết lập chế độ tự quản, trở thành vùng dân cư trù phú làm phên giậu phía Đông của triều đình. Nhớ ơn vị phúc thần, có công lập làng, các nơi dân làng lập đền thờ để nhớ vị điền chủ.
Nay, ở đình thôn Đào Lạng, xã Nghĩa Thái, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định, di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh còn thờ các vị tổ có công khai canh, lấn biển, lập làng, trong đó có thờ Hoàng giáp Trần Hữu Thành và nhà sử học nổi tiếng thời Lê, Lê Tung (Dương Bang Bản) quê thôn An Cừ nay là xã Liêm Thuận, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam...
Ngày 22/12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo (tỉnh Cao Bằng), thực hiện chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh, đồng chí Võ Nguyên Giáp chủ trì lễ thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam). Đồng chí Trần Văn Kỳ (bí danh Hoàng Sâm) là Đội trưởng và đồng chí Dương Mạc Thạch (bí danh Xích Thắng) là Chính trị viên của Đội.
Giá vàng hôm nay chiều 23/11, cả vàng SJC và nhẫn đều ổn định giá ngày cuối tuần. Nhu cầu mua vàng tiếp tục tăng cao khi người dân xếp hàng dài chật kín cửa hàng.
Chia sẻ
Luật sư Richard Wee cảnh báo cả LĐBĐ Malaysia (FAM) và nhóm cầu thủ nhập tịch có thể chịu trách nhiệm hình sự vụ giấy tờ giả, đồng thời nhận định việc kiện tụng dân sự lúc này rất khó mang lại kết quả khả quan.
Chia sẻ
Nằm sừng sững giữa đất trời biên ải, Ải Chi Lăng không chỉ nổi tiếng với địa thế hiểm trở "thập nhân khứ, nhất nhân hoàn", mà còn sở hữu một tuyệt tác thiên nhiên gây tò mò: Núi Mặt Quỷ.
Chia sẻ
Mâu thuẫn giao thông, một người đàn ông tung cú đá mạnh khiến đối phương gục ngay giữa phố Ba La, phường Phú Lương. Chuyên gia pháp lý cho biết, vụ việc này có dấu hiệu hình sự.
Chia sẻ
Sáng nay, hơn 500 người đã diễu hành, trình diễn nhiều loại hình dân gian đặc sắc tại Festival Thu Hà Nội - Mùa thu ký ức.
Chia sẻ
Hàng ngàn người dân ở xã Hòa Thịnh và Hòa Mỹ, tỉnh Phú Yên cũ (nay là tỉnh Đắk Lắk) phải bám víu trên mái nhà giữa dòng lũ lịch sử, đối mặt với những giây phút sinh tử chưa từng có. Giữa mưa lũ kinh hoàng, có nhiều quyết định liều mình cứu người thân và hàng xóm đã khiến cả cộng đồng khâm phục và cảm động rơi nước mắt.
Chia sẻ
Hoa hậu Diễm Hương đã hạ sinh con trai ở Canada, chồng cô đã đăng dòng thông báo với nói những lời xúc động.
Chia sẻ
Bà nhìn từng người một, ánh mắt chậm rãi, rồi dừng lại đúng chỗ tôi đứng. Bà ra hiệu muốn nói chuyện riêng.
Chia sẻ
Để kịp thời đáp ứng nhu cầu nơi ở cho cán bộ, công chức, viên chức sau sáp nhập, tỉnh Đồng Tháp mới (sau sáp nhập tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp trước đây) đang tập trung triển khai các dự án sửa chữa, xây mới nhà ở công vụ. Điều này nhằm giúp cán bộ, công chức, viên chức có nơi ở ổn định, thuận tiện và an tâm công tác.
Chia sẻ
Tòa án Tối cao Brazil đã công bố đoạn video cho thấy cựu Tổng thống Brazil Bolsonaro thừa nhận, ông dùng mỏ hàn để tác động vào vòng giám sát đeo chân.
Chia sẻ
Tới hiện tại, 100% Chủ tịch UBND tỉnh, thành đều không phải là người địa phương.
Chia sẻ
Cũng như gạo Việt Nam, nhu cầu đối với gạo Ấn Độ tiếp tục trầm lắng, dù giá gạo đồ của nước này tăng lên mức cao nhất sáu tuần khi chính phủ bắt đầu mua vào. Tại Thái Lan, gạo 5% tấm được chào ở mức 340 USD/tấn, tăng nhẹ so với mức 335 USD/tấn của tuần trước. Nhu cầu xuất khẩu vẫn yếu khi các khách hàng châu Phi và châu Á tìm đến những nguồn cung có giá cạnh tranh hơn...
Chia sẻ
Từng là thứ rau mọc hoang trên rừng chống đói, giờ đây, hai loại "rau dại" đặc biệt là rau quế vị (xá xị) và rau móp đã trở thành cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập bền vững, ổn định cho nông dân tại Củ Chi, TP HCM, khẳng định giá trị kinh tế “ăn đứt” củ khoai mì Củ Chi nổi tiếng thơm, dẻo.
Chia sẻ
Theo Bộ Nội vụ, ngày 1/7/2027 là thời hạn cuối để công chức và bộ, ban ngành hoàn thành vị trí việc làm và xếp ngạch công chức. Sau thời gian này, công chức, viên chức nào không đáp ứng được sẽ bị tinh giản biên chế.
Chia sẻ
Đây là một trong hàng trăm lời chúc được người dân Thủ đô viết lên giấy gửi cùng nhu yếu phẩm để hỗ trợ người dân Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng.
Chia sẻ
Theo kế hoạch đề ra, sân bay Long Thành sẽ đón chuyến bay đầu tiên vào cuối tháng 12/2025. Hiện tại, hàng loạt máy móc, trang thiết bị và hơn 14.000 công nhân đang tăng tốc để thực hiện sự kiện quan trọng này.
Chia sẻ
Trang chủ CLB CAHN xác nhận Đoàn Văn Hậu được đăng ký cho giai đoạn lượt về của mùa giải V.League 2025/2026.
Chia sẻ
Luật sư Hoàng Anh Sơn – Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh đã đưa ra lưu ý quan trọng trong trường hợp người dân có nhu cầu thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa sang đất ở.
Chia sẻ
"Chỉ cứu được ba. Tìm thấy mẹ thì mẹ mất rồi", "Con không kịp cứu mẹ, mẹ ơi…", "Cứu gia đình tôi với!", "Con ơi, bà ơi… đang ở đâu", "Đứa con bại liệt của tôi mất theo dòng lũ", "Không có các chú, tôi đã mất con rồi!". Những tiếng kêu ấy, hòa vào tiếng mưa xối xả và dòng nước cuồn cuộn ở Gia Lai, trở thành những âm thanh xé lòng nhất mà chúng tôi từng nghe.
Chia sẻ
Suốt nhiều năm nuôi cá chép, nuôi cá lóc, ít ai ngờ ông Nguyễn Văn Năm, phường Nguyễn Uý, tỉnh Ninh Bình (địa phận Kim Bảng, tỉnh Hà Nam trước đây) lại bén duyên, đổi nghề rồi dựng nên mô hình nuôi ốc nhồi (ốc bươu đen) quy mô hàng mẫu. Con đặc sản bình dân này hễ đến tuổi sinh đẻ là cản chả kịp, mang lại thu nhập tốt và gia đình ông Năm trở thành đầu mối cung cấp ốc thương phẩm cho nhiều địa phương.
Chia sẻ
Sự dịch chuyển trọng tâm phát triển về phía Đông TP.HCM đang mở ra một chu kỳ tái cơ cấu không gian đô thị mới. Khu vực Thủ Thiêm trở thành tâm điểm nhờ vai trò trung tâm tài chính mới, kéo theo sự tăng nhiệt của phân khúc bất động sản cao cấp.
Chia sẻ
Một kế hoạch hòa bình Mỹ–Nga yêu cầu những nhượng bộ lớn từ Ukraine đã khiến Kiev và các đồng minh chao đảo, buộc phải tổ chức họp khẩn cấp phút chót tại Geneva với hy vọng thuyết phục Washington thay đổi lập trường.
Chia sẻ
Làm việc với Sở Xây dựng và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 1, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên yêu cầu, ngoài làm tốt công tác chuyên môn, các lãnh đạo, cán bộ cần tăng cường đi cơ sở nắm bắt tình hình, hướng dẫn chuyên môn đối với cán bộ xã, phường.
Chia sẻ
TP.HCM sẽ thí điểm vận hành sàn giao dịch thịt heo trong tháng 12/2025 và chính thức hoạt động vào khoảng cuối quý I năm sau. Sàn giao dịch thịt heo của TP.HCM hướng đến minh bạch giá, an tâm về chất lượng cho người tiêu dùng.
Chia sẻ
Trong Tây du ký, Viên Thủ Thành là một phàm nhân nhưng tài năng của ông khiến cả Long Vương cũng phải khiếp sợ.
Chia sẻ
Từ những khung cửi nằm bên nếp nhà sàn hay bí quyết nấu rượu gia truyền, người dân xã Mai Hạ (tỉnh Phú Thọ) đã biết cách “thổi hồn” vào sản phẩm, gắn kết với du lịch và xuất khẩu. Hướng đi này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa dân tộc Thái mà còn mang lại thu nhập ổn định cho lao động nông thôn.
Chia sẻ
Nữ diễn viên, ca sĩ Nhật Kim Anh khiến người hâm mộ không khỏi xuýt xoa với những khoảnh khắc ngọt ngào bên mẹ cùng 2 con.
Chia sẻ
Theo dự thảo nghị quyết quy định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ năm 2026 ở Huế, nhiều tuyến đường trung tâm có giá vị trí 1 gần 100 triệu đồng/m²
Chia sẻ
Đông người dân đã đến viếng tài xế N.V.Th (phường Ba Đồn, Quảng Trị) sau khi thi thể ông được tìm thấy cách nơi bị lũ cuốn trôi 32km và được đưa về gia đình để tổ chức mai táng.
Chia sẻ
Luật sư Hoàng Anh Sơn – Đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh cho biết: Người dân cần lưu ý, nếu phần đất chuyển nhượng vượt hạn mức, phần diện tích vượt có thể không được công nhận quyền sử dụng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Thế Vinh 
