Từ chuyện chiếc nem ở Hà Lan, tới uống cà phê Blue Sơn La trên đất Thụy Sỹ

LTS: Ông Phan Minh Thông là người sáng lập, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Phúc Sinh - công ty số 1 Việt Nam về xuất nhập khẩu hồ tiêu và top 5 công ty xuất khẩu cà phê lớn nhất cả nước. Vì là chủ một công ty xuất khẩu nông sản nên ông Thông thường tự mình đi nước ngoài gặp gỡ khách hàng, tham gia các triển lãm, hội chợ quốc tế về ngành cà phê, gia vị...

Mỗi chuyến đi, ông Thông thường có thói quen ghi chép lại các câu chuyện, trải nghiệm của bản thân. Mới đây, ông Thông đã gửi cho Dân Việt bài viết về chuyến đi gỡ khó cho mùa vụ xuất khẩu cà phê năm 2025 ở Hà Lan, Thụy Sỹ.

Bữa tối đắt nhất ở Hà Lan

Đến tháng 7/2023 là chúng tôi không còn gì để bán và năm 2024 còn khó khăn hơn, mới tháng 5 đã hết hàng, khiến nhà máy cà phê của chúng tôi gần như “đóng băng” 6 tháng trời.

Với sự biến đổi khí hậu khắc nghiệt, mùa vụ sản lượng thay đổi đã làm cho việc kinh doanh cà phê 2 năm đó khó khăn hơn bao giờ hết, vì vậy năm nay, chúng tôi quyết định lên đường, đi gặp trực tiếp khách hàng để nắm bắt tình hình, tìm ra hướng giải quyết những bất đồng tồn đọng.

Vậy là sau gần 8 năm, tôi quay lại Amsterdam, thành phố không thay đổi nhiều lắm. Nếu Đức là hàng xóm của Hà Lan có vẻ rất yên tĩnh thì Hà Lan cho chúng ta cảm giác sống động nhộn nhịp. Chúng tôi đặt lịch hẹn gặp một đối tác khó nhằn, mục đích muốn thương thảo về những khó khăn của mình và mùa vụ vừa qua. Thật không dễ, nhưng chúng tôi tìm cách để bù đắp sai lầm về quản lý và cuối cùng, thỏa thuận cũng thành công dù mất rất nhiều tiền.

Cuộc sống mà, chúng ta phải trả giá cho những sai lầm của mình, dù đôi khi cái giá rất lớn. Chúng tôi được mời ăn tối ở tầng thượng một khách sạn rất sang trọng mà có view 360 độ. Chúng tôi cười nói rằng, đôi khi đó là bữa tối đắt nhất đời mình.

Chúng tôi khám phá Amsterdam và nhận thấy tất cả người Hà Lan mà tôi nói chuyện, họ đều biết về món nem hay chả giò của Việt Nam mà người Hà Lan gọi là Loempia. Nem Việt Nam rất nổi tiếng và thật may mắn là tôi nghe những câu chuyện về nem (Loempia) từ những ngày đầu tiên đặt chân đến.

Chúng tôi làm việc với một đối tác rất thông minh và hiệu quả là người Hà Lan gốc Việt. Mẹ anh ấy đã bán nem từ những ngày đầu định cư để kiếm sống. Ban đầu bán ít nhưng dần dần lên tới hàng trăm cái mỗi ngày, thậm chí hàng ngàn cái rồi cả 1 khu người Việt bán nem/Loempia, và bán rất tốt. Giờ đi trên sông, bạn vẫn thấy các kiots nhỏ có bán Loempia nhưng hình dạng nó khác hẳn so nem/chả gò thông thường của Việt nam và tất nhiên vị nó cũng khác.

Tôi có hỏi về các nhà hàng Việt ở Amsterdam thì thấy không phát triển và rất ít. Ngược lại, ở các thành phố tại Đức thì người Việt có rất nhiều quán ăn ngon và nổi tiếng. Khi tôi hỏi các bạn ở Hà Lan thì chưa thấy bạn gợi ý quán nào...

Chúng tôi tiếp tục đi thăm khách hàng và nhận thấy, Hà Lan là một xứ sở mà họ kiếm rất nhiều tiền từ nông nghiệp. Là nước có diện tích không lớn nhưng họ sản xuất và xuất khẩu khoai tây đứng thứ hai trên thế giới, chưa kể hành tây, hành tím… và đặc biệt là hoa. Họ có sàn giao dịch hoa bán khắp nơi trên thế giới. Họ cho xe đón chúng tôi ở khách sạn và đường tới công ty đẹp không thể tả được, trời hôm đó nắng và hàng cây xanh dài tăm tắp như thể công ty nằm giữa rừng.

Đích thân anh chủ doanh nghiệp lái xe Porsche đón tôi tại điểm hẹn thứ hai và phải nói anh ấy rất tự hào vì năm nay vừa mua được chiếc xe mới. Có vẻ công ty cà phê của anh ấy làm ăn khấm khá. Liên tưởng tới mùa vụ cà phê khó khăn ở Việt Nam, tôi nghĩ năm 2024 anh ấy làm ăn khấm khá cũng là diệu kỳ, sắm được xe Porsche mới tinh và dĩ nhiên chúng tôi nhìn anh đầy ngưỡng mộ. Anh ấy kể những ngày cuối tuần đạp xe trong rừng và xung quanh văn phòng đầy cây xanh.

Điều này khiến tôi nghĩ về văn phòng Nhà máy Phúc Sinh Sơn La của chúng tôi. Nhiều khi chúng ta làm việc ở những nơi tuyệt vời mà không biết. Ấy là giữa mênh mông núi rừng Tây Bắc, có một nhà máy, văn phòng, xung quanh là nhiều vườn cà phê xanh mát. Văn phòng ở Sơn La chúng tôi xây rất đẹp, với nhiều thiết bị hiện đại, dễ dàng kết nối với các khách hàng trên khắp thế giới.

Nhiều khi đi từ nhà tới công ty, băng qua những hàng cây, đồi cà phê xanh biếc, thật không thể có gì tuyệt vời hơn. Đó phải chăng là một sự kết nối tuyệt vời giữa hiện đại và nông thôn, thành nền nông nghiệp hiện đại?

Đôi khi chúng ta phải đi xa để thấy vẻ đẹp cuộc sống của mình. Chẳng cần chạy đến thành phố - nơi đầy rẫy kẹt xe, nhà cửa cùng mọi thứ đắt đỏ, cuộc sống đầy căng thẳng stress – chúng ta ở giữa núi rừng Tây Bắc vẫn có thể làm việc trong ngành cà phê yêu thích và kết nối với cả thế giới.

Tự hào uống cà phê Blue Sơn La trên đất Thụy Sỹ

Sau đó, chúng tôi bay đến Bern, Thụy Sỹ gặp khách hàng tiếp theo trong chuyến hành trình của mình. Thực ra Việt Nam ngày càng phát triển, cho nên khoảng cách và sự ngạc nhiên giờ ít hẳn. Anh giám đốc đi cùng với tôi sau khi chu du một vòng nói rằng, văn phòng của Phúc Sinh chắc là văn phòng đẹp và hiện đại nhất thế giới trong ngành cà phê, với đầy sự tự hào và tình yêu với hạt cà phê Việt Nam trong đó.

Chúng tôi tới muộn và được khách hàng mời ăn tối. Ai cũng nói ở Thụy Sỹ rất mắc, mắc lắm nhưng so với Hà Lan hay Đức thì cũng không đắt hơn là bao. Chúng tôi nói chuyện rất nhiều và nhận thấy, ở đây có nhiều người lập gia đình nhưng lại lựa chọn không có con.

Đội ngũ kinh doanh ở công ty có 8 người, thì 2 người có gia đình lựa chọn không có con, 2 người vẫn độc thân dù tuổi đời kha khá. Tôi nhận thấy, cuộc sống áp lực ở tất cả mọi nơi trên thế giới và bạn thích nghi thế nào với thế giới để bạn có thể vui vẻ là việc không hề dễ dàng.

Ở cuộc gặp này, chúng tôi rất hạnh phúc khi nhìn thấy sản phẩm cà phê Blue Son La Arabica của mình đang được bày bán tại cửa hàng và cả trên trang web của họ - một trong những công ty lớn và uy tín của Thụy Sỹ, có tuổi đời 103 năm.

Cà phê Natural (tự nhiên) có chất lượng ổn định, uống siêu ngon cùng với 100% phát triển bền vững certified (đã được chứng nhận) giúp chúng tôi có được đơn hàng năm sau gấp 5 lần đơn trước.

Sau đó chúng tôi có những giây phút thảnh thơi cùng nhâm nhi cà phê, cảm nhận hương vị cà phê Việt Nam trên đất Thụy Sỹ. Niềm tự hào "Cà phê Việt" chợt ùa về. Và trong mỗi chuyến đi mang cà phê Việt ra thế giới, chúng tôi nhìn thấy sự đóng góp nhỏ bé của mình trong hành trình vươn mình của dân tộc.

Trên chuyến bay quay về Việt Nam, tôi đã nghĩ rất nhiều về chuyện xây dựng thương hiệu cà phê Việt Nam. Chúng tôi nhận thấy đất nước mình giờ đã phát triển hơn trước rất nhiều, nhiều người nước ngoài đến Việt Nam tìm cơ hội phát triển sự nghiệp của họ. Và trong nhiều cuộc biến động thế giới gần đây, Việt Nam cho thấy chịu được áp lực tốt, có lẽ do tính cởi mở thị trường tốt hơn và tích lũy tốt suốt nhiều năm qua.

Trong bối cảnh đó, ngành nông nghiệp Việt Nam đang phát triển ngày càng mạnh mẽ, với đà này cùng với chính sách tốt hơn nữa thì tôi tin tưởng rằng, chỉ 5 - 10 năm sau sẽ có nhiều công ty nông nghiệp Việt Nam hùng mạnh ra đời...

×