Châu Âu bất ngờ đưa ra giải pháp nhượng bộ Nga để chấm dứt cuộc chiến Ukraine

Politico dẫn tin từ các nhà ngoại giao châu Âu cho biết, phương án trên nằm trong số nhiều phương án mà các quan chức dân sự và quân sự đang xem xét cho kịch bản hậu chiến hoặc ngừng bắn tại Ukraine. Các quan chức chưa đồng thuận về độ sâu thực tế của vùng đệm, và chưa rõ Kiev có chấp nhận kế hoạch hay không, bởi điều đó nhiều khả năng sẽ đi kèm nhượng bộ lãnh thổ. Mỹ dường như không tham gia vào các cuộc thảo luận về vùng đệm.

Việc các quan chức cân nhắc phong tỏa một dải đất bên trong Ukraine để ép buộc hòa bình mong manh cho thấy sự tuyệt vọng của các đồng minh NATO trong việc tìm kiếm giải pháp cho một cuộc chiến đã gần bước sang năm thứ tư.

Ngan chưa cho thấy ý định dừng chiến đấu. Hôm thứ Năm, Moscow đã tiến hành một cuộc tấn công hiếm hoi vào trung tâm Kiev, khiến ít nhất 19 người thiệt mạng và làm hư hại văn phòng Liên minh châu Âu.

“Họ đang cố nắm lấy bất cứ tia hy vọng mong manh nào” - Jim Townsend, cựu quan chức Lầu Năm Góc phụ trách chính sách châu Âu và NATO dưới thời chính quyền Obama, cho biết. “Người Nga không sợ châu Âu. Và nếu họ nghĩ rằng vài quan sát viên Anh và Pháp có thể ngăn Nga tiến vào Ukraine thì họ đã nhầm”.

Tổng thống Putin và các cấp phó của ông từng nói họ đang tìm cách thiết lập các vùng đệm dọc biên giới Nga – Ukraine, nhằm tạo thêm khoảng cách giữa Moscow với pháo binh và máy bay không người lái Ukraine. Tuy nhiên, chưa có chi tiết nào hé lộ các đề xuất đó sẽ bao gồm những gì.

Vấn đề số lượng binh sĩ cần thiết để tuần tra khu vực biên giới cũng là một mối lo. Các quan chức Châu Âu đang bàn bạc từ 4.000 đến khoảng 60.000 quân. Tuy nhiên, các nước vẫn chưa cam kết, và Tổng thống Donald Trump đã bác bỏ khả năng đưa quân Mỹ tham gia.

NATO vốn đã chật vật chuẩn bị một lực lượng phản ứng 300.000 quân để phòng thủ sườn phía đông trước một cuộc tấn công trong tương lai của Nga. Bất kỳ lực lượng gìn giữ hòa bình nào cũng sẽ phải đảm nhận vai trò kép: vừa tuần tra gần khu phi quân sự, vừa huấn luyện binh sĩ Ukraine, theo hai nhà ngoại giao.

Các đồng minh đang tạm hoãn đưa ra cam kết quân sự công khai trong khi chờ những chi tiết then chốt, theo một quan chức châu Âu. Những câu hỏi chưa được trả lời bao gồm: quy tắc giao chiến cho quân NATO ở tiền tuyến, cách xử lý leo thang từ phía Nga, và liệu có cần đến các nước thứ ba để tuần tra khu vực nếu Điện Kremlin phản đối binh sĩ NATO trong vùng đệm hay không.

“Mọi người đều đang cố gắng tiến hành nhanh nhất có thể về các bảo đảm an ninh để ông Trump không đổi ý” về việc gây sức ép buộc Putin đi đến một thỏa thuận đàm phán, một quan chức châu Âu cho hay.

Đề xuất vùng đệm này đã không được nhắc tới trong cuộc họp trực tuyến hôm thứ Hai của các tổng tham mưu trưởng NATO, có sự tham dự của Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Dan Caine, và Tư lệnh tối cao NATO kiêm chỉ huy Bộ Tư lệnh châu Âu Mỹ, tướng Alexus Grynkewich, theo lời một quan chức châu Âu.

Lực lượng Pháp và Anh nhiều khả năng sẽ là nòng cốt của sự hiện diện quân đội nước ngoài, theo hai quan chức châu Âu. Hai quốc gia này đang vận động các đồng minh khác hỗ trợ thêm tài sản quân sự.

Nhưng điều này đã làm các thành viên NATO giáp Nga, như Ba Lan, lo ngại rằng nước này sẽ trở nên dễ bị tổn thương trước một cuộc tấn công. Các đồng minh đã nêu lo ngại với các lãnh đạo Lầu Năm Góc rằng việc cam kết quân lớn hơn sẽ làm suy yếu khả năng phòng thủ sườn đông NATO, theo hai quan chức trên.

Một số đồng minh cũng lo ngại rằng việc vạch ra vùng đệm có thể khiến các thành phố Ukraine đối mặt với nguy cơ bị tấn công hoặc tái xâm lược từ Nga.

“Điều này không mấy hợp lý khi đối diện một đối thủ vốn không đàm phán với thiện chí,” một trong hai quan chức châu Âu nói.

Ba Lan và Đức đã tuyên bố không quan tâm tới việc đưa quân vào Ukraine, trong khi quốc gia nhỏ bé nhưu Estonia thậm chí đã cam kết một số lực lượng. Các đồng minh dự kiến Ukraine sẽ vẫn đóng góp phần lớn binh sĩ gần bất kỳ lệnh ngừng bắn hay vùng đệm nào, theo một quan chức châu Âu khác.

Các thành viên NATO đang trao đổi với giới chức Mỹ về việc cung cấp tình báo vệ tinh và yểm trợ đường không, dù không kỳ vọng nhiều hơn thế. Các quan chức cấp cao Lầu Năm Góc đã nói với phía châu Âu rằng Mỹ sẽ chỉ đóng vai trò tối thiểu trong bất kỳ cam kết an ninh nào cho Ukraine.

Có lẽ Mỹ là quốc gia NATO duy nhất sở hữu đủ vệ tinh để cung cấp tình báo trên không, đảm bảo Nga không vi phạm lệnh ngừng bắn hay thỏa thuận hòa bình. Châu Âu đang chờ các lãnh đạo chính sách của Lầu Năm Góc làm rõ họ sẵn sàng cam kết tới mức nào.

×