Chợ cá 100 tuổi bên đầm Thị Nại 12.000ha ở Ninh Thuận, trên trời, dưới cá tôm, người tấp nập

Chợ cá bên đầm Thị Nại không chỉ là nơi gặp gỡ, mua bán giữa những người làm nghề biển và “nghề bờ”, là đầu mối thu mua hải sản trong đầm, ngoài biển, mà còn là chợ hải sản duy nhất trên bản đồ du lịch Ninh Thuận.

 Đây không chỉ là nơi gặp gỡ, mua bán giữa những người làm nghề biển và “nghề bờ”, là đầu mối thu mua hải sản trong đầm, ngoài biển, mà còn là chợ hải sản duy nhất trên bản đồ du lịch Ninh Thuận.

Đó là chợ Khánh Hải, hay còn được người dân và du khách khắp trong và ngoài tỉnh biết đến nhiều hơn bằng cái tên dân dã: “Chợ Nại”.

Không có tài liệu nào ghi chép về lịch sử sự hình thành của Chợ Nại. Các cụ cao niên trong vùng chỉ kể rằng, khi họ sinh ra, lớn lên đã thấy chợ cá này bên Đầm Nại. 

Ông Nguyễn Nhựt, người có hơn 60 năm sinh sống cạnh Chợ Nại và gần 20 năm làm Trưởng Ban quản lý (BQL) chợ Khánh Hải nghe ông bà kể lại rằng khu vực chợ Khánh Hải trước đây là một vùng đầm nước rộng lớn. 

Thời điểm ấy, từ cửa biển Ninh Chữ đến địa phận đầm thuộc thôn Dư Khánh có một thương cảng nhỏ gọi là bến Lăng Tô, đây là thương cảng duy nhất để giao thương, mua bán, trao đổi hàng hóa từ phủ Ninh Thuận đi các địa phương khác bằng đường biển. 

Vì vậy, bến Lăng Tô thời đó nhộn nhịp tàu bè và là nơi sầm uất nhất của phủ. Sau này do quá trình bồi lắng, Đầm Nại bị thu hẹp dần như ngày hôm nay. 

Trên vùng đất bồi ấy, để thuận tiện cho việc giao thương buôn bán, các lái buôn và bà con làng Nại mới thành lập chợ, gọi là chợ Nại, tức là chợ Khánh Hải ngày nay. 

Kể từ đó, Chợ Nại đã trở thành cuộc sống thu nhỏ của cư dân địa phương, là nơi hò hẹn của những chuyến mưu sinh giữa những người làm nghề biển với “nghề bờ”, là nơi trở về của những ngư dân đánh bắt hải sản trên Đầm Nại, giúp ngư dân tiêu thụ sản phẩm dễ dàng hơn, cũng giúp bao gia đình có thêm thu nhập, cơm no áo ấm. 

Từ một khu chợ nhỏ chỉ khoảng chục hàng cá tôm, đến nay, Chợ Nại đã trở thành nơi tụ họp mua bán có quy mô lớn với trên 250 hộ kinh doanh trên diện tích hơn 1.100 m2. Hơn 100 năm qua, hầu như ngày nào các loài hải sản sống trong Đầm Nại đều xuất hiện ở chợ cá này. 

Thậm chí, hải sản từ các vùng biển khác như Ninh Chữ, Mỹ Tân, Đông Hải, Cà Ná, hay như vùng biển xa Vĩnh Hảo của Bình Thuận cũng được đưa về đây bán để “dựa” chút tiếng thơm. Ước tính có đến vài tấn hải sản các loại được đưa về chợ mỗi ngày.

Có hai điều làm nên thương hiệu Chợ Nại trên bản đồ du lịch Ninh Thuận. Đó là hải sản tươi ngon và phong cảnh hữu tình. Ở vùng nước lợ, nơi giao hòa giữa 2 dòng mặn - ngọt, hải sản Đầm Nại tươi ngon và có vị ngọt “nuông chiều” vị giác. Tôm cá lại được ngư dân đánh bắt trong ngày. 

Từ lúc bắt đầu thả lưới cho đến khi cập bến chỉ tối đa 4 giờ đồng hồ rồi mang ra chợ bày bán luôn. Chính vì thế, hải sản Chợ Nại luôn tươi cong, đắt khách. Tất nhiên, du khách thập phương tìm đến Chợ Nại ngày càng đông không chỉ để mua mớ cá, mớ tôm, mà tìm đến nơi này còn để tận hưởng không khí náo nhiệt của một khu chợ quê và bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp ven Đầm Nại êm đềm. 

Chợ Nại mang đến cho du khách cảm giác thoải mái khi được hòa mình vào cuộc sống thường ngày của ngư dân vùng đầm nước. 

Từ khu chợ này, du khách có thể nhìn ngắm cảnh sắc thiên nhiên thoáng đãng của cả Đầm Nại, sắc tứ Kim Sơn tự soi bóng xuống mặt đầm, những ngọn núi ẩn hiện xa xa, trên những chiếc sõng tre ngư dân gác chèo thả lưới. 

Tất cả kết hợp, hòa quyện thành một bức tranh đầy màu sắc của miền nhiệt đới xứ Phan. Đặc biệt, vào những buổi chiều sau khi đến Chợ Nại mua sắm và tham quan, du khách có thể ghé đến cầu Ninh Chữ để ngắm hoàng hôn với khung cảnh nên thơ huyền ảo thấm đượm lòng người. 

Du lịch Ninh Thuận và ghé thăm Chợ Nại, du khách sẽ được tận hưởng một không khí chợ quê bình dị với những con người hồn hậu, thật thà. Về với Chợ Nại là về với những gì gần gũi, thân thương của mảnh đất đầy nắng và gió, chìm đắm trong không gian làng quê dân dã, thanh bình.

Nhận định giá trị kinh tế Chợ Nại đóng góp cho sự phát triển của địa phương, đồng chí Trương Minh Mẫn, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND thị trấn Khánh Hải cho biết: Chợ Nại có vị trí địa lý hết sức đặc biệt nên không chỉ phục vụ cho việc kinh doanh buôn bán của nhân dân trên địa bàn thị trấn mà cho cả các địa bàn lân cận như Tri Hải, Phương Hải, thậm chí là Thanh Hải, Nhơn Hải và một phần của phường Văn Hải (Tp. Phan Rang- Tháp Chàm) cũng đến đây để buôn bán, kinh doanh, trao đổi hàng hóa. 

Mỗi ngày có đến 300-400 điểm kinh doanh ở đây, đóng góp phần lớn nguồn thu cho ngân sách địa phương, đem lại công ăn việc làm đáng kể cho Nhân dân trên địa bàn thị trấn và vùng lân cận, nhiều gia đình nuôi con em ăn học, trưởng thành cũng là nhờ hoạt động kinh doanh buôn bán ở chợ hằng ngày. 

Trong nhiều năm qua, nhất là trong giai đoạn đầu tư phát triển thu hút du lịch, du khách đến địa bàn thị trấn ngày càng đông, chợ trở nên càng ngày càng quá tải. 

Để tiếp tục phát huy giá trị kinh tế của Chợ Nại, góp phần phát triển thương mại - dịch vụ địa phương trong tương lai, thị trấn đã tham mưu huyện có hướng phát triển Chợ Nại thành khu chợ cá truyền thống, chuyên kinh doanh mặt hàng hải sản tươi sống, đồng thời thực hiện xã hội hóa chợ thị trấn để các hộ kinh doanh các mặt hàng khác ngoài hải sản có nơi buôn bán mới.

Chợ Nại vẫn mãi nhộn nhịp, mãi là điểm kết nối giữa nghề biển với nghề bờ, giữa những ngư dân và những bà những chị. Hải sản Chợ Nại sẽ còn đến với từng bữa ăn, góp thêm hương vị cuộc sống cho nhiều gia đình trên dải đất hình chữ S, qua đó quảng bá cho du khách mọi miền về một khu chợ du lịch độc đáo bên đầm nước lợ lớn nhất tỉnh Ninh Thuận.