Một xã của tỉnh Bắc Giang, trước nghèo xơ xác, giờ không hiếm nhà lầu, xe hơi, người dân thu 43 triệu đồng/người/năm

Khơi dậy tiềm năng, phát huy lợi thế

Xã Đèo Gia nằm ở phía Nam sông Lục Nam, với diện tích tự nhiên gần 5.000ha, một bên bám núi, một mặt kề sông. Đứng ở trung tâm xã, ngước mắt lên thấy núi U Bò vời vợi, xa xa là vùng đất trù phú tốt tươi. 

Nhiều người từng đặt câu hỏi, từ thị trấn Chũ lên đây không quá xa, chỉ hơn 20 cây số, điều kiện đất đai, khí hậu khá thuận lợi, vậy mà sao đói nghèo đeo bám nơi này suốt nhiều năm?

Có lẽ bế tắc đã được hóa giải khi hạ tầng giao thông, nhất là tuyến đường ĐH81 từ Nam Dương đi Đèo Gia được Nhà nước đầu tư nâng cấp năm 2019. Đây được xem như “chìa khóa” mở ra những trang mới cho vùng sơn cước. 

Đến với Đèo Gia hôm nay, đường giao thông thuận lợi hơn rất nhiều. Những suối ngầm từng là nỗi ám ảnh thì nay đã được xây dựng, nâng cấp.

Dọc hai bên đường, chúng tôi bị cuốn hút bởi các hoạt động kinh tế diễn ra sôi động, hàng chục xe container, xe tải tấp nập vận chuyển hàng hóa. Những nhà xưởng nhộn nhịp tiếng máy. 

Gỗ rừng trồng từ nhiều tỉnh như: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Sơn La đến Thanh Hóa, Nghệ An được vận chuyển về đây phục vụ chế biến rồi xuất khẩu. Ẩn khuất sau lớp sương mờ buổi sớm là những ngôi nhà cao tầng còn nguyên màu sơn mới...

Đưa chúng tôi tham quan một số mô hình kinh tế, Chủ tịch UBND xã Đèo Gia Hoàng Văn Dũng chia sẻ: Xã có 7 thôn, hơn 1.100 hộ gia đình, trong đó đồng bào dân tộc Cao Lan chiếm 78%. Trước đây, do đường sá khó khăn nên cơ bản bà con tự cung tự cấp, trình độ dân trí thấp, ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của địa phương.

Hơn nữa, trên địa bàn không có chợ, muốn mua sắm gì phải qua sông đến chợ Biển, chợ Lim hoặc xuống thị trấn Chũ rất vất vả. Từ ngày tuyến đường ĐH81 được nâng cấp, việc trao đổi, mua bán hàng hóa rất thuận lợi. 

Toàn xã có hơn 100 chiếc ô tô, không hiếm những ngôi nhà cao tầng, biệt thự sang trọng. Thu nhập bình quân đầu người hiện đã tăng lên gần 43 triệu đồng/người/năm.

Chỉ còn hơn 60 ha đất cấy lúa, nông dân Đèo Gia đã biết phát huy lợi thế từ kinh tế rừng để vươn lên. Nơi đây có hơn 3.000 ha rừng trồng, thu nhập từ khai thác rừng trồng đạt hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Nhiều gia đình thu hàng trăm triệu đồng, thậm chí có hộ được cả tỷ đồng sau mỗi chu kỳ khai thác gỗ keo, bạch đàn.

Ít ai ngờ, Đèo Gia có số lượng xưởng chế biến gỗ nhiều nhất huyện Lục Ngạn, tổng cộng 47 cơ sở. Không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH, nghề chế biến gỗ còn tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Ví như xưởng của gia đình anh Nguyễn Văn Dũng ở thôn Ruồng đang giải quyết việc làm cho hơn 30 lao động với mức thu nhập bình quân hơn 10 triệu đồng/người/tháng. Mỗi năm, trừ chi phí, gia đình anh thu lãi hơn 1 tỷ đồng. Anh Dũng cho biết: “Năm 2014, gia đình tôi đã mở xưởng bóc gỗ tại Đèo Gia nhưng đường lúc ấy khó đi, chỉ xe nhỏ mới vào được.

Đến năm 2019, sau khi đường vào xã được nâng cấp, nguồn nguyên liệu gỗ ngày càng dồi dào nên tôi quyết định đầu tư mở rộng quy mô, công suất chế biến hiện nay đạt 50 m3/ngày. Ban đầu cả xã chỉ có 3 xưởng bóc gỗ nhưng mấy năm gần đây có thêm hàng chục cơ sở khác, qua đó hình thành vùng chế biến gỗ lớn nhất tại Lục Ngạn”.

Sản xuất nông sản chất lượng cao

Kinh tế ở Đèo Gia khởi sắc khoảng 3 năm trở lại đây, khi hạ tầng giao thông được nâng cấp và người dân đã phát huy được thế mạnh, tạo đột phá trong phát triển kinh tế rừng. 

Cùng đó, cơ cấu cây trồng được chuyển dịch theo hướng giảm gần 200 ha diện tích đất lúa sang trồng cây ăn quả có giá trị cao như: Bưởi, cam, nhãn, vải thiều sớm, táo, nâng tổng diện tích cây ăn quả toàn xã lên gần 600 ha.

Để có bước phát triển như hôm nay, một trong những giải pháp địa phương quan tâm là xây dựng hạ tầng giao thông nông thôn, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững. 

Đồng thời đẩy mạnh sản xuất nông - lâm nghiệp hàng hóa; đổi mới mô hình tổ chức sản xuất, áp dụng khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng, giá trị và sức cạnh tranh của cây ăn quả.

Người dân Đèo Gia rất năng động phát triển kinh tế, cả xã có đến 1.000 hộ xây lò sấy. Mùa nào thức ấy, bà con thu mua nguyên liệu là sắn và vải thiều về sấy sau đó bán ra thị trường. Diện tích trồng vải thiều, táo, hồng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu ngày càng được nhân rộng...

Năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo ở Đèo Gia là 20,55%, đến nay còn hơn 11%, xã đang phấn đấu tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 5% sau hai năm nữa. Giai đoạn 2024-2026, Nhà nước dự kiến đầu tư xây dựng cầu Đèo Gia bắc qua sông Lục Nam kết nối với xã Phú Nhuận, khi hoàn thành sẽ tiếp thêm động lực để địa phương bứt phá mạnh mẽ hơn nữa.

Có thể nói, dư địa phát triển lĩnh vực kinh tế nông, lâm nghiệp của Đèo Gia còn rất lớn. Trong Quy hoạch xây dựng vùng huyện Lục Ngạn đến năm 2040 đã xác định, không gian phát triển của huyện gồm 4 vùng. 

Xã Đèo Gia thuộc phân vùng số 3 với định hướng sản xuất nông - lâm sản chất lượng cao, đồng thời hình thành các khu dịch vụ, điểm du lịch sinh thái gắn với sông Lục Nam.

Chia tay Đèo Gia khi lớp sương đã tan, nắng đã lên trên núi U Bò, nhìn những nụ cười rạng ngời của đồng bào nơi đây, tôi cảm nhận rằng cuộc sống đang khởi sắc từng ngày. Điều đó cho thấy tinh thần quyết tâm vượt khó, không cam chịu đói nghèo của đồng bào vùng cao. 

Tin rằng, với đà phát triển này, Đèo Gia sẽ sớm hoàn thành mục tiêu về đích nông thôn mới vào năm 2025 như Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020-2025 đề ra. Khi đó, cái tên Đèo Gia chắc chắn sẽ không còn trong danh sách những xã đặc biệt khó khăn.

×