Bình luận
0
Trải qua hơn 500 năm, vùng đất Phú Yên đã chứng kiến sự thịnh, suy của nhiều triều đại phong kiến Việt Nam, trải qua nhiều cuộc chiến tranh gắn với quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau lại ghi dấu những đổi thay to lớn của mảnh đất và con người nơi đây.
Phú Yên là tỉnh ven biển Nam Trung bộ, nằm ở phía Đông dãy Trường Sơn. Diện tích tự nhiên toàn tỉnh là 5.023,4 km2.
Phía Bắc giáp tỉnh Bình Định, phía Nam giáp tỉnh Khánh Hòa, phía Tây giáp tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk, phía Đông giáp biển Đông. Phú Yên là tỉnh ven biển Nam Trung Bộ, nằm ở phía Đông dãy Trường Sơn thuộc vùng lãnh thổ Duyên hải Nam Trung Bộ và thuộc vùng kinh tế Nam Trung Bộ. Phú Yên có vị trí địa lý và giao thông tương đối thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội.
Tỉnh Phú Yên có 9 đơn vị hành chính cấp huyện bao gồm thành phố Tuy Hòa, thị xã Sông Cầu, thị xã Đông Hòa, huyện Đồng Xuân, huyện Sông Hinh, huyện Sơn Hòa, huyện Phú Hòa, huyện Tây Hòa, huyện Tuy An với 110 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 21 phường, 6 thị trấn và 83 xã.
Dân số Phú Yên là 876.619 người (năm 2022), mật độ dân số 174 người/km2. Có 33 dân tộc anh em, trong đó có 32 dân tộc thiểu số với 60.128 người (2020), chiếm 6,89% dân số toàn tỉnh.
Phú Yên nằm trong vùng khí hậu nóng ẩm, nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của khí hậu đại dương và chia làm hai mùa rõ rệt.
Mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12 và mùa nắng từ tháng 1 đến tháng 8, thích hợp nhiều loại cây lương thực và hoa màu như lúa, bắp, đậu, rau, dưa, bầu, bí, khoai, sắn, mía…
Cùng với thời gian, Phú Yên hiển hiện là vùng đất có lịch sử khá lâu đời và ẩn chứa những nét văn hóa đa dạng, độc đáo.
Tháng sáu năm Tân Mão (năm 1471), vua Lê Thánh Tông nhà Hậu Lê tiến hành công cuộc khẩn hoang về phương nam cho quân vượt qua đèo Cù Mông đến Đèo Cả và khắc bia trên núi Đá Bia, xác định cương vực biên giới Đại Việt.
Năm Mậu Dần (năm 1578), theo lệnh chúa Nguyễn Hoàng, Lương Văn Chánh tiến hành công cuộc khẩn hoang về phương nam, đưa dân từ các vùng Thanh- Nghệ và Thuận- Quảng đến khẩn hoang lập ấp, tạo dựng cơ nghiệp ở vùng đất Trấn Biên.
Đến năm 1597, những lưu dân do Lương Văn Chánh chiêu mộ đã đến khẩn hoang lập nghiệp trên vùng đất Cù Mông, Bà Đài, Bà Diễn.
Năm 1611, vùng đất do Lương Văn Chánh khẩn hoang chính thức được đặt tên là Phú Yên. Danh xưng Phú Yên chính thức có từ đó với cấp hành chính là Phủ trong tổ chức chính quyền bấy giờ.
Sau khi Lương Văn Chánh mất, Nguyễn Hoàng cử Chủ sự Văn Phong vào trông coi vùng đất này. Năm 1692, Văn Phong làm phản, chúa Nguyễn sai Nguyễn Phúc Vinh vào đánh dẹp, rồi đổi thành dinh Trấn Biên, Nguyễn Phúc Vinh được cử làm Trấn thủ. 18 năm sau, Phú Yên được nâng lên cấp dinh – cấp hành chính địa phương cao nhất nước.
Năm 1744, Võ vương Nguyễn Phước Khoát chia cả cõi thành 12 dinh. Dinh Trấn Biên đổi thành dinh Phú Yên.
Với một vị trí chiến lược quan trọng, vào thế kỷ XVIII Phú Yên là nơi đối đầu quyết liệt giữa nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn.
Dưới vương triều nhà Nguyễn, Phú Yên đã diễn ra nhiều thay đổi về hành chính. Trong giai đoạn 1799-1808, vùng đất này được gọi là dinh Phú Yên.
Đến năm 1808, vua Gia Long nhà Nguyễn đổi thành trấn Phú Yên. Đến năm 1831, vua Minh Mạng đổi thành phủ Tuy An thuộc trấn Bình Định.
Một năm sau (năm 1832), vua Minh Mạng nhà Nguyễn chia lại các đơn vị hành chính trong cả nước, phủ Tuy An được thăng thành tỉnh Phú Yên.
Đến năm 1853, vua Tự Đức nhà Nguyễn lại đổi tỉnh Phú Yên thành đạo Phú Yên. Hai mươi ba năm sau (năm 1876), vua Tự Đức lại nâng đạo Phú Yên thành tỉnh Phú Yên.
Dưới thời thuộc Pháp (1885-1945), Phú Yên cũng nhiều lần sáp nhập và thay đổi địa giới hành chính.
Giữa năm 1946, tỉnh Phú Yên thực hiện chủ trương của Ủy ban hành chính Trung Bộ, chấn chỉnh lại các cấp hành chính, chuyển cấp thôn thành cấp xã (84 xã). Tháng 11/1946, tỉnh Phú Yên chia làm 6 chiến khu, giữa năm 1947, tỉnh Phú Yên thành lập cấp huyện thay cho chiến khu.
Năm 1954, sau khi Hiệp định Geneva được ký kết, Phú Yên thuộc vùng kiểm soát của ngụy quyền Sài Gòn, bãi bỏ chế độ ủy ban, thay thế bằng bộ máy hành chính quốc gia, đứng đầu là tỉnh trưởng, các tên huyện được đổi thành quận.
Lúc này, Phú Yên có thêm quận Sông Cầu, quận Phú Đức, quận Sơn Hòa, quận Hiếu Xương. Tháng 9/1962, ba quận Phú Đức, Sơn Hoà, Đồng Xuân cắt về tỉnh Phú Bổn (một tỉnh ở vùng Cao Nguyên mới được thành lập).
Sau khi đất nước hoàn toàn thống nhất, ngày 3/11/1975, tỉnh Phú Yên sáp nhập với tỉnh Khánh Hoà thành tỉnh Phú Khánh.
Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội khóa VII (kỳ họp thứ V) ngày 30/6/1989, tỉnh Phú Khánh tách thành tỉnh Phú Yên và tỉnh Khánh Hòa. Ngày 1/7/1989, tỉnh Phú Yên được tái lập.
Qua những lần thay đổi địa giới hành chính và thiết lập các đơn vị hành chính mới, từ năm 2005, tỉnh Phú Yên có 8 huyện, 1 thành phố.
Nghị quyết số 60-NQ/TW, ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã quyết định hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Phú Yên, lấy tên là tỉnh Đắk Lắk, trung tâm chính trị-hành chính đặt tại tỉnh Đắk Lắk hiện nay./.
Đó là con ốc nhồi, hay còn gọi là con ốc bươu đen (ốc đặc sản). Vừa rồi, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp tổ chức tham quan mô hình nuôi ốc nhồi của ông Vi Văn Nhuận ở thôn Lân Luông, xã Thiện Tân (địa phận huyện Hữu Lũng trước đây).
Nhiều đứa trẻ lớn lên với niềm tin "người lớn không bao giờ sai".
Chia sẻ
Tối 29/11, cái lạnh đầu đông của vùng cao Tây Bắc dường như tan biến tại Quảng trường Nhân dân tỉnh Lai Châu. Hàng ngàn người dân và du khách đã cùng hòa mình vào không khí lễ hội rực rỡ sắc màu trong Chương trình giao lưu văn nghệ Việt Nam – Trung Quốc với chủ đề “Biên cương hữu nghị”.
Chia sẻ
Trong 38 năm Lê Thánh Tông làm hoàng đế, đất nước đã có 501 người đỗ trạng nguyên, tiến sĩ... Và một khi nói tới công lao của ông đối với nền văn hóa dân tộc, không thể không kể đến một việc có ý nghĩa lịch sử mà ông đã làm.
Chia sẻ
Lưu Vinh là con trai trưởng của Hán Cảnh Đế, lại là người con do Lịch Cơ - phi tần rất được Hán Cảnh Đế sủng ai, sinh ra, vì thế rất không ngạc nhiên khi trở thành hoàng thái tử. Thế nhưng Lưu Vinh lại chết bi thảm ở tuổi 23.
Chia sẻ
Chiều tối 29/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát động “Chiến dịch Quang Trung” tại cuộc họp trực tuyến với các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa và Lâm Đồng về công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả mưa lũ lịch sử, đồng thời chủ động ứng phó với bão số 15. Cuộc họp diễn ra tại trụ sở UBND tỉnh Đắk Lắk cơ sở 2 (trước đây là trụ sở UBND tỉnh Phú Yên, thuộc phường Tuy Hòa).
Chia sẻ
Việc loại bỏ hoàn toàn dầu thực vật để quay về sử dụng 100% mỡ lợn liệu có phải là giải pháp tối ưu cho sức khỏe? Mỡ lợn có tốt không?
Chia sẻ
Một nghiên cứu mới từ Mỹ đã cảnh báo một nguyên nhân ít được chú ý khiến nhiều người trẻ bị chẩn đoán là "tiền tiểu đường".
Chia sẻ
Nga vừa mở một trong những đợt tấn công bằng drone lớn nhất nhằm vào Ukraine trong đêm, phóng khoảng 600 drone và 36 tên lửa vào cơ sở năng lượng và các khu vực khác, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết hôm 29/11. Trong khi đó, Ukraine cũng mở trận đánh hợp lực mạnh mẽ tại bán đảo Crimea, tấn công kho UAV và hệ thống phòng không Nga.
Chia sẻ
Tin bão mới nhất hôm nay từ Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, bão số 15 KOTO hầu như ít dịch chuyển, dự báo ngày 2/12 sẽ suy yếu thành áp thấp. Trung tâm cũng thông báo bản tin cuối cùng về áp thấp mới, đã suy yếu thành vùng áp thấp trên biển Đông.
Chia sẻ
Sáng 28/11, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ Công bố trang phục Đoàn Thể thao Việt Nam năm 2025 tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Người nhập cư từ 19 quốc gia đang đối mặt nguy cơ bị thu hồi thẻ xanh Mỹ theo cuộc rà soát mới được chính quyền Trump công bố.
Chia sẻ
Ngày 29/11 VinFast chính thức khai trương Xưởng dịch vụ sửa chữa - bảo dưỡng ô tô thứ 350 tại Từ Sơn (Bắc Ninh). Với 350 xưởng hiện hữu, tiến tới đạt 400 xưởng vào cuối năm nay, VinFast đang là hãng xe có mạng lưới chăm sóc khách hàng lớn nhất Việt Nam.
Chia sẻ
Sáng ngày 27/11 tại Trụ sở chính Agribank, ông Shibu Thomas - Giám đốc Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Bộ phận Giải pháp Sản phẩm Bù trừ - Thanh toán Toàn cầu đã đến thăm và trao giải thưởng “Chất lượng thanh toán quốc tế xuất sắc năm 2025 - MT 103 Elite Quality Recognition Award”. Đây là lần vinh danh tiếp theo của J.P. Morgan dành cho Agribank, ghi nhận những bước tiến mạnh mẽ của ngân hàng trong lĩnh vực thanh toán quốc tế và khẳng định vị thế của Agribank trong hệ thống tài chính toàn cầu.
Chia sẻ
Bên cạnh những kiến thức về pháp luật, các học viên của trường Học Viện An ninh Nhân dân cũng được trải nghiệm thực tế cũng như bổ sung thêm các lý thuyết về lái xe an toàn.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Tự Long vừa bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử sân khấu. Anh trở thành nghệ sĩ đầu tiên thuộc Nhà hát Chèo quân đội có học vị này.
Chia sẻ
400 suất quà từ Chương trình Hướng về miền Trung đã đến tay người dân xã Hòa Mỹ (huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ). Đây là chương trình do Báo NTNN/Dân Việt phát động và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của bạn đọc, doanh nghiệp, mạnh thường quân.
Chia sẻ
Từ 26-28/11, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cùng đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có chuyến công tác và làm việc tại Thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc). Tại đây, Bộ trưởng Trần Đức Thắng và đoàn đã làm việc với Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh và 7 bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp của Trung Quốc, qua đó, đạt được nhiều kết quả tích cực về hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm trong các lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Chia sẻ
Công Phượng tái hợp sân Pleiku, “giải cứu” HAGL? Thái Lan đặt mục tiêu giành 241 HCV; Ronaldo sắp khai trương CLB thượng lưu; Trossard có nguy cơ vắng mặt ở đại chiến với Chelsea; Saka đính hôn với bạn gái.
Chia sẻ
Cựu Chánh văn phòng Tổng thống, ông Andriy Yermak - người từng là "cánh tay phải" của ông Zelensky tiết lộ với tờ New York Post rằng ông sẽ ra tiền tuyến ngay sau khi từ chức vì dính líu tới đại án tham nhũng rúng động Ukraine.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân mang hàm Đại tá là mỹ nhân Hà Thành khoe vẻ đẹp trẻ trung ở tuổi U60 bên chồng -nguyên Giám đốc thu hút sự chú ý của công chúng.
Chia sẻ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đến xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk (thuộc huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ) – địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất trong đợt mưa lũ lịch sử vừa qua, trực tiếp thăm hỏi, động viên bà con vùng lũ và chỉ đạo giải pháp khắc phục hậu quả thiên tai.
Chia sẻ
Hội Khoa học Kỹ thuật Xây dựng TP.HCM chính thức ra mắt và tổ chức Đại hội đại biểu nhiệm kỳ I. Ông Lê Như Thạch - Chủ tịch Tập đoàn Bcons, được bầu làm Chủ tịch Hội nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Chia sẻ
Giới ngoại giao Nga cho biết truyền thông Anh đưa tin sai lệch và gây hại về những phát ngôn của tổng thống liên quan đến Ukraine.
Chia sẻ
Tử vi ngày mai nhấn mạnh, về cuối năm 2025, 4 con giáp tận hưởng cuộc sống vừa danh vọng vừa giàu sang, gia đình hạnh phúc, tình cảm ngọt ngào.
Chia sẻ
Nhân Ngày Quốc tế đoàn kết với nhân dân Palestine của Liên hợp quốc (29/11), Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ và tình đoàn kết của Nhà nước và nhân dân Việt Nam với Palestine trong sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa vì độc lập và tự do
Chia sẻ
Tối ngày 29/11, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Uông Việt Dũng cho biết, các hãng hàng không Việt Nam sẽ hoàn thành thực hiện EAD đối với toàn bộ các máy bay Airbus A320/A321 bị ảnh hưởng trước thời hạn hiệu lực của EAD vào lúc 6h59 ngày 30/12.
Chia sẻ
U22 Indonesia vừa công bố danh sách dự SEA Games 33, trong đó lần đầu tiên triệu tập 5 cầu thủ nhập tịch gốc Hà Lan — động thái được xem là thông điệp “chơi tất tay” để bảo vệ HCV.
Chia sẻ
Viện Lúa ĐBSCL đã trải qua hơn 10 năm lai tạo giống lúa OM19. Vụ đông xuân 2025-2026 tới đây, giống lúa OM19 sẽ được trồng thử nghiệm 80 ha và được doanh nghiệp bao tiêu xuất khẩu sang Nam Mỹ.
Chia sẻ
Lisa (BlackPink) gây tranh cãi trên mạng xã hội bởi sự thay đổi trong phong cách thời trang những năm gần đây.
Chia sẻ
Bộ trưởng Bộ Công an đã bổ nhiệm Đại tá Lê Đức Trung, Trưởng phòng Trọng án, Cục Cảnh sát Hình sự giữ chức Phó giám đốc Công an tỉnh Sơn La.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Vietnam+ 
