Bình luận
0
Hiện nay, trong khối Mộc bản triều Nguyễn - Di sản Tư liệu thế giới, còn lưu giữ nhiều ván khắc ghi chép về thân thế, sự nghiệp và hành trạng của Trần Đức Hòa, xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
Mộc bản sách Đại Nam liệt truyện tiền biên, quyển 3, mặt khắc 9 ghi về gia thế của ông như sau: “Trần Đức Hòa người ở huyện Bồng Sơn, Bình Định. Ông nội là Trần Ngọc Chính, làm quan nhà Lê, được tặng phong Vinh lộc đại phu.
Cha là Trần Ngọc Phẩn, cũng làm quan nhà Lê, đến chức Phó tướng dinh Quảng Nam. Trần Đức Hòa là người hào hùng cao cả, vì là con nhà tướng, ban đầu được ấm thụ làm Hoằng tín đại phu rồi thăng Cẩm y vệ Đô chỉ huy sứ thự vệ sự. Vì có quân công, Đức Hòa được phong làm Thám lý Quy Nhơn, Cống Quận công”.
Năm Nhâm Dần (1602), Trần Đức Hòa vào yết kiến, chúa Nguyễn Hoàng khen ông là người cung thuận rồi hậu đãi cho về. Đến khi chúa Nguyễn Phúc Nguyên nối ngôi, Trần Đức Hòa thường được mời vào phủ để bàn việc quân chính.
Ông được chúa tin yêu, thường gọi với cái tên thân mật là “nghĩa đệ”. Không chỉ được chúa trọng dụng, Trần Đức Hòa còn được nhân dân yêu mến. Trong thời gian nhậm chức Khám lý phủ Quy Nhơn, ông đã có công giữ yên trấn lỵ, tích trữ lương thực theo quy định.
Mộc bản sách Đại Nam liệt truyện tiền biên, quyển 3, mặt khắc 9 ghi chép về gia thế của Trần Đức Hòa. Nguồn: Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV
Trần Đức Hòa khuyến khích nhân dân khẩn hoang lập ấp, cho dân làm ăn trên đất hoang đã thành điền, sau 10 năm mới phải nộp thuế. Riêng với phần ruộng đất của mình, Trần Đức Hòa cũng cho dân làm, đóng địa tô thấp.
Không chỉ là người tài ba trong việc quân cơ, Trần Đức Hòa còn là người tinh anh, sáng suốt trong việc nhận diện nhân tài. Ngay khi gặp Đào Duy Từ, Trần Đức Hòa đã nhìn thấy dưới lớp vỏ bần hàn là một kẻ sĩ có tài trí phi thường, có thể giúp chúa Nguyễn làm nên việc lớn. Vì vậy, Trần Đức Hòa đã mời Đào Duy Từ về ở nhà mình và đem con gái gả cho.
Mộc bản sách Đại Nam thực lục tiền biên, quyển 2, mặt khắc 8, 9 ghi lại câu chuyện này: “Nghe tin Khám lý Hoài Nhơn Trần Đức Hòa là người có mưu trí, được chúa tin dùng, Đào Duy Từ bèn vào Hoài Nhơn, thác làm người ở, chăn trâu cho phú ông ở xã Tùng Châu.
Phú ông thấy người biết rộng nghe nhiều, nói với Đức Hòa. Đức Hòa nói chuyện với Đào Duy Từ, thấy không điều gì là không thông suốt, rất quý trọng, đem con gái gả cho. Duy Từ từng ngâm bài Ngọa Long cương để ví mình với Khổng Minh. Đức Hòa thấy thế nói rằng: “Đào Duy Từ là Ngọa Long đời nay chăng”.
Năm Đinh Mão (1627), Trần Đức Hòa tiến cử Đào Duy Từ với chúa Nguyễn Phúc Nguyên. Mộc bản sách Đại Nam thực lục tiền biên, quyển 2, mặt khắc 12 ghi: “...
Đức Hòa ung dung lấy bài Ngọa Long cương ngâm từ trong tay áo ra tiến, nói rằng: “Bài này do thầy dạy học ở nhà tôi là Đào Duy Từ làm”. Chúa xem thấy lạ, giục sai đi mời đến gặp. Sau mấy ngày, Đức Hòa cùng Duy Từ đến ra mắt. Lúc ấy, chúa mặc áo trắng đứng ở cửa nách chờ. Duy Từ nhìn thấy, đứng lại không đi. Chúa tức thì áo mũ chỉnh tề, ra mời vào.
Duy Từ rảo bước vào lạy, cùng nói chuyện. Chúa rất vui lòng nói: “Khanh sao đến muộn thế?”. Tức thì trao cho chức Nha úy nội tán, tước Lộc khê hầu, trông coi việc quân cơ trong ngoài và tham lý quốc chính. Chúa từng mời vào trong bàn bạc. Duy Từ bày tỏ hết những điều uẩn khúc trong lòng, điều gì biết đều nói hết cả. Chúa cho Đức Hòa là biết người, bèn trọng thưởng cho”.
Quả thật, Trần Đức Hòa đã tiến cử lên phủ chúa một con người tài ba hiếm có, giúp chúa Nguyễn xưng vương định bá ở Đàng Trong. Quả nhiên về sau, Đào Duy Từ trở thành người đứng đầu trong các công thần.
Trần Đức Hòa mất vào thời điểm nào, không thấy Mộc bản triều Nguyễn ghi chép, chỉ biết rằng sau khi mất, ông được phong tặng phúc thần, dân làng Bồ Đề lập đền thờ để tưởng nhớ. Mộc bản sách Đại Nam nhất thống chí, quyển 9, mặt khắc 26 ghi rằng: “Đền thờ Cống Quận công ở thôn Cự Tài, huyện Bồng Sơn. Thời quốc sơ, thờ Công thần, Khám lý Cống quận công Trần Đức Hòa”.
Năm Bính Thân (1716), chúa Nguyễn Phúc Chu cho một người cháu gọi Đức Hòa bằng ông chú được miễn sai dịch, lại cấp cho 10 mẫu tự điền.
Năm Ất Sửu (1805), vua Gia Long cho truy xét công thần khai quốc, liệt Đức Hòa vào hạng nhất: “Cho Khám lí Trần Đức Hòa làm công thần bậc nhất”. Ngoài ra, vua Gia Long còn ban cấp 9 mẫu tự điền và 4 người trông coi mộ phần. Bên cạnh đó, ấm thụ một người cháu đời xa làm Đội trưởng, được thế tập để coi việc thờ cúng.
Năm Giáp Thân (1824), vua Minh Mạng đã: “Ấm thụ cho Trần Viết Tứ làm Đội trưởng để coi giữ việc thờ cúng Khám lý Cống Quận công Trần Đức Hòa. Đức Hòa là công thần buổi quốc sơ, khoảng năm Gia Long ấm thụ cho con cháu là Trần Tần làm chủ tự. Tần không có con, em là Tứ xin tập ấm. Vua y cho. Nhân sắc rằng từ sau phàm con cháu công thần được tập ấm mà chết thì quan sở tại tâu lên. Định làm lệnh mãi mãi”.
Trải qua nhiều biến cố của lịch sử, Đền thờ Cống quận công Trần Đức Hòa không còn nữa. Nhưng gần đây chính quyền cùng với gia tộc Trần Đức đã xây dựng lại khu tưởng niệm Khám lý Trần Đức Hòa, điều đó thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn đối với cha ông và sự trân trọng của thế hệ hôm nay với một danh nhân như Cống quận công Trần Đức Hòa.
Đó là con ốc nhồi, hay còn gọi là con ốc bươu đen (ốc đặc sản). Vừa rồi, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp tổ chức tham quan mô hình nuôi ốc nhồi của ông Vi Văn Nhuận ở thôn Lân Luông, xã Thiện Tân (địa phận huyện Hữu Lũng trước đây).
Ở tuổi 47, GS.TS Đặng Thành Trung – giảng viên cao cấp Khoa Cơ khí Động lực (Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM – HCMUTE) – đã có gần 22 năm miệt mài giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực Công nghệ Nhiệt lạnh.
Chia sẻ
Ngày 29/ 11, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa long trọng tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ông Trịnh Tuấn Sinh – Phó Bí thư Tỉnh ủy được tín nhiệm tái cử Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Chia sẻ
Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) hôm nay trao 60 phần học bổng thuộc Chương trình Học bổng AmCham 2025 cho các sinh viên TP.HCM xuất sắc có thành tích cao nhất sau 3 vòng thi tuyển của chương trình.
Chia sẻ
Sáng nay 29/11, tại Hội trường lớn trụ sở Tỉnh ủy Hà Giang cũ, đã diễn ra phiên chính thức Đại hội đại biểu Phụ nữ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Tại Đại hội, bà Âu Thị Mai đã được chỉ định giữ chức Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Tuyên Quang.
Chia sẻ
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tuyên Quang vừa ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với N.X.A. (SN 1983), trú tại xã Thái Hòa, tỉnh Tuyên Quang về tội “trốn thuế” quy định tại Điều 200, Bộ luật hình sự.
Chia sẻ
Nhiều địa phương phản ánh với Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, tình trạng thiếu công chức so với biên chế được giao. Nhà công vụ còn thiếu hoặc chưa có, trong khi nhiều cán bộ không phải người bản địa, đi làm xa phải ở lại công sở.
Chia sẻ
Huỳnh Như chia sẻ rằng, khoảng thời gian khó khăn nhất với cô là khi thi đấu những trận chính thức đầu tiên, lúc còn đá ở đội U19. Khi ấy, Như thật sự đã từng muốn bỏ cuộc. Đó là thời điểm cô cảm thấy rằng nếu lúc đó mình buông bỏ, thì bây giờ sẽ không có một Huỳnh Như như hiện tại.
Chia sẻ
Ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Volodymyr Zelensky - từng được coi là người quyền lực thứ hai ở Ukraine - đã trở nên nguy hiểm và gây khó chịu đến mức bị một nghị sĩ trong chính đảng của ông Zelensky gọi là “một nhân vật không thể cứu vãn được”.
Chia sẻ
Hãy ăn nhiều loại rau này vào mùa đông nhé. Nó là đặc sản vùng núi, có tác dụng nuôi dưỡng phổi, làm sảng khoái tinh thần và tăng cường hệ miễn dịch.
Chia sẻ
Rạng sáng 28/11, Công an TP Hà Nội triệt phá ổ nhóm đánh bạc trên sông Hồng, bắt 20 đối tượng. Các "con bạc" chơi trực tiếp trên thuyền, thay đổi vị trí liên tục để tránh bị phát hiện.
Chia sẻ
Trong số 47 môn thể thao Việt Nam tham dự SEA Games, môn nào được coi là trọng điểm? Môn nào có thể tranh đấu ở châu lục, thế giới?
Chia sẻ
Ngày 28/11/2025 - T&T Homes, thương hiệu bất động sản thuộc Tập đoàn T&T Group, chính thức vận hành Sales Gallery đầu tiên tại TP.HCM. Sự kiện không chỉ đánh dấu bước phát triển mới trong chiến lược mở rộng thị trường phía Nam, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của T&T Homes nói riêng, T&T Group nói chung trong việc chuẩn hóa quy trình tư vấn, nâng tầm trải nghiệm khách hàng thông qua việc ứng dụng các giải pháp công nghệ và mô phỏng thực tế tiên tiến.
Chia sẻ
Thủy Tiên bất ngờ xuất hiện trong video của NTK Đỗ Long, khiến dư luận xôn xao. Cô chia sẻ về cuộc sống hiện tại và có khả năng trở lại showbiz.
Chia sẻ
Nếu như trước đây, nhắc đến xã Đồng Yên (Tuyên Quang), người ta thường nghĩ về những triền đồi cằn cỗi, nơi cây ngô, cây sắn sinh sống, thì nay, vùng đất ấy đã khoác lên mình gam màu hoàn toàn mới. Màu vàng óng ả của những vườn cam trĩu trịt, màu đỏ rực của thanh long ruột đỏ trong ánh đèn đêm đã dệt nên bức tranh no ấm cho vùng quê này. Câu chuyện giảm nghèo ở Đồng Yên là hành trình thay đổi tư duy của những nông dân dám nghĩ, dám làm.
Chia sẻ
Những "doanh nghiệp ma" được thành lập, xuất bán lòng vòng hàng trăm hóa đơn tiền tỷ kéo dài hàng năm trời. Phải đến khi các doanh nghiệp này biến mất Thuế cơ sở 3 tỉnh Quảng Ninh, đơn vị quản lý trực tiếp mới kiểm tra và ra thông báo “Người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký”.
Chia sẻ
Sau khi tới được Linh Sơn bái kiến Phật Tổ, Tôn Ngộ Không được chứng đắc quả vị Phật, phong chức Đấu Chiến Thắng Phật.
Chia sẻ
Doanh nghiệp do một ông chủ điều hành với chưa đầy 70 nhân sự, vốn điều lệ chỉ vài nghìn tỷ đồng và danh mục dự án phần lớn mới dừng ở những bản vẽ trên website, lại bất ngờ ngỏ ý tham gia siêu dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam trị giá 67 tỷ USD. Tham vọng lớn của Discovery đang đặt ra những câu hỏi về năng lực tài chính, tính khả thi và chuẩn mực lựa chọn nhà đầu tư cho một công trình hạ tầng mang tầm quốc gia.
Chia sẻ
Đứng trên chiếc cầu treo của bản qua suối Cướm, nơi có đàn cá mát quý hiếm, đoạn chảy qua xã Hùng Chân, tỉnh Nghệ An (địa phận huyện Quỳ Châu trước đây), phóng tầm mắt xuống dòng suối Nặm Cướm nước trong veo, chúng tôi bắt gặp từng đàn cá mát-loài cá đặc sản đắt tiền có thân hình bạc lấp lánh bơi lượn.
Chia sẻ
Sau chung kết Hoa hậu Quốc tế 2025, đội hình hoa hậu của các cuộc thi nhan sắc trong Big 6 đã lộ diện. Khán giả cũng có dịp so sánh sắc vóc, học vấn của các người đẹp để tìm ra hoa hậu đẹp nhất thế giới năm 2025.
Chia sẻ
30 năm qua quan hệ EU và Việt Nam phát triển rất tích cực. EU dẫn đầu về cung cấp ODA cho Việt Nam và giờ đây chúng tôi đang hỗ trợ mục tiêu của Việt Nam hướng tới con đường trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045 - Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Gurrier cho biết.
Chia sẻ
Công an tỉnh Tây Ninh xác định tài xế Nguyễn Võ Hoài Nhớ ( 20 tuổi, Tây Ninh) điều khiển ô tô bán tải chạy quá tốc độ tông trực diện vào Cảnh sát giao thông .
Chia sẻ
Đó là hội làng rau muống tiến vua ở làng Ngang Nội, xã Hiên Vân, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Ngang Nội là một làng Việt cổ. Cũng như các làng Việt cổ khác quần cư bên bờ sông Tiêu Tương, sông Ngũ Huyện Khê, Ngang Nội có nghề trồng lúa nước và rau màu rất sớm, trong đó có trồng rau muống được cho là tiến vua.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay trưa 29/11, vàng trong nước tiếp đà "leo thang", trong đó vàng SJC đã phá đỉnh. Nhà vàng vẫn bán số lượng lớn và nhu cầu người mua vẫn cao.
Chia sẻ
Chỉ huy trưởng quân sự xã sau sáp nhập là công chức, vì thế mức lương của vị trí này được tính như cách tính tiền lương của công chức. Ngoài ra, nhóm này vẫn được hưởng các khoản trợ cấp, phụ cấp như bình thường.
Chia sẻ
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM luôn thể hiện vai trò nòng cốt trong việc củng cố khối đại đoàn kết, từ xây dựng nông thôn mới cho đến dẫn dắt công cuộc chuyển đổi số và đảm bảo an sinh xã hội.
Chia sẻ
Từ vụ Mailisa đến vụ Shark Bình, Ngân 98, Hoàng Hường khối tài sản bị phong tỏa, thu giữ lên tới hàng nghìn tỷ đồng, gồm tiền mặt, vàng, bất động sản và cổ phần.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Ưu tú, "nữ hoàng chi bảo video", bất ngờ về nước từ Mỹ chỉ với một chiếc vali để giải quyết công việc gấp trong vài ngày.
Chia sẻ
Trong bối cảnh sự hỗ trợ quân sự từ phương Tây còn nhiều bất định, ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine đang tăng tốc với quy mô chưa từng có, với 40-50 tên lửa Neptune và 90 tên lửa Flamingo được sản xuất hàng tháng, cho phép Kiev mở các chiến dịch tấn công tầm xa phức tạp nhất từ trước đến nay vào sâu trong lãnh thổ Nga.
Chia sẻ
Điều mà tôi được nghe từ chồng còn sốc hơn nữa. Bởi khi nhắc đến người phụ nữ này anh có vẻ rất bênh vực.
Chia sẻ
Chương trình giao lưu nghệ thuật đặc biệt giữa các nghệ sĩ hát bội TP.HCM và đoàn nghệ thuật truyền thống của người Māori tại New Zealand là cơ hội quý báu để hai loại hình nghệ thuật truyền thống của 2 nước được giao lưu, học hỏi và mở ra những hướng hợp tác trong tương lai.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Cao Thị Quang 
