Họa sĩ Đỗ Sơn 82 tuổi, phải di chuyển bằng xe lăn nhưng vẫn miệt mài với những nét vẽ

Họa sĩ Đỗ Sơn ngoài 80 tuổi vẫn say mê vẽ

Họa sĩ Đỗ Sơn sinh năm 1943, gắn bó với hội họa từ những năm đầu 1960. Ông từng khoác áo lính, đi qua chiến trường khu V, rồi trở thành chứng nhân của một giai đoạn đầy biến động trong hội họa Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam, Đỗ Sơn về công tác tại Xưởng Mỹ thuật Quân đội, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam. Cả đời, ông chỉ làm một việc duy nhất là sáng tác hội họa.

Năm nay ông bước vào tuổi 82, sức khỏe có phần yếu đi nhiều, việc đi lại cũng khó khăn hơn nên khi di chuyển ông phải dùng xe lăn. Dẫu vậy, niềm đam mê hội họa chưa hề vơi giảm. Hàng ngày, nếu sức khỏe tốt, ông vẫn cầm cọ và say mê với việc sáng tạo.

Trong suốt hơn nửa thế kỷ cầm cọ, Đỗ Sơn không ngừng tìm tòi, thể nghiệm. Ông ghi dấu với những ký họa sống động nơi chiến trường, những bức phong cảnh thấm đẫm tinh thần biểu hiện, những thiếu nữ giàu chất thơ, cùng những bức tranh nude phồn thực, bốc lửa. Ở đâu đó, người xem bắt gặp một sự mạnh mẽ, mãnh liệt nhưng cũng có lúc thấy một Đỗ Sơn nhẹ nhàng, giàu chiêm nghiệm.

Họa sĩ Đỗ Sơn chia sẻ: “Hội họa ngấm vào máu. Tôi chẳng làm gì khác ngoài vẽ, bởi đó là cách duy nhất để tôi được sống thật với mình”. Câu nói ấy lý giải vì sao, ở tuổi ngoài 80, ông vẫn miệt mài với giá vẽ, vẫn cho ra đời những tác phẩm mới để đối thoại với chính mình và với công chúng.

Là cái tên có nhiều đóng góp quan trọng vào sự đổi mới và phát triển của mỹ thuật Việt Nam kể từ đầu thập niên 1980, đặc biệt trong thời kỳ Đổi mới của đất nước nói chung, của sáng tạo mỹ thuật nói riêng, họa sĩ Đỗ Sơn được nhắc đến trong nền mỹ thuật nước nhà với một phong cách và quan điểm sáng tác riêng.

Họa sĩ Đỗ Sơn có 8 tác phẩm nằm trong bộ sưu tập được trưng bày ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Tranh của ông cũng đã được nhiều tổ chức, cá nhân thuộc 26 nước và vùng lãnh thổ sưu tập. Có thể kể đến Bảo tàng Mỹ thuật Singapore (Singapore Art Museum), Bộ sưu tập của Gia đình Hoàng gia Morocco, Bộ sưu tập nghệ thuật của Hãng Mobil, Mỹ...

Kể từ triển lãm cá nhân lần thứ 4 vào năm 2008 tại Hà Nội, sau 17 năm, khi đã ở vào tuổi “bát thập cổ ai hy”, Đỗ Sơn mới trở lại trong triển lãm cá nhân lần thứ 5. Cuộc triển lãm mang tên Các tác phẩm hội họa của Đỗ Sơn tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam lần này không chỉ là dịp để công chúng được chiêm ngưỡng tranh của họa sĩ ông mà còn chiêm nghiệm về hành trình nghệ thuật của một người họa sĩ đã trọn cuộc đời cho hội họa.

Triển lãm Các tác phẩm hội họa của Đỗ Sơn giới thiệu 92 tác phẩm hội họa, trong đó có nhiều bức ký họa ấn tượng, với đa dạng chất liệu. 92 tác phẩm trong triển lãm được chọn lọc từ lưu trữ của gia đình họa sĩ, đặc biệt có một số bức được vẽ trong thời gian gần đây, khi họa sĩ tuổi đã cao.

Những bức vẽ "họa" nên một cuộc đời nghệ thuật

Gắn bó sâu sắc với đề tài chiến tranh và quân đội, tranh của Đỗ Sơn về phụ nữ và đời sống thường ngày cũng là một mảng đề tài được ông thể hiện đầy cuốn hút. Ở đó, người xem lại cảm nhận một thế giới khác: nhẹ nhàng, kín đáo, giàu chất thơ và mang tính chiêm nghiệm. Đó là những không gian mà người xem không chỉ "nhìn" mà còn "cảm" - về vẻ đẹp của sự tĩnh tại, của đời thường, và của nội tâm họa sĩ.

Cảm hứng và ảnh hưởng tích cực từ tinh thần sáng tạo vượt trước thời đại của các họa sĩ phương Tây mà ông yêu thích cũng góp phần đem tới cho hội họa sau này của Đỗ Sơn sự đa dạng về bút pháp, đặc biệt là sự táo bạo, tươi trẻ trong cách sử dụng các màu nguyên, rực rỡ mà không hề chói gắt, phô trương.

Tại triển lãm, công chúng yêu nghệ thuật sẽ có cơ hội được chiêm ngưỡng những tác phẩm đa sắc, giàu tình yêu cuộc sống được họa sĩ Đỗ Sơn thể hiện qua cây cọ. Từ những bức ký hoạ chiến trường đến tranh phong cảnh, tĩnh vật, thiếu nữ, tranh nude..., tất cả đều được họa sĩ khắc họa với một phong cách và ngôn ngữ hội họa rất riêng.

17 năm trở lại trong triển lãm cá nhân lần thứ 5, họa sĩ Đỗ Sơn mong muốn đưa công chúng yêu mỹ thuật "trở về" với những cảm xúc nguyên sơ trong những sáng tác mà ông đã dành gần trọn cuộc đời gắn bó, từ hoài niệm chiến trường, thiên nhiên, quê hương, tới nội tâm người nghệ sĩ. Các tác phẩm được trưng bày đều mang theo dấu ấn đặc biệt trong hành trình sáng tác nghệ thuật của ông.

Với bản thân họa sĩ, đây cũng là dịp để ông nhìn lại hành trình nghệ thuật đã đi qua của cuộc đời mình, như một sự ghi nhận, một nốt lặng đẹp trong con đường sáng tạo mà ông chưa từng ngừng nghỉ, kể cả khi đã bước qua tuổi 80.

Chia sẻ tại lễ khai mạc triển lãm, họa sĩ Đỗ Sơn bộc bạch, ông cảm thấy rất vui và hạnh phúc.

"Gần đây tôi vẫn vẽ, đề tài tự do. Vẽ với tôi như một niềm đam mê không thể dừng lại, dù tuổi đã cao", ông nói.

Họa sĩ chia sẻ, thông qua triển lãm, một lần nữa ông mong muốn tôn vinh cái đẹp của cuộc sống, của người phụ nữ, của phong cảnh những vùng miền mà ông đi qua. Cuộc triển lãm lần này trưng bày những tác phẩm ông vẽ trong khoảng thời gian dài, phần nhiều trong đó là những bức vẽ về vẻ đẹp của người phụ nữ.

Nhà nghiên cứu mỹ thuật Vũ Huy Thông khẳng định, triển lãm là một trong những dấu ấn nghệ thuật trong sự nghiệp sáng tác của họa sĩ Đỗ Sơn. Ký họa, phong cảnh, nude, trừu tượng… tại đây là những tác phẩm xuất sắc được tuyển chọn trong gia tài nghệ thuật của ông. Đặc biệt, nhiều tác phẩm mang dấu ấn hình thành nên ngôn ngữ hội họa Đỗ Sơn đã ảnh hưởng không nhỏ đến thế hệ họa sĩ sau này.

Họa sĩ Lê Anh Vân, một đồng nghiệp thân thiết của họa sĩ Đỗ Sơn chia sẻ: “Ở Đỗ Sơn, người yêu tranh luôn cảm nhận được tính cách và hội họa của anh với những yếu tố rất trong sáng, tự do, phóng khoáng, đặc biệt là những cảm thức rất riêng về màu sắc, đường nét. Trên tất cả, Đỗ Sơn luôn say đắm với hội họa, khi nào anh cũng vẽ”.

×