Bình luận
0
Khi ta ở chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn…
Hai câu thơ ấy của nhà thơ Chế Lan Viên đã in sâu trong tiềm thức của biết bao người Việt Nam, nhất là khi đi xa, chạnh lòng nhớ về một nơi xưa cũ.
Phố Khâm Thiên bắt đầu từ phố Lê Duẩn đến ngã bảy Ô Chợ Dừa. Tuy chỉ dài hơn một ki lô mét nhưng nó chứa đựng bao ký ức lịch sử. Phố được hình thành từ các làng cổ: Khâm Đức, Thổ Quan, Lệnh Cư, Tương Thuận, Trung Tiền, Trung Tả, Văn Chương thuộc hai tổng Tiền Nghiêm và Hữu Nghiêm, huyện Thọ Xương của kinh thành Thăng Long xưa.
Phố có nhiều di tích lịch sử như: ngõ Thổ Quan có đền thờ ba chị em họ Đào là nữ tướng của Hai Bà Trưng, ngõ Lệnh Cư xưa là bãi tập trận, nơi gõ lệnh tiến quân theo Hai Bà Trưng khởi nghĩa, ngõ Văn Chương là nơi vua Lê Thánh Tông đã từng sống với mẹ những ngày còn ấu thơ và ngõ chợ Khâm Thiên, xưa kia có đài Khâm Thiên Giám đặt tại thôn Khâm Thiên Giám từ thời kỳ Lý, Trần, Lê (năm 1831 đổi thành thôn Khâm Đức) là đài quan sát, nơi các nhà bác học nổi tiếng như: Đặng Lộ, Trần Nguyên Đán theo dõi thiên văn và nghiên cứu lịch pháp.
Thời Pháp thuộc, Khâm Thiên thuộc địa phận huyện Hoàn Long, tỉnh Hà Đông, đến năm 1942 thuộc Đại lý Hà Nội và sau Cách mạng tháng Tám được sáp nhập vào nội thành. Giai đoạn 1930 - 1945, phố Khâm Thiên bắt đầu náo nhiệt, trở thành nơi ăn chơi có tiếng bởi chưa đầy tám trăm mét mặt phố xuất hiện 40 nhà hát cô đầu với trên 200 ca nương và 5 tiệm nhảy nên người ta gọi là “phố cô đầu”.
Các văn nghệ sĩ thời ấy thường tụ tập ở các tiệm hát cô đầu uống rượu, ngâm thơ, đôi khi đánh một khẩu trống để thưởng thức một câu ca hay, một tiếng đàn ngọt hay một giọng ca buông bắt tài tình.
Các nhà văn, nhà báo: Vũ Đình Chi, Phùng Bảo Thạch, Lưu Văn Phụng, Hy Sinh, Vũ Liên, Ngô Tất Tố... thường tới đây bàn về số báo ra kỳ tới hay những bài báo sâu sắc với những ngôn từ đẹp đẽ nhất dùng ngợi ca nghệ thuật ca trù của Phạm Quỳnh, Nguyễn Xuân Khoát, Nguyễn Tuân, Ngô Linh Ngọc; những tác phẩm thơ, nhạc nổi tiếng của Vũ Hoàng Chương, Trần Huyền Trân, Đái Đức Tuấn, Lưu Trọng Lư, Nguyễn Văn Thương… cũng đều lấy cảm hứng và viết ở đây. Nhà thơ Trần Huyền Trân sống ở ngõ Cống Trắng còn tặng ca nương Quách Thị Hồ những câu thơ não lòng “Tự cổ sầu chung kiếp xướng ca/Mênh mông trời đất vẫn không nhà/Người ơi mưa đấy? Hay sênh phách?/Tay yếu gieo lòng xuống chiếu hoa...”.
Ban đầu, hát cô đầu (ca trù) là thú vui tao nhã của nhiều tao nhân mặc khách, sau tha hóa trở thành các ổ điếm và hút thuốc phiện công khai. Với hàm ý đó, phố Khâm Thiên được gọi tắt là “KT” và người ta rủ nhau đi hưởng lạc ở phố Khâm Thiên thì nói là “đi KT”.
Ngày 17/6/1929 tại ngôi nhà số 312 phố Khâm Thiên, 20 đại biểu cộng sản ở Bắc Kỳ đã thành lập Đông Dương Cộng Sản Đảng, thông qua tuyên ngôn, cương lĩnh điều lệ và bầu Ban chấp hành Trung ương gồm các đồng chí: Ngô Gia Tự, Đỗ Ngọc Du, Nguyễn Đức Cảnh, Nguyễn Phong Sắc… Trong những năm 1936 - 1939, ngõ Trung Phụng là nơi hoạt động phong trào thanh niên phản đế của các chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi như: Hồng Quang, Trần Hải Kế…
Sau Cách mạng tháng Tám, phố Khâm Thiên thay da đổi thịt, các nhà hát cô đầu, tiệm nhảy dần giải tán. Toàn quốc kháng chiến nổ ra, đêm 19/12/1946, quân và dân Khâm Thiên cùng tiểu đoàn 523 Vệ quốc đoàn tấn công tiêu diệt cụm cứ điểm của địch ở Nhà Dầu Shell - một trong những cụm chiến đấu liên hoàn của quân Pháp để tấn công ra phòng tuyến của ta ở Ô Chợ Dừa. Đền Trung Tả trở thành trạm cứu thương của Liên khu III trong suốt 60 ngày đêm.
Sau ngày giải phóng Thủ đô, phố Khâm Thiên dần dần thay đổi. Người dân Khâm Thiên cần cù, hăng say lao động để xây dựng cuộc sống mới. Ngõ Cống Trắng bẩn thỉu ngày nào đã được cải tạo tu sửa. Những ao tù, bùn lầy nước đọng được san lấp để xây lên khu nhà tập thể Văn Chương khang trang.
Trong một lần đi dạo ở ngã tư Khâm Thiên năm 1971, nhạc sĩ Phạm Tuyên đã dâng trào cảm xúc, viết lên ca khúc “Từ một ngã tư đường phố” với giai điệu vui tươi, tràn đầy niềm tin yêu cuộc sống.
Chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ dần leo thang ra miền Bắc. Cuối năm 1972, chúng tôi rời xa thành phố đi sơ tán. Ngồi sau xe đạp của bố, lính kỉnh treo buộc buộc nào bao gạo, nào túi quần áo, sách vở, đồ dùng học tập… tôi ngước nhìn hai hàng cây bàng thường tỏa bóng xanh mát cho chúng tôi nô đùa những lúc hè sang, giờ mắt lá đỏ hoe như đang khóc. Phố xá khuất dần sau nhịp bánh xe quay…
Đêm 26/12/1972, Mỹ đưa máy bay B52 ném bom rải thảm dọc phố Khâm Thiên làm 283 người chết, 266 người bị thương, phá hủy hoàn toàn 534 ngôi nhà và làm hư hỏng 1200 ngôi nhà khác. Tại ngôi nhà số 51, khi moi hầm trú ẩn bị sập, người ta thấy một người mẹ bị chết, tay vẫn bế chặt đứa con. Hình ảnh thương tâm đó đã được dựng thành bức tượng ở Đài tưởng niệm đặt ở chính nơi này. Tội ác vô cùng dã man của giặc Mỹ đã khắc sâu căm thù trong lòng người dân Khâm Thiên. Từ đó, ngày 26/12 hàng năm trở thành ngày giỗ chung của phố tôi.
Chứng kiến thảm cảnh này, nhà thơ Lưu Quang Vũ khi ấy đã viết những câu thơ đầy ám ảnh: “…Phố Khâm Thiên ầm ầm đổ sụp- Tiếng người la khủng khiêp xé đêm dài…”
Trong phim “Em bé Hà Nội” của đạo diễn Hải Ninh, chi tiết anh bộ đội lái xe hỏi em bé bị lạc “Nhà em ở phố nào?”, cô bé đáp “Nhà em ở phố Khâm Thiên” chính là nhắc tới sự kiện bi thảm này.
Năm 1986, lần đầu tôi được nghe những câu thơ trong trường ca “Hà Nội - phố” mà nhà thơ Phan Vũ viết tháng 12/1972 về trận bom năm ấy “Một tháng Chạp/Cây bàng mồ côi mùa đông/Nóc phố mồ côi, mùa đông/Mảnh trăng mồ côi, mùa đông”, nhạc sĩ Phú Quang đã xúc động viết lên ca khúc “Em ơi, Hà Nội phố” da diết yêu thương.
Bao năm qua, tôi vẫn luôn đau đáu nhớ về phố Khâm Thiên nơi gắn bó tuổi thơ của mình với bao nhiêu kỷ niệm vui buồn. Trong một buổi giao lưu thơ, một nhà thơ hỏi tôi: Có phải em là tác giả bài thơ "Làm giỗ cây bàng" không? Nói rồi chị đọc hai câu thơ cuối trong bài thơ đó của tôi “Chiều nay gió lạnh đông sang/Tôi về làm giỗ cây bàng phố tôi” làm tôi ngân ngấn nước mắt nhớ cái ngày trở về sau trận bom B52 nghiệt ngã ấy.
Vượt qua mọi đau thương mất mát, phố Khâm Thiên của tôi đã chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu bằng tinh thần lao động kiên cường, sáng tạo và đang thay đổi diện mạo từng ngày. Trong những năm đầu đổi mới, phố Khâm Thiên nổi tiếng là nơi gia công hàng may mặc xuất khẩu sang thị trường Đông Âu nên người ta gọi vui là “phố thợ may”. Nay phố được mở rộng, những ngôi nhà cao tầng với kiến trúc hiện đại đua nhau mọc lên đẹp đẽ khang trang. Phố Khâm Thiên trở thành một con phố buôn bán sầm uất và năng động.
Mời độc giả gửi bài dự thi cuộc thi viết "Ký ức Hà Nội". Tác phẩm gửi dự thi về Báo NTNN/Điện tử Dân Việt cần ghi rõ họ tên tác giả, bút danh (nếu có), năm sinh, nghề nghiệp, giới tính, quê quán, địa chỉ liên hệ, email, số điện thoại.
Mỗi tác giả có thể gửi nhiều tác phẩm nhưng phải thống nhất một bút danh. Tác phẩm dự thi gửi về email của chương trình: cuocthikyuchanoi@gmail.com hoặc qua đường Bưu điện về Ban Bạn đọc, tầng 10 Tòa nhà Báo Nông thôn Ngày nay 68 Dương Đình Nghệ, Cầu Giấy, Hà Nội.
Bà Phan Thị Mai và chồng Hoàng Kim Khánh, chủ chuỗi Thẩm mỹ viện Mailisa trên cả nước bị bắt với cáo buộc buôn lậu, thu lợi bất chính hàng nghìn tỷ đồng có thể bị xử lý theo quy định tại khoản 4 Điều 188 Bộ luật hình sự...
Trấn Thành, Hà Anh Tuấn ủng hộ 500 triệu đồng, Lý Hải hỗ trợ xe 0 đồng, cùng hướng về miền Trung, sẻ chia khó khăn với bà con vùng lũ.
Chia sẻ
Trên dải đất miền Trung nắng gió, Nghệ An bao đời nay nổi danh là vùng đất học, nơi sản sinh ra biết bao hiền tài, bậc đại khoa làm rạng danh non sông, trong đó có danh tướng Tống Tất Thắng.
Chia sẻ
Trong hai ngày 22/11 và 23/11, Liên hoan Văn hóa ẩm thực Quốc tế 2025 với chủ đề “Trip of Flavours – Hành trình vị giác khắp năm châu” đã diễn ra tại Hà Nội.
Chia sẻ
Tờ báo Đức Handelsblatt đưa tin kế hoạch hòa bình cho Ukraine do Mỹ soạn thảo có khả năng "phá hoại" nỗ lực của EU nhằm sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để tài trợ cho Kiev.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay chiều 23/11, cả vàng SJC và nhẫn đều ổn định giá ngày cuối tuần. Nhu cầu mua vàng tiếp tục tăng cao khi người dân xếp hàng dài chật kín cửa hàng.
Chia sẻ
Luật sư Richard Wee cảnh báo cả LĐBĐ Malaysia (FAM) và nhóm cầu thủ nhập tịch có thể chịu trách nhiệm hình sự vụ giấy tờ giả, đồng thời nhận định việc kiện tụng dân sự lúc này rất khó mang lại kết quả khả quan.
Chia sẻ
Nằm sừng sững giữa đất trời biên ải, Ải Chi Lăng không chỉ nổi tiếng với địa thế hiểm trở "thập nhân khứ, nhất nhân hoàn", mà còn sở hữu một tuyệt tác thiên nhiên gây tò mò: Núi Mặt Quỷ.
Chia sẻ
Mâu thuẫn giao thông, một người đàn ông tung cú đá mạnh khiến đối phương gục ngay giữa phố Ba La, phường Phú Lương. Chuyên gia pháp lý cho biết, vụ việc này có dấu hiệu hình sự.
Chia sẻ
Sáng nay, hơn 500 người đã diễu hành, trình diễn nhiều loại hình dân gian đặc sắc tại Festival Thu Hà Nội - Mùa thu ký ức.
Chia sẻ
Hàng ngàn người dân ở xã Hòa Thịnh và Hòa Mỹ, tỉnh Phú Yên cũ (nay là tỉnh Đắk Lắk) phải bám víu trên mái nhà giữa dòng lũ lịch sử, đối mặt với những giây phút sinh tử chưa từng có. Giữa mưa lũ kinh hoàng, có nhiều quyết định liều mình cứu người thân và hàng xóm đã khiến cả cộng đồng khâm phục và cảm động rơi nước mắt.
Chia sẻ
Hoa hậu Diễm Hương đã hạ sinh con trai ở Canada, chồng cô đã đăng dòng thông báo với nói những lời xúc động.
Chia sẻ
Bà nhìn từng người một, ánh mắt chậm rãi, rồi dừng lại đúng chỗ tôi đứng. Bà ra hiệu muốn nói chuyện riêng.
Chia sẻ
Để kịp thời đáp ứng nhu cầu nơi ở cho cán bộ, công chức, viên chức sau sáp nhập, tỉnh Đồng Tháp mới (sau sáp nhập tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp trước đây) đang tập trung triển khai các dự án sửa chữa, xây mới nhà ở công vụ. Điều này nhằm giúp cán bộ, công chức, viên chức có nơi ở ổn định, thuận tiện và an tâm công tác.
Chia sẻ
Tòa án Tối cao Brazil đã công bố đoạn video cho thấy cựu Tổng thống Brazil Bolsonaro thừa nhận, ông dùng mỏ hàn để tác động vào vòng giám sát đeo chân.
Chia sẻ
Tới hiện tại, 100% Chủ tịch UBND tỉnh, thành đều không phải là người địa phương.
Chia sẻ
Cũng như gạo Việt Nam, nhu cầu đối với gạo Ấn Độ tiếp tục trầm lắng, dù giá gạo đồ của nước này tăng lên mức cao nhất sáu tuần khi chính phủ bắt đầu mua vào. Tại Thái Lan, gạo 5% tấm được chào ở mức 340 USD/tấn, tăng nhẹ so với mức 335 USD/tấn của tuần trước. Nhu cầu xuất khẩu vẫn yếu khi các khách hàng châu Phi và châu Á tìm đến những nguồn cung có giá cạnh tranh hơn...
Chia sẻ
Từng là thứ rau mọc hoang trên rừng chống đói, giờ đây, hai loại "rau dại" đặc biệt là rau quế vị (xá xị) và rau móp đã trở thành cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập bền vững, ổn định cho nông dân tại Củ Chi, TP HCM, khẳng định giá trị kinh tế “ăn đứt” củ khoai mì Củ Chi nổi tiếng thơm, dẻo.
Chia sẻ
Theo Bộ Nội vụ, ngày 1/7/2027 là thời hạn cuối để công chức và bộ, ban ngành hoàn thành vị trí việc làm và xếp ngạch công chức. Sau thời gian này, công chức, viên chức nào không đáp ứng được sẽ bị tinh giản biên chế.
Chia sẻ
Đây là một trong hàng trăm lời chúc được người dân Thủ đô viết lên giấy gửi cùng nhu yếu phẩm để hỗ trợ người dân Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng.
Chia sẻ
Theo kế hoạch đề ra, sân bay Long Thành sẽ đón chuyến bay đầu tiên vào cuối tháng 12/2025. Hiện tại, hàng loạt máy móc, trang thiết bị và hơn 14.000 công nhân đang tăng tốc để thực hiện sự kiện quan trọng này.
Chia sẻ
Trang chủ CLB CAHN xác nhận Đoàn Văn Hậu được đăng ký cho giai đoạn lượt về của mùa giải V.League 2025/2026.
Chia sẻ
Luật sư Hoàng Anh Sơn – Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh đã đưa ra lưu ý quan trọng trong trường hợp người dân có nhu cầu thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa sang đất ở.
Chia sẻ
"Chỉ cứu được ba. Tìm thấy mẹ thì mẹ mất rồi", "Con không kịp cứu mẹ, mẹ ơi…", "Cứu gia đình tôi với!", "Con ơi, bà ơi… đang ở đâu", "Đứa con bại liệt của tôi mất theo dòng lũ", "Không có các chú, tôi đã mất con rồi!". Những tiếng kêu ấy, hòa vào tiếng mưa xối xả và dòng nước cuồn cuộn ở Gia Lai, trở thành những âm thanh xé lòng nhất mà chúng tôi từng nghe.
Chia sẻ
Suốt nhiều năm nuôi cá chép, nuôi cá lóc, ít ai ngờ ông Nguyễn Văn Năm, phường Nguyễn Uý, tỉnh Ninh Bình (địa phận Kim Bảng, tỉnh Hà Nam trước đây) lại bén duyên, đổi nghề rồi dựng nên mô hình nuôi ốc nhồi (ốc bươu đen) quy mô hàng mẫu. Con đặc sản bình dân này hễ đến tuổi sinh đẻ là cản chả kịp, mang lại thu nhập tốt và gia đình ông Năm trở thành đầu mối cung cấp ốc thương phẩm cho nhiều địa phương.
Chia sẻ
Sự dịch chuyển trọng tâm phát triển về phía Đông TP.HCM đang mở ra một chu kỳ tái cơ cấu không gian đô thị mới. Khu vực Thủ Thiêm trở thành tâm điểm nhờ vai trò trung tâm tài chính mới, kéo theo sự tăng nhiệt của phân khúc bất động sản cao cấp.
Chia sẻ
Một kế hoạch hòa bình Mỹ–Nga yêu cầu những nhượng bộ lớn từ Ukraine đã khiến Kiev và các đồng minh chao đảo, buộc phải tổ chức họp khẩn cấp phút chót tại Geneva với hy vọng thuyết phục Washington thay đổi lập trường.
Chia sẻ
Làm việc với Sở Xây dựng và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 1, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên yêu cầu, ngoài làm tốt công tác chuyên môn, các lãnh đạo, cán bộ cần tăng cường đi cơ sở nắm bắt tình hình, hướng dẫn chuyên môn đối với cán bộ xã, phường.
Chia sẻ
TP.HCM sẽ thí điểm vận hành sàn giao dịch thịt heo trong tháng 12/2025 và chính thức hoạt động vào khoảng cuối quý I năm sau. Sàn giao dịch thịt heo của TP.HCM hướng đến minh bạch giá, an tâm về chất lượng cho người tiêu dùng.
Chia sẻ
Trong Tây du ký, Viên Thủ Thành là một phàm nhân nhưng tài năng của ông khiến cả Long Vương cũng phải khiếp sợ.
Chia sẻ
Từ những khung cửi nằm bên nếp nhà sàn hay bí quyết nấu rượu gia truyền, người dân xã Mai Hạ (tỉnh Phú Thọ) đã biết cách “thổi hồn” vào sản phẩm, gắn kết với du lịch và xuất khẩu. Hướng đi này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa dân tộc Thái mà còn mang lại thu nhập ổn định cho lao động nông thôn.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Khánh Toàn (Hà Nội) 
