Đồi Bản Vẽ ở Hà Giang đẹp hút hồn cây chè Shan tuyết, làm nên đặc sản vùng núi đá

Trong chuyến công tác đến với xã Nà Chì, huyện Xín Mần, chúng tôi được nghe kể về lão nông Hoàng Thanh Ngọc. Lão được bà con nơi đây gọi là người "truyền lửa" cho phong trào giảm nghèo, làm giàu nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất dốc.

Tìm đến nhà, ông Ngọc đang uống trà "đàm đạo" với bà con về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây chè. Câu chuyện của ông Ngọc với mọi người bị ngắt quãng khi nhìn thấy chúng tôi đến thăm. Nhìn thấy người lạ đến, ông Ngọc thể hiện tính hiếu khách của người con dân tộc Dao bằng hành động tay bắt mặt mừng.

Chè Shan tuyết Bản Vẽ, đặc sản hữu xạ tự nhiên hương

Đã từ lâu, chè Shan tuyết Bản Vẽ vẫn hữu xạ tự nhiên hương nhưng đã đi vào đời sống của những người dân và của thượng khách ở các tỉnh miền xuôi như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh... như một thức uống không thể thiếu. Chè Shan tuyết Bản Vẽ nức tiếng thơm ngon nên khách "nghiện" hương vị của nó thường xuyên đặt hàng tại làng. Nhờ vậy mà hàng trăm ha chè xanh được nhân lên, làm đổi thay từng ngày đời sống của người nông dân ở Bản Vẽ.

Ông Hoàng Thanh Ngọc cho biết: Những cây chè cổ thụ còn không nhiều, nhưng đó là của quý mà cha ông để lại cho con cháu, từ những gốc chè cổ này đã sản sinh ra những nương chè xanh tươi cho búp thơm ngát, một nguồn sinh kế quan trọng cho gia đình tôi cũng như bà con trong thôn.

Chè ở đây đặt biệt hơn các vùng khác là thổ nhưỡng cao hơn những nơi khác; chè được trồng và sinh trưởng tự nhiên không dùng hóa chất hay bất kỳ loại phân bón gì. Để hái được chè tốt, làm được chè tốt để khách hàng sử dụng thì chè phải sạch từ khâu chế biến đến khâu khi sản phẩm ra thị trường phải hoàn toàn sạch.

Hiện gia đình tôi có gần 5 ha chè, nếu chè không có sâu bệnh thì một năm cũng cho thu hoạch được khoảng 1 tấn chè khô; tổng thu nhập của gia đình ước đạt gần 300 triệu đồng/năm.

Rót ly trà ấm mời chúng tôi, ông Ngọc chỉ tay vào ngôi nhà sàn khang trang, rộng rãi của mình và nói: Từ mọi vật dụng trong nhà cho đến cái nhà sàn giá trị cả trăm triệu này đều nhờ cây chè cả đấy. Cây chè là cây xóa nghèo và đem lại cuộc sống ấm no cho gia đình tôi đấy.

Với khí hậu mát mẻ quanh năm cùng với điều kiện thổ nhưỡng tốt đã ban tặng cho cây chè ở Bản Vẽ hương vị riêng biệt.

Bản Vẽ có khá nhiều hộ trồng chè, tổng diện tích chè của cả xóm trên 50 ha, đa số là chè Shan tuyết, sản xuất theo hướng an toàn, chất lượng chè búp khô khá cao. Chè Bản Vẽ là vùng nguyên liệu đặc biệt mang hương vị riêng của bà con người Tày địa phương. Chè Bản Vẽ khi pha có hương thơm dịu, có màu nước xanh nõn chuối pha với màu nâu cánh gián nhạt. Khi uống có vị chát nhẹ nhàng, vị ngọt tinh tế tạo nên sự riêng có.

Trong thôn Bản Vẽ cũng có nhiều hộ như gia đình ông Hoàng Thanh Ngọc, Hoàng Văn Bạch và Hoàng Xuân Cầu đi học hỏi kinh nghiệm trồng chè và chế biến chè ở nhiều nơi rồi bắt đầu mạnh dạn đầu tư máy móc hiện đại như máy xao chè, máy vò chè. Mỗi chiếc cũng ngốn cả chục triệu đồng.

Chị Đặng Thị Nga, thôn Bản Vẽ chia sẻ: Chè của gia đình tôi có bao nhiêu là người ta đều đã đặt ngay từ đầu vụ chè xuân. Về kỹ thuật sao chè ở đây cũng như những nơi khác nhưng chè ở Bản Vẽ có điều kiện khí hậu cũng như chất đất, do đó hương vị chè rất thơm ngon. Nhờ trồng chè mà gia đình tôi đã thoát nghèo và có vốn để phát triển chăn nuôi.

Thoát nghèo, khá giả từ cây chè Shan tuyết

Nhờ có nhiều người nông dân dám nghĩ, dám làm mà chè Shan tuyết Bản Vẽ bắt đầu đi từ chợ làng, chợ huyện, đến các cơ quan, đơn vị, rồi vươn xa hơn đi ra các tỉnh khác ngoài Hà Nội, các tỉnh trong Nam...

Chè Shan tuyết Bản Vẽ hiện nay có khách miền xuôi đặt làm thêm nhiều sản phẩm độc đáo như: Hồng trà, Bạch trà và Trà Phổ nhĩ. Cây chè Shan tuyết Bản Vẽ dần dần làm thay đổi diện mạo miền quê, trở thành một vùng nông thôn mới, người dân đoàn kết cùng nhau phát triển kinh tế.

Hiện đường từ xã vào thôn đều bê tông hóa, xanh và rất sạch. Nhiều nhà mái tôn, mái ngói rộng rãi điển hình cho một môi trường nông thôn trong sạch, yên bình. Chính nhờ cây chè, vườn chè mà nhiều gia đình ở Bản Vẽ đã được sửa sang, xây mới thành nhà cao, cửa rộng.

Trên gương mặt người nông dân ở Bản Vẽ luôn là nụ cười và sự lạc quan. Nhà nào cũng có vườn trồng chè xanh trước và sau nhà. Nhìn những ngôi nhà khang trang, đường bê tông lên tận đỉnh trời, lại nhìn trên sườn núi cao, những vạt chè xanh non đan xen với màu xanh biếc của cây rừng và màu xanh thẳm của nền trời, cảm nhận rõ về sức sống của người dân trồng chè ở Bản Vẽ ngày càng ấm no, đủ đầy.