Quân đội Ukraine chuẩn bị bắn súng cận về phía lực lượng Nga gần thị trấn Toretsk, miền đông Ukraine vào ngày 20/12. Ảnh Reuters
Quân đội Ukraine đang ở thế yếu trước Nga trên một số khu vực của tiền tuyến dài, trong bối cảnh thiếu binh lính có kinh nghiệm và triển vọng về tốc độ viện trợ quân sự không mấy sáng sủa.
Tại Kiev, chính quyền chờ đợi và theo dõi các tín hiệu từ Moscow và Washington và nhắc lại gần như hàng ngày mong muốn có một "nền hòa bình công bằng". Bất kỳ ý định nào về việc lấy lại lãnh thổ bị Nga chiếm giữ đều đang bị trì hoãn vô thời hạn.
Mặc dù chịu tổn thất nặng nề, lực lượng Nga vẫn tiếp tục tiến về phía trước ở vùng Donetsk, một trong 4 vùng mà Moscow đã sáp nhập và đang tìm cách kiểm soát hoàn toàn. Những thành quả hàng ngày của họ được đo bằng các cánh đồng và đường phố khi họ tiến dần về vành đai công nghiệp của khu vực.
Theo các nhà phân tích nguồn mở WarMapper, Nga đang chiếm đóng hơn 18% diện tích Ukraine - bao gồm Crimea và các khu vực Donetsk và Luhansk mà Moscow đã kiểm soát được trước năm 2022. Lực lượng Nga đã chiếm được khoảng 400 km2 vào tháng 12.
Các đơn vị Ukraine bị áp đảo về số lượng ở phía đông. Một chỉ huy cho biết tuần này rằng các nhóm nhỏ bộ binh Nga đang tiến hành các cuộc tấn công từ nhiều hướng cùng một lúc, khiến lực lượng Ukraine khó có thể tập trung hỏa lực.
Mick Ryan, chủ kênh blog Futura Doctrina cho biết: "Mặc dù mối tương quan giữa các lực lượng liên quan đến hỏa lực chiến thuật, máy bay không người lái và cuộc tấn công tầm xa dường như không có lợi cho cả hai bên ở mức độ đáng kể, nhưng nhân lực vẫn là yếu tố khác biệt chính giữa Nga và Ukraine".
Theo video định vị địa lý, các đơn vị Nga hiện cách trung tâm Pokrovsk 5 km và đã kiểm soát Kurakhove và một phần thị trấn Toretsk. Chỉ huy của một tiểu đoàn Ukraine gần Pokrovsk cho biết lực lượng Nga ở đó đã tăng cường pháo kích và tấn công bằng bom lượn.
Người phát ngôn quân đội Viktor Tregubov nói với truyền hình Ukraine rằng, giao tranh vẫn tiếp diễn xung quanh Kurakhove và quân đội đang cố thủ tại nhà máy điện, "vì vậy chúng tôi không thể nói rằng quân đội Nga đã chiếm được thị trấn hoàn toàn. Nhưng tất nhiên, hầu hết thị trấn đã bị san phẳng thành đống đổ nát".
Mục tiêu của Kiev là bảo vệ những gì họ vẫn nắm giữ. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov phát biểu tại cuộc họp với các đồng minh – Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine – ở Đức tuần trước rằng, ưu tiên của Ukraine trong năm nay sẽ là ổn định tiền tuyến và tăng cường năng lực phòng thủ.
Các thành viên của Nhóm Liên lạc đã cam kết hơn 126 tỷ đô la hỗ trợ an ninh cho Ukraine trong 3 năm qua. Các đối tác đã cam kết hỗ trợ thêm tại Đức trong tuần này, bao gồm 30.000 máy bay không người lái trong năm tới và nhiều hệ thống phòng không hơn.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết rằng liên minh "phải tiếp tục sát cánh cùng Ukraine và tăng cường sự ủng hộ của Ukraine trong các cuộc đàm phán mà một ngày nào đó sẽ chấm dứt cuộc chiến".
Nói về chính quyền ông Trump sắp tới, Bộ trưởng Austin cho biết: "Tôi sẽ không suy đoán về hướng đi của họ".
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius thậm chí còn gợi ý rằng chính quyền Mỹ sắp tới có thể sẽ ngừng các cuộc họp của Nhóm tiếp xúc, nói rằng nếu vậy thì "họ sẽ cần phải tiếp tục dưới một hình thức khác". Các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt xung đột hiện nay có vẻ khó có thể xảy ra.
"Lý do rất đơn giản. Moscow không sẵn sàng cho bất kỳ sự thỏa hiệp nào. Họ chơi để giành chiến thắng, không phải để hòa", Arkady Moshes viết trong 19FortyFive .
"Thành công có thể đạt được trên chiến trường hoặc tại bàn đàm phán, nhưng phải là điều không thể nghi ngờ. Theo quan điểm của Putin, Ukraine cần phải bị đánh bại, và phương Tây phải thừa nhận thất bại của Ukraine và của chính họ một cách công khai", Moshes nói thêm.
Các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng
Đặc phái viên của ông Trump về Ukraine, cựu tướng Mỹ Keith Kellogg, tuần trước cho biết ông hy vọng có thể đưa ra một giải pháp vững chắc và bền vững cho cuộc xung đột trong vòng 100 ngày. Bản thân ông Trump đã nói trong chiến dịch tranh cử rằng ông sẽ chấm dứt giao tranh trong vòng 24 giờ sau khi nhậm chức, nhưng khi được hỏi gần đây hơn về thời điểm ông có thể chấm dứt xung đột, ông đã nói: "Tôi hy vọng có 6 tháng. Không, tôi nghĩ, tôi hy vọng là trước 6 tháng".
Không rõ mục tiêu không thay đổi của Điện Kremlin có phù hợp với kế hoạch của chính quyền ông Trump sắp tới hay không.
Trong khi đó, blogger Ryan của Futura Doctrina tin rằng ông Putin "có khả năng đảm bảo rằng bất kể thế nào, mục tiêu 100 ngày sẽ thất bại. Ông Putin không có lý do bắt buộc nào để đến bàn đàm phán ngay bây giờ".
Tổng thống Ukraine Zelensky đã đưa ra rất ít dấu hiệu về các thông số có thể chấp nhận được đối với Ukraine. Ngày 10/1, ông Zelensky cho biết, Ukraine chắc chắn sẽ kiên định và đạt được hòa bình lâu dài cho người dân và đất nước.
Ưu tiên của ông Zelensky là trình bày trực tiếp vụ việc của Ukraine với ông Trump. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Heorhii Tykhyi cùng ngày cho biết Ukraine đang chuẩn bị đàm phán ở "cấp cao nhất".
"Lập trường của chúng tôi rất rõ ràng: mọi người ở Ukraine đều muốn chấm dứt chiến tranh theo những điều khoản công bằng với Ukraine", Heorhii Tykhyi nhấn mạnh.
Trọng tâm của bất kỳ giải pháp nào cho Kiev sẽ là sự đảm bảo ngắn hạn rằng lệnh ngừng bắn có thể được giám sát và sự đảm bảo dài hạn cho Ukraine nhằm ngăn chặnông Putin sử dụng lệnh ngừng bắn để tập hợp lại và nối lại các cuộc xung đột.
Điều đó phải bao gồm "đầu tư đáng kể vào sức mạnh không quân, phòng thủ tên lửa đạn đạo, một sư đoàn hạng nặng được trang bị đầy đủ, theo tiêu chuẩn NATO", Dickson và Holowinsky nói. Trong khi đó, họ nói thêm: "Ông Zelensky phải có tầm nhìn chiến lược dài hạn, hiểu rằng các vùng lãnh thổ đã mất thực chất là một chi hoại tử phải được cắt bỏ để cứu cơ thể khỏe mạnh".
Ít nhất thì Moscow cũng sẽ yêu cầu Ukraine nhượng lại lãnh thổ đã mất và từ bỏ nỗ lực gia nhập NATO, điều mà ông Trump cho là một sự khiêu khích đối với Nga.
Thay vào đó, Kiev sẽ phải đàm phán các đảm bảo khác, như ông Zelensky đã nói trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Ý tuần trước rằng, sẽ "ngăn chặn Nga quay trở lại với hành động xâm lược".
Nhưng Điện Kremlin có thể sẽ đòi hỏi nhiều hơn thế
Ukraine "dự kiến sẽ chấp nhận những hạn chế sâu rộng về quy mô lực lượng vũ trang và các loại hệ thống vũ khí được phép sở hữu. Những đề xuất này không phải là công thức cho một giải pháp bền vững", theo chuyên gia Serhii Kuzan của Hội đồng Đại Tây Dương.
Moscow không hề có dấu hiệu từ bỏ yêu cầu tối đa của mình đối với toàn bộ bốn khu vực mà họ tuyên bố đã sáp nhập. "Điều này có nghĩa là phải trao trả một lượng lớn lãnh thổ Ukraine chưa bị chiếm đóng, bao gồm cả thành phố Zaporizhzhia với dân số khoảng 3/4 triệu người", Kuzan lưu ý.
Hiện tại, cả Nhà Trắng và nhiều nhà bình luận đều không thấy bên nào muốn bắt đầu đàm phán. "Hiện không có kỳ vọng nào cho thấy bên nào sẵn sàng đàm phán", phát ngôn viên An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết trong những ngày gần đây.
Trong khi cả Điện Kremlin và ông Trump đều bày tỏ sự sẵn sàng cho một hội nghị thượng đỉnh, những nỗ lực vội vã nhằm thúc đẩy các cuộc đàm phán về xung đột Ukraine có thể phản tác dụng, theo nhà bình luận người Nga Giorgy Bovt.
"Nếu cuộc họp được tổ chức sớm, khi các điều kiện cho hòa bình vẫn chưa chín muồi, sẽ gây hại nhiều hơn là có lợi, có thể dẫn đến sự leo thang thậm chí còn lớn hơn. Đồng thời, cả hai bên tham chiến vẫn đang đặt cược vào việc tiếp tục chiến sự, không coi lực lượng của họ đã kiệt sức", ông viết trên Telegram.
Vui lòng nhập nội dung bình luận.