Liệu chiến tranh Ukraine sẽ kết thúc vào năm 2025?

Cuộc chiến Ukraine sẽ bước vào năm thứ tư vào ngày 24/2 sắp tới, đánh dấu một kỷ niệm đau thương trong cuộc chiến đã phá hủy các thành phố của Ukraine, cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người và làm thay đổi tình hình an ninh ở châu Âu.

Nga đạt nhiều tiến bộ ở khu vực Donetsk khiến các đồng minh của Ukraine ngày càng lo ngại, trong khi cuộc tấn công của Kiev vào khu vực Kursk của Nga đã gặp khó khăn khi vật lộn giữ vững lãnh thổ mà họ hy vọng sẽ mang lại đòn bẩy trong các cuộc đàm phán hòa bình tương lai.

"Năm 2025 có vẻ sẽ là một năm quyết định vì quân đội Nga tiếp tục sử dụng chiến thuật hao mòn và giành thêm lãnh thổ từng ngày" - Cedomir Nestorovic, đồng giám đốc học thuật của Trung tâm Địa chính trị & Kinh doanh ESSEC nói với Newsweek.

Đội ngũ chuyển giao của ông Trump đã làm việc để xây dựng kế hoạch trung gian đàm phán giữa Kiev và Moscow, và Tổng thống đắc cử đã ngụ ý rằng cả hai bên sẽ phải nhượng bộ.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Andrei Belousov, đã nói vào ngày 16/12 rằng bốn khu vực của Ukraine đã trưng cầu dân ý sáp nhập vào Nga, gồm Kherson, Zaporizhzhia, Luhansk và Donetsk sẽ hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Moscow vào năm 2025.

Hai ngày sau đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nói với Le Parisien rằng theo hiến pháp của Ukraine, nước này "không thể từ bỏ lãnh thổ của chúng tôi" và dường như từ chối ý tưởng ngừng xung đột.

Ông Zelensky cũng nói với tờ báo Pháp rằng chính quyền Mỹ mới không có quyền truy cập vào toàn bộ thông tin tình báo quân sự và ngoại giao cho đến sau khi Trump nhậm chức, vì thế họ không có đủ thông tin về chiến sự.

Chưa rõ mức độ các đề xuất của người được Trump chỉ định làm đặc phái viên cho Ukraine và Nga, Keith Kellogg, sẽ hình thành đến mức độ nào trong kế hoạch của Washington.

Kellogg là đồng tác giả của một bài viết đề xuất rằng viện trợ của Mỹ cho Kiev sẽ ngừng nếu không có đàm phán với Nga và rằng cuộc xung đột nên được "đóng băng", nhưng Mỹ sẽ cung cấp viện trợ cho Ukraine để ngừng các cuộc tấn công tiếp theo.

Nestorovic cho biết sự miễn cưỡng của Trump trong việc duy trì vai trò của Mỹ như nhà cung cấp quân sự chính cho Ukraine có thể khiến Kiev khó có thể đẩy lùi các đợt tiến công của Nga, đồng thời làm tăng tính cấp bách cho Ukraine "đàm phán ngay bây giờ trước khi quá muộn."

Ông tin rằng các biện pháp mạnh tay mà ông Trump có thể sử dụng bao gồm việc đe dọa ngừng viện trợ tài chính và quân sự cho Ukraine, cam kết giảm bớt lệnh trừng phạt đối với Nga, cũng như lời hứa sẽ cung cấp hỗ trợ từ NATO cho Ukraine mà không cần gia nhập chính thức liên minh này.

"Mất lãnh thổ đối với Ukraine không có nghĩa là mất vĩnh viễn vì nhiều công thức có thể được tạo ra để đáp ứng yêu cầu của cả Nga và Ukraine," Nestorovic nói thêm.

Cách tiếp cận "hòa bình qua sức mạnh" của ông Trump có thể buộc cả hai bên phải đàm phán vào năm 2025, theo Aurélien Colson, Giáo sư Khoa học Chính trị tại Trường Kinh doanh ESSEC.

"Ông Putin vì lo sợ các phương tiện quân sự bổ sung được cung cấp cho Ukraine, còn ông Zelensky để tránh việc Mỹ ngừng hỗ trợ lớn," Colson cho biết với Newsweek. "Dù sao, đó sẽ không phải là kết thúc của chiến tranh, mà là một cuộc ngừng bắn có vũ trang."

Edgar Bellow, giáo sư Quản lý Quốc tế và Địa chính trị tại Trường Kinh doanh NEOMA, cho rằng mặc dù "kết thúc quyết định cuộc chiến vào năm 2025 là khả thi, nhưng kịch bản có khả năng hơn là các cuộc đụng độ tiếp diễn và một cuộc xung đột đóng băng," điều này sẽ bao gồm "các tranh chấp lãnh thổ chưa được giải quyết và các vụ leo thang định kỳ."

Tuy nhiên, ngay cả khi Trump đề xuất rằng ông có thể làm việc với Nga, có thể sẽ xảy ra một sự rạn nứt đột ngột nếu Tổng thống Mỹ thấy hành động của Putin đang làm suy yếu lợi ích của Mỹ trên toàn cầu.

"Cách tiếp cận không chính thức của Trump đối với chính sách đối ngoại có thể dẫn đến những quyết định thất thường, như đe dọa can thiệp quân sự hoặc áp đặt các hạn chế thương mại bất ngờ đối với Nga," Bellow cho biết.

"Nếu sự phản đối như vậy xảy ra, nó có thể củng cố lập trường của Ukraine bằng cách tăng cường sự đoàn kết và hỗ trợ từ phương Tây," ông thêm vào. "Ngược lại, nó có thể làm gia tăng căng thẳng."

Tuy nhiên, Yuriy Boyechko, Giám đốc điều hành và người sáng lập tổ chức từ thiện Hope for Ukraine, cho biết ông không dự đoán kết thúc chiến sự "sớm đâu."

"Bất kể thỏa thuận hòa bình nào mà phương Tây sẽ đề xuất với Nga, tôi không nghĩ họ sẽ chấp nhận nó," ông nói với Newsweek.

"Có thể sẽ có một thời gian hòa bình ngắn, ba hoặc sáu tháng, nhưng giả sử người châu Âu gửi một đội ngũ hòa bình và người Nga bắn vào họ, thì đó sẽ là cuộc Chiến tranh Thế giới thứ Ba."

Mỗi bên đã nói lên ý kiến của mình.

Tổng thống Vladimir Putin nói trong cuộc họp báo cuối năm vào ngày 19/12: "Chúng tôi luôn nói rằng chúng tôi sẵn sàng đàm phán và nhượng bộ."

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói với Le Parisien vào ngày 18/12: "Ông Trump biết về mong muốn của tôi là không vội vàng trả giá cho Ukraine."

Còn Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nói trong một cuộc họp báo vào ngày 16/12: "Chúng tôi đang cố gắng dừng chiến tranh".

Cedomir Nestorovic, đồng giám đốc học thuật của Trung tâm Địa chính trị & Kinh doanh ESSEC, nói với Newsweek: "Mất lãnh thổ đối với Ukraine không có nghĩa là mất vĩnh viễn".

Yuriy Boyechko, Giám đốc điều hành và người sáng lập tổ chức từ thiện Hope for Ukraine, nhấn mạnh: "Mọi người đều muốn hòa bình, chúng tôi muốn hòa bình hơn bất cứ ai".