Nữ Chủ tịch Hải Hà Petro nợ Quỹ Bình ổn giá hàng trăm tỷ đồng và các quy định pháp lý liên quan

Nữ Chủ tịch của Hải Hà Petro sử dụng sai Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa ra kết luận, đề nghị truy tố các bị can Trần Tuyết Mai (SN 1961), Chủ tịch Công ty Vận tải thủy bộ Hải Hà (còn gọi Hải Hà Petro) và Lê Thị Huệ (SN 1987), Kế toán trưởng doanh nghiệp này.

Cả hai bị cáo buộc phạm các tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" theo Điều 219 và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" theo Điều 221.

Cùng vụ án, bị can Nguyễn Thị Ngọc Ánh (SN 1973, đều ở Thái Bình), Phụ trách phòng Tổng hợp Công ty Hải Hà, bị đề nghị truy tố tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".

Tại kết luận, phía điều tra cáo buộc quá trình điều hành Công ty Hải Hà, bà Trần Tuyết Mai lợi dụng chức vụ, quyền hạn và vai trò chủ sở hữu để thực hiện hai hành vi phạm tội.

Hành vi thứ nhất là vi phạm quy định trong trích lập, quản lý, sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu (Quỹ BOG).

Điều tra xác định, Bộ Công thương cấp phép cho Công ty Hải Hà là "đầu mối nhập khẩu xăng dầu" và cũng là "thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu". Doanh nghiệp này do vậy có nghĩa vụ phải trích lập Quỹ BOG theo quy định của pháp luật.

Căn cứ các văn bản điều hành kinh doanh xăng dầu của Bộ Công Thương; các báo cáo, sao kê… phía điều tra cho rằng từ năm 2017 đến thời điểm Bộ Công Thương rút giấy phép kinh doanh xăng dầu của Công ty Hải Hà (ngày 12/1/2024), tổng số tiền Quỹ BOG doanh nghiệp này phải thực hiện trích lập là hơn 612 tỷ đồng.

Tuy nhiên, lợi dụng việc nhà nước giao thu hộ tiền Quỹ BOG từ người tiêu dùng thông qua giá bán xăng dầu, bị can Trần Tuyết Mai chỉ đạo không nộp hơn 50 tỷ đồng đúng thời hạn quy định.

Bị can Trần Tuyết Mai, Chủ tịch Công ty Hải Hà, bị khởi tố hồi tháng 1/2024. Ảnh: C.A.

Bà Mai còn cùng Lê Thị Huệ, Giám đốc điều hành, kiêm Kế toán trưởng Công ty Hải Hà, rút hơn 266 tỷ đồng Quỹ BOG của Công ty Hải Hà từ tài khoản tại ngân hàng, chuyển ra ngoài để thanh toán cho các hợp đồng nhập khẩu xăng dầu.

Như vậy, tổng số tiền Quỹ BOG bị Công ty Hải Hà gây thất thoát là hơn 317 tỷ đồng. Đến nay, doanh nghiệp này đã bị tước giấy phép kinh doanh xăng dầu nhưng vẫn không có khả năng hoàn trả.

Quá trình điều tra, bà Mai khai không nộp Quỹ BOG vì cần tiền phục vụ kinh doanh, thanh toán hợp đồng nhập khẩu xăng dầu. Hiện tại, Công ty Hải Hà đã âm vốn chủ sở hữu, kinh doanh thua lỗ, nợ ngân hàng, nợ thuế… nên không thể nộp số 317 tỷ đồng nói trên.

Sai phạm thứ 2 là việc Trần Tuyết Mai chỉ đạo cấp dưới gồm các bị can Nguyễn Thị Ngọc Ánh và Lê Thị Huệ sử dụng hai phần mềm quản lý phục vụ công tác kế toán, theo dõi hoạt động kinh doanh.

Trong đó, phần mềm FAST là phần mềm kế toán, phục vụ việc lên số liệu tổng hợp, báo cáo tài chính, báo cáo thuế, kê khai nộp thuế với Cơ quan Nhà nước còn phần mềm VISOFT để theo dõi hoạt động kinh doanh thực tế của Công ty Hải Hà.

Việc dùng 2 hệ thống phần mềm giúp "để ngoài" sổ kế toán một phần doanh thu bán ra thực tế mặt hàng xăng, dầu nhằm không phải kê khai nộp thuế.

Căn cứ các tài liệu thu thập được, phía điều tra xác định trên phần mềm FAST, Công ty Hải Hà bán ra hơn 150 triệu lít xăng A95, đã nộp thuế bảo vệ môi tường. Tuy nhiên, phần mềm VISOFT thể hiện số lượng mặt hàng này được bán ra là hơn 154 triệu lít.

Như vậy, chênh lệch giữa thực tế (phần mềm VISOFT) và kê khai nộp thuế (FAST) là hơn 3,8 triệu lít. Qua đây, Công ty Hải Hà không đóng hơn 15 tỷ đồng thuế bảo vệ môi trường cho Nhà nước.

Quy định về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí

Luật sư Hoàng Anh Sơn cho hay, Điều 219 (sửa đổi bổ sung năm 2017) quy định về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí cụ thể như sau: 

Người nào được giao quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước mà vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản, gây thất thoát, lãng phí từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Người phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây sẽ bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm: Vì vụ lợi; Có tổ chức; Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; Gây thất thoát, lãng phí từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

Phạm tội gây thất thoát, lãng phí 1.000.000.000 đồng trở lên sẽ bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Theo luật sư Sơn, Điều 221 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định về tội vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng có khung hình phạt tù thấp nhất là 1 năm, cao nhất là 20 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Bị can Trần Tuyết Mai bị truy tố về các tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng". Vì vậy, Tòa án sẽ quyết định hình phạt đối với từng tội và tổng hợp hình phạt theo quy định tại Điều 55 Bộ luật hình sự 2015 về Quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội.