Lái xe vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên có bị xử phạt?

Câu hỏi:

Bạn đọc Phạm Vân (Hà Nội) hỏi: Từ 01/01/2025, mức phạt đối với người điều khiển các phương tiện vi phạm giao thông tăng mạnh. Một số trường hợp chủ phương tiện khi thấy xe ưu tiên phát tín hiệu yêu cầu các phương tiện nhường đường trong khi dừng đèn đỏ thì không dám vượt do lo sợ bị phạt. Vậy xin hỏi, hành vi trên có vi phạm quy định pháp luật hay không?

Trả lời: 

Luật sư Nguyễn Bá Huy– Giám đốc Công ty Luật TNHH Tín Hải cho biết, theo quy định hiện hành, xe ưu tiên đi làm nhiệm vụ bao gồm: Xe chữa cháy của Cảnh sát PCCC&CNCH và xe chữa cháy của các lực lượng khác được huy động đi làm nhiệm vụ chữa cháy; xe của lực lượng quân sự, công an và kiểm sát đi làm nhiệm vụ khẩn cấp.

Đoàn xe có xe CSGT dẫn đường; xe cứu thương đi làm nhiệm vụ cấp cứu; xe hộ đê đi làm nhiệm vụ; xe đi làm nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ, khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật; đoàn xe tang.

Ngoại trừ đoàn xe tang, các xe ưu tiên còn lại đều không bị hạn chế tốc độ; được phép đi không phụ thuộc vào tín hiệu đèn giao thông, đi vào đường ngược chiều, các đường khác có thể đi được.

Riêng đối với đường cao tốc, các xe này chỉ được đi ngược chiều trên làn dừng xe khẩn cấp; phải tuân theo hiệu lệnh của người điều khiển giao thông, biển báo hiệu tạm thời. Khi có tín hiệu của xe ưu tiên, người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải giảm tốc độ, đi sát lề đường bên phải hoặc dừng lại để nhường đường.

Theo Khoản 1 Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định trong tình huống vượt đèn đỏ để nhường xe ưu tiên được coi là "thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết" là một trong năm trường hợp không bị xử phạt vi phạm hành chính. Như vậy theo luật sư Huy, hành vi vượt đèn đỏ để nhường xe ưu tiên sẽ không bị xử phạt.

Tuy nhiên, trường hợp người điều khiển xe quan sát thấy xe ưu tiên phát tín hiệu yêu cầu các phương tiện nhường đường trong khi dừng đèn đỏ nhưng không nhường đường hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ sẽ bị phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy; 

Và phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với người điều khiển xe ô tô, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ và các loại xe tương tự xe ô tô theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe có hiệu lực từ 01/01/2025.