Bí mật phía sau việc Trung Quốc xây căn cứ quân sự đầu tiên ở nước ngoài

Minh bạch đến bất thường

Theo Reuters, Bắc Kinh “giới thiệu” về xây dựng căn cứ quân sự ở Djibouti là đang đóng góp vào an ninh và phát triển khu vực nhằm làm xoa dịu những quan ngại của cộng đồng quốc tế về chủ nghĩa bành trướng quân sự của Bắc Kinh.

Reuters bình luận, động thái nói trên trái ngược hoàn toàn với lập trường hung hăng của nước này trong tranh chấp tại Biển Đông, khi mà những tuyên bố đòi chủ quyền của Bắc Kinh đối với tuyến đường thương mại trên biển quan trọng khiến các nước ở châu Á và Mỹ tức giận. 

Trung Quốc tuyên bố rằng, nước này “ không tìm kiếm “quyền bá chủ" kiểu Mỹ khi mở rộng phạm vi hoạt động quân sự, bao gồm việc sử dụng các căn cứ ở nước ngoài”.

Bắc Kinh dường như đang làm đúng như thế khi lặng lẽ thông báo ngắn gọn về lý do lập căn cứ ở Djibouti và sử dụng truyền thông nhà nước để trả lời những quan ngại về mục đích của Trung Quốc. 

Trung Quốc giải thích đây là một phần trong chiến lược ‘Một Con đường, Một vành đai’ nhằm giúp kết nối Ethiopia ra biển.

Truyền thông Trung Quốc cho biết, một tuyến đường sắt trị giá 4 tỷ USD sẽ nối thủ đô Addis Ababa của Ethiopia tới cảng mới của Djibouti do Trung Quốc đầu tư, nơi có căn cứ quân sự. 

Việc đặt một căn cứ quân sự ở Djibouti sẽ tăng vai trò của lực lượng quân đội của Trung Quốc...

Một nhà ngoại giao phương Tây được các quan chức Trung Quốc thông báo tóm tắt về căn cứ Djibouti cho rằng đây là một động thái “bất thường” của chính phủ Trung Quốc - vốn thường rất bí mật - nhằm cố gắng đưa ra một mức độ minh bạch về các kế hoạch của mình. Nhà ngoại giao này cho rằng: “Trung Quốc không muốn bị coi là mối đe dọa”. 

Trong một thông báo dài gửi tới Reuters, Bộ Quốc phòng Trung Quốc khẳng định rằng nước này đã thông tin về những dự định của mình đối với Djibouti tới “các nước và các tổ chức quốc tế có liên quan” và nhắc lại rằng căn cứ này chủ yếu là vì các mục đích tái cung cấp cho các hoạt động chống cướp biển, hoạt động nhân đạo và gìn giữ hòa bình.

"Những gì cần phải được nhấn mạnh là Trung Quốc duy trì một con đường phát triển hòa bình ... và chưa bao giờ tham gia vào một cuộc chạy đua vũ khí hoặc mở rộng quân sự. Điều này sẽ không bao giờ thay đổi", thông báo của Trung Quốc cho biết.

Báo động Ấn Độ

Djibouti cũng là nơi có căn cứ quân sự của Mỹ và Pháp và nay Bắc Kinh cũng xây dựng căn cứ quân sự với tuyên bố sẽ sử dụng để tiếp nhiên liệu và hỗ trợ hậu cần khác để chống cướp biển và bảo vệ các tuyến đường thương mại.

Tuy các quốc gia phương Tây đã xây dựng căn cứ ở đây trong nhiều năm, nhưng mối lo ngại được đẩy lên khi Trung Quốc xây dựng và lo ngại đó cho rằng Bắc Kinh đang tìm cách xây dựng các tiền đồn quân sự ở nước ngoài trong chính sách “bành trướng” của họ.

Song Djibouti cũng nói rằng phương Tây không cần phải lo ngại nếu Trung Quốc tìm kiếm “các tiền đồn quân sự”, bởi các nước phương Tây đã có chúng trong nhiều năm qua trên khắp thế giới. 

Việc xây dựng đã được bắt đầu từ tháng 2 ở một đất nước chỉ có chưa đầy 1 triệu dân đang cố gắng trở thành trung tâm vận tải biển quốc tế.

Vị trí của Djibouti  nằm bên rìa bờ Tây Bắc Ấn Độ Dương làm gia tăng lo ngại tại Ấn Độ rằng nước này sẽ là một trong “chuỗi hạt” các đồng minh và căn cứ quân sự của Trung Quốc bao quanh Ấn Độ, bao gồm Bangladesh, Myanmar và Sri Lanka.

...đồng thời là mối đe doạ đối với quân đội Ấn Độ.

Các quan chức quân sự Ấn Độ nói với Reuters rằng sự hiện diện của hải quân Trung Quốc ở Djibouti sẽ là một vấn đề nữa cho việc lập kế hoạch quân sự ứng phó bất ngờ của Ấn Độ, mà cho đến nay mới chỉ bó hẹp trong các hoạt động trên đất và trên không, nảy sinh từ việc tranh chấp biên giới hàng thập kỷ qua với Trung Quốc ở khu vực Hymalaya. 

Cùng với sự tham gia của Trung Quốc tại cảng Gwadar của Pakistan, việc đặt một căn cứ quân sự ở Djibouti sẽ tăng vai trò của lực lượng hải quân của Trung Quốc và đặt ra một mối đe dọa cho hải quân Ấn Độ, thiếu tướng quân đội Ấn Độ Mandip Singh cho biết trong một báo cáo của Viện nghiên cứu chính phủ tài trợ cho nghiên cứu Quốc phòng.

"Djibouti cũng cho phép Trung Quốc căn cứ tầm xa tài sản khí hải quân của mình ở đó. Và đây là những khả năng duy trì giám sát trên biển Ả Rập cũng như vùng lãnh thổ hải đảo của Ấn Độ ngoài khơi bờ biển Tây”, ông Mandip nhấn mạnh.

Trong khi đó, các nhà ngoại giao phương Tây được Trung Quốc thông báo về kế hoạch Djibouti cho rằng: “Nếu là Ấn Độ, chúng tôi sẽ rất lo lắng về những gì Trung Quốc đang làm bên trong trong Djibouti".