Bùng nổ các chương trình trại hè: Những điều phụ huynh thông thái cần biết

Mùa hè đến, trẻ con ở nhà dài ngày, nếu không có hoạt động hữu ích dễ bị chìm đắm vào thế giới của các thiết bị điện tử với mạng xã hội và game. Chính vì thế nhiều cha mẹ đã chọn cho con các chương trình trại hè để con có quãng thời gian nghỉ hè ý nghĩa, học hỏi nâng cao kiến thức và kỹ năng, đồng thời có nhiều trải nghiệm mới mẻ và nhiều kỷ niệm đẹp. 

Đầu tiên, hiện nay có thể thấy sự bùng nổ của các loại hình trại hè với rất nhiều nội dung hoạt động, nhiều địa điểm sinh hoạt và nhiều mức chi phí khác nhau. Nhưng cơ bản có thể tổng kết những loại trại hè như sau: Trại hè Âm nhạc; Trại hè thể thao; Học kỳ quân đội (hoặc học kỳ công an); Khóa tu mùa hè; Trại hè tiếng Anh; Trại hè quốc tế (du học hè) và các Trại hè kỹ năng với một loạt những khóa học ngắn hạn cho nhiều loại kỹ năng khác nhau như một tuần làm bác nông dân, một tuần làm nhà khoa học, trại hè kỹ năng sống, trại hè kỹ năng sinh tồn… 

Đây đều là những khóa học ngắn hạn, kết hợp học tập với giải trí và trải nghiệm mới, giúp học sinh vừa có những giây phút thư giãn vừa nâng cao được một kỹ năng hoặc kiến thức nào đấy nên đều mang lại những lợi ích nhất định. Nhưng không vì thế mà cha mẹ có thể "chọn đại" một cái trại hè nào đó để cho con tham gia, giảm thời gian phải trông con ở nhà hay chỉ là chiều theo ý thích của con. Cha mẹ cần phải có những tìm hiểu kỹ lưỡng các loại hình, đồng thời xác định rõ mục tiêu khả dĩ mà con có thể đạt được trong những khóa học ngắn hạn đó là gì.

Một số lưu ý cha mẹ thông thái có thể tham khảo để chọn trại hè phù hợp cho con

Chia sẻ với PV báo Dân Việt, thầy giáo Nguyễn Anh Đức, quản lý các chương trình dạy IELTS trong một số trường THPT tại Hà Nội đồng thời tổ chức chương trình trại hè, tư vấn: "Cha mẹ cần xác định rõ mục tiêu về kỹ năng, kiến thức và các giá trị khác mà các con cần đạt được trong ngắn hạn là gì, khả năng phát huy các kết quả đạt được đó gắn với mục tiêu phát triển bản thân dài hạn ra sao. Đấy chính là căn cứ đầu tiên và quan trọng nhất để chọn đúng khóa học hoặc loại hình trại hè trong hàng chục lựa chọn phong phú hiện nay. 

Chúng ta cần xác định rõ ràng rằng khóa học hè là ngắn hạn nên không thể đặt ra mục tiêu lớn hay những thay đổi có tính "lột xác" như những lời quảng cáo. Chúng ta cần xây dựng mục tiêu cụ thể, khả dĩ có thể đạt được và đặc biệt nó có tính bổ sung, hỗ trợ cho mục tiêu phát triển bản thân của con trong dài hạn. Sau khi có mục tiêu cốt lõi, cha mẹ mới đặt ra các lợi ích khác có thể có được là vấn đề giải trí, trải nghiệm hay các tiện nghi… phù hợp với con mình.

Trại hè là khóa học và trải nghiệm có sự xa lạ đối với cả phụ huynh và con nên để đảm bảo cho con có được một khóa trải nghiệm hiệu quả, cha mẹ cần cân nhắc các yếu tố sau trước khi chọn cho con.

Đầu tiên là về mặt kinh phí: Các khóa học ngắn tổ chức tại chỗ thường có kinh phí thấp và cha mẹ dễ quản lý con nhưng không khơi gợi cảm hứng trải nghiệm nhiều bằng các khóa học hay các trại hè đi xa đến những địa điểm mới mẻ ở trong nước và nước ngoài. Tuy nhiên, những trại hè đi xa thường ngắn ngày nhưng kinh phí khá cao.

Thứ hai là những kỹ năng cần thiết cho con: Các con ở lứa tuổi tiểu học vẫn cần sự chăm sóc chu đáo hàng ngày nên những đứa trẻ còn phụ thuộc nhiều vào cha mẹ sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi tham gia các trại hè xa nhà. Các con từ 13 đến 17 tuổi đã có thể sống tương đối độc lập nhưng đang trong lứa tuổi dậy thì nên có sự phát triển bùng nổ về tâm sinh lý, ngoại hình và tính cách, vì vậy vừa có sự tò mò về bạn khác giới, vừa khó kiểm soát tâm lý của bản thân… Điều này rất dễ xảy ra những việc không mong muốn như đánh nhau, tai nạn thương tích, đi quá xa trong quan hệ nam nữ hoặc thậm chí có thể bị lạm dụng hoặc xâm hại. 

Thực tế điều này đã xảy ra ngay cả ở những khóa tu tại chùa mà báo chí đã từng đăng tải. Chính vì thế, cha mẹ nhất thiết phải trang bị kỹ năng tự bảo vệ mình, thiết lập kênh liên lạc thông tin để con có thể tìm được sự hỗ trợ từ cha mẹ ngay khi cần. Đồng thời cha mẹ nhất thiết phải trao đổi đầy đủ với con về các rủi ro có thể gặp phải khi tham gia các trại hè xa nhà, và hướng dẫn cách xử lý các tình huống cho con trước khi tham gia.

Thứ ba, cha mẹ cần biết những kỹ năng gì sẽ có giá trị lâu dài, những kỹ năng gì chỉ đạt được trong ngắn hạn để chọn trại hè cho con, đồng thời xác định được chính xác mức phân bổ tài chính và thời gian vào loại kỹ năng, giá trị cụ thể đó cho con. 

Những kỹ năng sống như tinh thần kỷ luật, sự tự giác, hay tư duy tích cực, các giá trị sống như tình yêu, lòng trắc ẩn… là nhóm kỹ năng mang lại hiệu quả trong ngắn hạn. Tức là con chỉ thực hành được những kỹ năng đó khi ở trại hè và sau trại hè một thời gian ngắn (thường là khoảng 2 tuần) là con sẽ trở lại với những thói quen cũ vốn có của bản thân sau khi trở lại môi trường sống gia đình với nếp sinh hoạt quen thuộc. 

Những kỹ năng vận động hoặc kỹ thuật sẽ tồn tại lâu dài và góp phần hoàn thiện bản thân con tốt hơn. Ví dụ như kỹ năng bơi lội, kỹ năng chơi nhạc cụ, kỹ năng trải nghiệm và thích ứng với văn hóa mới, kỹ năng chơi các môn thể thao, kỹ năng tư duy (tư duy phản biện, tư duy logic, tư duy sáng tạo…), kỹ năng sử dụng tiếng Anh… là những kỹ năng đã học được là sẽ tồn tại rất lâu dài trong bất cứ ai, chỉ khác nhau ở mức độ thuần thạo do tần suất vận dụng kỹ năng đó nhiều hay ít mà thôi. Nhóm kỹ năng mang tính thực hành này tồn tại lâu dài này thường mang lại sự tự tin lớn hơn cho con trong dài hạn so với nhóm kỹ năng thuộc về tinh thần vốn thường mang lại sự hưng phấn nhanh chóng nhưng không bền vững.

Thứ tư, cha mẹ nhất thiết phải chọn được đơn vị cung cấp dịch vụ có uy tín và chương trình sinh hoạt hoặc chương trình đào tạo rõ ràng. Nhiều khi các cha mẹ bị ảnh hưởng bởi các quảng cáo hấp dẫn, hoặc sự đòi hỏi liên tục của con cái mà dễ dàng cho qua khâu kiểm tra lịch sử hoạt động của các đơn vị cung cấp dịch vụ trại hè hoặc khóa học hè. 

Cha mẹ hãy trang bị cho mình thói quen tìm hiểu lịch sử và các đánh giá từ khách hàng trước đã trải nghiệm dịch vụ mà tổ chức đó đang cung cấp. Vì năng lực của tổ chức thể hiện ở tư cách pháp nhân rõ ràng, có đầy đủ giấy phép hoạt động, có đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản và huấn luyện thường xuyên, có giáo trình hoàn thiện kèm theo lịch trình hoạt động chi tiết từng ngày, có địa điểm tổ chức đạt yêu cầu. Trên tất cả là họ có tinh thần trách nhiệm cao hơn vì họ muốn tồn tại và phát triển bền vững. Những tổ chức quá non trẻ, không có lịch trình hoạt động rõ ràng, hồ sơ giáo viên không đầy đủ, địa điểm tổ chức không đáng tin cậy… thì dù học phí có rẻ đến mấy cũng tuyệt đối không lựa chọn.

Tóm lại, trải nghiệm trại hè hoặc khóa học hè theo một cách mới mẻ là một trải nghiệm rất hữu ích, hình thành nên năng lực phong phú và giá trị sống đẹp cho con, giúp con trưởng thành hơn và sẵn sàng hơn cho một tương lai độc lập, trở thành công dân toàn cầu. Việc đầu tư cho con theo học các trại hè không chỉ giúp con rời xa thiết bị điện tử, khám phá cuộc sống mới, hoặc nâng cao một năng lực quan trọng cho tương lai của con. 

Lựa chọn trại hè hoặc khóa học hè nào phù hợp cho con cần sự tìm hiểu, so sánh, đánh giá kỹ lưỡng của cha mẹ. Và chúng ta phải xác định rõ ràng rằng không thể có dịch vụ tốt mà giá rẻ đâu. Nhưng cũng không cần phải trả quá nhiều tiền cho những chương trình chỉ có sự hào nhoáng bên ngoài mà lịch trình hoạt động không rõ ràng hoặc chỉ hướng đến vui chơi mà không gia tăng giá trị gì cho con.