Cai ngục kể chuyện mờ ám ở nhà tù khét tiếng của Mỹ

Trung sĩ Joseph Hickman đang trong phiên gác tại nhà tù Guantanamo khi 3 người đàn ông bị giam giữ chết trong tư thế treo cổ. Họ là Salah Ahmed Al-Salami, 37 tuổi người Yemen, Mani Shaman Al-Utaybi, 30 tuổi và Yasser Talal Al-Zahrani, 22 người Saudi Arabia. Khi đó chưa ai trong số họ chính thức bị buộc các tội danh có liên quan tới khủng bố.

Tù nhân ở nhà tù Guantanamo của Mỹ trên vịnh cùng tên. Ảnh: Reuters.

Hickman từng là thành viên lực lượng Thủy quân Lục chiến Mỹ trước khi làm việc cho Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA). Quãng thời gian làm việc tại Trại Delta, nhà tù Guantanamo là cơn ác mộng đáng quên nhất trong đời Hickman. Tuy nhiên, khi nhìn thấy hình ảnh một tù nhân khác treo cổ trên truyền hình, Hickman đã quyết định nói ra sự thật. Ông viết cuốn sách “Sát nhân ở Trại Delta” với mục tiêu tìm ra sự thật.

Trong cuốn sách của mình, Hickman cẩn thận tránh nêu tên những nhân vật có liên quan tới các vụ việc. Tuy nhiên, ông hy vọng nội dung cuốn sách sẽ thúc đẩy một cuộc điều tra về những gì xảy ra trong đêm mà 3 người đàn ông bị giam giữ chết trên thòng lọng.

Ngày 9/6/2006, Hickman nhìn thấy 3 cỗ xe vào khu nhà giam an ninh cao mang tên Alpha tại trại Delta, mỗi chiếc đưa một tù nhân khỏi đó. Những chiếc xe đi tới khu vực ngã ba, dẫn tới bãi biển hoặc trung tâm tra tấn do CIA nắm quyền sử dụng. Hichman và các đồng nghiệp của ông gọi nó là “Trại không”.

Vài tiếng sau, những chiếc xe chở tù nhân quay trở lại trại Delta nhưng không vào thẳng nhà giam mà đi tới trung tâm y tế. Khoảng 10 phút sau đó, đèn trong toàn khu nhà giam bật sáng và còi báo động hú vang. Cả ba tù nhân đó đã chết.

Họ được phát hiện trong tình trạng chân tay bị trói, miệng nhét chặt giẻ trong khi khuôn mặt họ bị bịt kín. Họ treo cổ trên một cái thòng lọng thả xuống từ trần nhà giam. Nếu đây là vụ tự sát, cả ba người này cần treo mình lên thòng lọng cùng lúc trong tình trạng bị trói chân và tay.

Theo Hickman, 3 người đàn ông thiệt mạng là những người thường xuyên tuyệt thực và xúi giục các tù nhân khác làm theo. Khi một tù nhân bỏ bữa dài ngày, người ta sẽ không thể tiến hành thẩm vấn họ. “Người ta tiến hành 20 cuộc thẩm vấn ở Guantanamo mỗi tuần nên nếu xảy ra cuộc tuyệt thực trên quy mô lớn, nó sẽ làm tê liệt nguồn tin tình báo”, Hickman khẳng định. Một thời gian dài sau khi họ chết, không tù nhân nào tuyệt thực.

Ban đầu, Hickman đã tiếp cận Bộ Tư pháp Mỹ để trình báo vụ việc trong năm 2009. Tuyên bố của ông và các đồng nghiệp khác được đăng trên tạp chí Harper năm 2010. Tuy nhiên, các nhà chức trách đã phủ nhận sự việc và tuyên bố Hickman làm nhiệm vụ canh gác ở vòng ngoài nên không thể nhìn thấy những chiếc xe chở tù nhân đi vào khu nhà giam Alpha.

Tuy nhiên, Hickman khẳng định vị trí của ông cho phép theo dõi cả vòng trong và vòng ngoài nên có thể “quan sát tốt những gì đã xảy ra”. Những cáo buộc của Hickman cũng là một trong những bước tiến đầu tiên giúp phơi bày những sự thật kinh hoàng ở nhà tù Guantanamo.

Báo cáo của Thượng viện Mỹ hồi năm 2015 cũng khẳng định CIA thường xuyên tra tấn và lạm dụng các nghi can khủng bố. Nhiều kỹ thuật tra tấn của CIA cũng được chứng thực. Tuy nhiên, bản báo cáo cũng khẳng định chúng mang lại ít hiệu quả.