Cánh sóng Viettel giữa Trường Sa

Trường Sa ơi, mai tàu rời bến

Ta lại về phố thị thân thương

Vòng tay ấm, bao chuyện buồn vui

Biển dẫu yên, lòng ta xao động

Được đi nhiều nhưng chưa có chuyến đi nào để lại nhiều cảm xúc trong tôi đến vậy!

Về đất liền rồi mà lòng vẫn còn chênh chao với biển, với đảo.

"9 ngày không deadline, không mạng xã hội bắt đầu". Đấy là dòng đầu tiên tôi viết trong cuốn nhật ký Trường Sa của mình. Chuyến đi mơ ước và mong đợi đã từ rất lâu, nhưng thực ra, tôi không có nhiều thời gian chuẩn bị. Phải hoàn tất nhiều việc, phải bàn giao nhiều thứ khiến phút cuối cùng trước khi lên đường vẫn là những cuộc họp và các văn bản cần phê duyệt.

Đúng 15h chiều ngày 19/4 tàu Kiểm ngư KN 491 thuộc Chi đội Kiểm ngư số 4 – Cục Kiểm ngư, Tổng Cục Thủy sản, đưa hơn 200 thành viên của Đoàn công tác Trường Sa số 4 dần dần rời cảng quốc tế Cam Ranh, bắt đầu chuyến hải trình dài hơn 1.000 hải lý (tương đương 2.000 km).

Với mỗi người, Trường Sa là "chuyến đi cuộc đời", với những người Viettel chúng tôi, có mặt ở Trường Sa, lại càng có ý nghĩa đặc biệt. Chính ở vùng biển đảo đầu sóng, ngọn gió của Tổ quốc này, hơn 15 năm trước (2007) những đoàn cán bộ của Viettel đã có mặt tại để khảo sát vị trí, điểm đặt các trạm phát sóng (BTS) với quyết tâm mang sóng di động nối Trường Sa với đất mẹ..

Con tàu dài 90,5m, rộng 14m có lượng giãn nước lên đến 2.200 tấn, với tầm hoạt động 5.000 hải lý hụ lên 3 tiếng còi gửi lời chào đất liền, bắt đầu chuyến hành trình kết nối đất liền với Trường Sa. Lúc ấy, cảm giác của sự mênh mông của biển, hoang mang trước chuyến hải trình dài mới thực sự bắt đầu. Ai đó đã nói rằng, con tàu dù to lớn đến đâu thì cũng chỉ như chiếc lá tre trên biển. Mong manh và cô đơn lắm. Con tàu lớn rồi cũng nhanh chóng ra tới cửa biển. Chúng tôi tranh thủ liên lạc về đất liền khi còn có thể kết nối bằng điện thoại.

Thông thường mỗi trạm BTS có bán kính phủ sóng tới 35km. Nhưng với nỗ lực, quyết tâm và trí tuệ các chuyên gia của Viettel đã tìm ra giải pháp giúp có những khu vực mà khoảng cách này có thể lên tới 100km mạng 4G vẫn có thể bảo đảm sử dụng được các dịch vụ vào web, gọi điện, nhắn tin…

Thế rồi cũng chỉ vài giờ sau, tàu Kiểm ngư KN 491 đã đưa chúng tôi ra ngoài vùng phủ sóng. Quãng đường ra tới điểm đảo đầu tiên dài gấp 6 lần như thế. Nghĩa là còn hơn 30 tiếng, sẽ không thể liên lạc về đất liền theo cách thông thường. Và đó cũng là cách để tôi có thể tạm rời xa công việc hàng ngày, rời xa thói quen lướt mạng. Những tưởng sẽ khó khăn lắm nhưng hóa ra không phải. Suốt chuyến hải trình, nhiều hoạt động được tổ chức rất ý nghĩa.

Đoàn công tác được nghe giới thiệu về từng hòn đảo thuộc quần đảo Trường Sa; được thi tìm hiểu về biển, đảo; được tham gia trại sáng tác về biển đảo. Và một sự kiện vô cùng ý nghĩa, đó là lễ tưởng niệm các anh hùng, liệt sỹ hy sinh vì chủ quyền biển, đảo khi đi qua khu vực đá Cô lin – Gạc Ma. Năm 1988, chính tại đây, 64 chiến sĩ Hải quân Nhân dân đã ngã xuống trong cuộc đụng độ không cân sức khi tàu chiến Trung Quốc nổ súng tấn công vào các tàu vận tải Việt Nam đang thực hiện công vụ một cách bình thường và những người lính công binh tay không vũ khí.

Đã nghe nhiều người kể về nghi lễ đặc biệt trên biển nhưng được trực tiếp tham gia buổi lễ, ngay tại nơi những người lính biển quả cảm quyết tâm giữ đảo và anh dũng hy sinh, mới thấy mình thật nhỏ bé, thật cảm phục các anh. Từng cánh hoa được mỗi người trong đoàn công tác thả xuống biển, tôi tin rằng, trong đó chất chứa tâm sự của mỗi người, nhưng chắc chắn, không thể thiếu lời hứa với các anh sẽ góp phần bảo vệ và xây dựng quê hương.

Sau 36h lênh đênh trên biển, Đoàn công tác đã đặt chân đến Song Tử Tây – đảo đầu tiên trong chuyến hải trình tới 9 đảo và 1 nhà giàn.

Nhìn thấy đảo thì cũng là nhìn thấy cột phát sóng Viettel. Thực ra, chưa thấy đảo là đã thấy sóng Viettel.

3h sáng, khi cả tàu còn chìm trong giấc ngủ, những tín hiệu đầu tiên của sự kết nối đã bắt đầu vang lên.

Sau hơn 30h mất thông tin liên lạc, những tín hiệu ấy thật có sức hấp dẫn lạ thường. Trong suốt chuyến hải trình, ban đêm trong lúc mọi người say ngủ, con tàu vẫn cần mẫn vượt trùng khơi. Mỗi ban mai trở dậy, lên boong tàu ngắm bình minh và kết nối về đất liền là sự háo hức của bất cứ thành viên nào trong đoàn.

Với những thành viên Viettel có mặt trong chuyến đi, nhìn thấy cột phát sóng sừng sững trên đảo còn như nhìn thấy đồng chí, đồng đội, như nhìn thấy nhà mình, thân thương đến lạ. NSND, Đạo diễn Việt Hương, người từng 10 năm trước đã tới Trường Sa nói với chúng tôi, "cột phát sóng Viettel như là một người chiến sĩ thầm lặng, cùng góp phần canh giữ biển đảo".

Chuẩn đô đốc Ngô Văn Thuân, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy vùng 4 Hải Quân cho biết: "Sóng điện thoại là kênh thông tin quan trọng trong chỉ huy tác chiến và trong cuộc sống đời thường, góp phần động viện CB, chiến sĩ và nhân dân huyện đảo chắc tay súng, yên tâm bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng đảo thiêng liêng của Tổ quốc".

Chúng tôi, những người Viettel thật tự hào trước những lời nhận xét ấy nhưng cũng thấy được trọng trách của chính mình.

Để phủ sóng biển đảo, các chuyên gia của Viettel đã phải mất cả năm trời tìm giải pháp phát sóng xa. Có giải pháp rồi, họ lại phải lênh đênh trên biển rất nhiều tháng để khảo sát, tìm vị trí lắp đặt trạm. Các đảo nổi đã khó thì với đảo chìm, hạn chế về vị trí, thách thức còn lớn hơn rất nhiều. Thậm chí, nhiều vị trí đảo phải dùng giải pháp tiếp sóng từ đảo lân cận. Chi phí để xây dựng một trạm BTS phát sóng biển đảo cũng cao gấp nhiều lần so với thông thường.

Trước kia, thông tin liên lạc tại các điểm đảo chỉ là các máy thông tin quân sự sóng ngắn. Chỉ một vài đảo lớn mới được trang bị máy điện thoại vệ tinh VSAT, và hầu hết cũng chỉ sử dụng vào mục đích thông tin quân sự. Điện thoại về nhà 2 phút là phần thưởng quý nhất đối với cán bộ chiến sĩ có thành tích thi đua cao nhất trong tháng.  Hiện tại ở Trường Sa, toàn bộ 21 đảo với 33 điểm đảo và khu vực DK1, giàn khoan mỏ Rồng đều đã có sóng Viettel. Giờ đây, quân và dân ở Trường Sa mỗi ngày đều có thể kết nối với người thân trên đất liền.

Trung úy Vũ Văn Toàn, nhân viên thông tin đảo An Bang xúc động kể cho chúng tôi về cuộc điện thoại về gia đình hơn 3 tháng trước. Do đang làm nhiệm vụ, không mang theo điện thoại theo nên khi về anh mới biết để lỡ 17 cuộc gọi từ mẹ. Gọi lại cho gia đình Toàn sững sờ khi nhận tin bố anh vừa qua đời. Vì dịch bệnh, vì nhiệm vụ, anh đã không thể về quê chịu tang bố. Nếu là ngày xưa, chắc 6 tháng hoặc một năm anh mới có thể biết chuyện. Dù buồn, nhưng nhận tin sớm cũng là một điều an ủi, có đồng đội bên cạnh, cùng Toàn báo hiếu từ xa khiến anh cũng ấm lòng.

Trò chuyện với người dân sinh sống trên các đảo Song Tử Tây, Sinh Tồn, Trường Sa lớn bà con đều cho biết "không có cảm giác xa đất liền". Bởi hàng ngày, họ đều có thể gọi điện cho người thân của mình, các cháu đều có thể bi bô nói chuyện với ông, bà. Còn Thiếu tá Đỗ Tiến Dũng, nhân viên thông tin đảo Đá Lớn B thì ví, có kết nối viễn thông ở đảo giống như là "có điện về làng" vậy.

Có thể kết nối về đất liền là một động lực rất lớn với cán bộ, chiến sỹ, giúp vơi đi nỗi nhớ nhà.

Có cánh sóng Viettel, Trường Sa không còn xa nữa.

Kể về trận bão lớn chưa từng có xảy ra cuối năm 2021, Đại úy Bùi Minh Toàn nhân viên thông tin đảo Song Tử Tây cho biết bão giật cấp 17 quần thảo trên đảo hơn một giờ đồng. 90% cây xanh trên đảo bị quật ngã. Rất may, trạm phát sóng Viettel vẫn kiên cường trước bão. Đảo vẫn có thể kết nối về sở chỉ huy, cập nhật tình hình và nhận nhiệm vụ. Trong nguy nan, chỉ một cuộc điện thoại từ đất liền là sự an ủi và niềm tin rất lớn đối với cán bộ, chỉ huy và chiến sĩ trên đảo.

Để các trạm phát sóng đứng vững được ở Trường Sa ngay từ những ngày đầu các chuyên gia Viettel đã tìm tìm thiết kế trạm theo mẫu riêng để phù hợp với điều kiện thời thời tiết khắc nghiệt ở Trường Sa. Cột được mạ kẽm, bổ sung thêm tầng dây co, dây níu để bảo đảm chống gió bão, ăn mòn của nước biển. Cùng với đó Viettel thường xuyên nghiên cứu, tìm ra các công nghệ mới để áp dụng cho các trạm tại khu vực này, để tăng tuổi thọ, tính bền vững của mạng lưới. Trung tá Nguyễn Vũ Trà My- Giám đốc KV2, Tổng Công ty Viettel Network cho biết Viettel sẽ thay thế cột phát sóng sang loại cột carbon nhằm tránh bị muối biển ăn mòn và tăng tuổi thọ; sử dụng máy phát điện chuyên dụng cho khu vực biển đảo; sử dụng tủ mini shelter bằng vật liệu chống ăn mòn; sử dụng công nghệ nano lên các bo mạch thiết bị. Ngoài ra, các thiết bị thay thế, dự phòng, Viettel cũng luôn bố trí gấp đôi để đảm bảo có thể thay thế bất kỳ lúc nào.

Trung tá Nguyễn Huy Dũng, PTGĐ TCT Công trình Viettel cho biết, anh em kỹ thuật trên đảo cũng được đào tạo để làm chủ được thiết bị và xử lý được các tình huống. Hàng năm, các chuyên gia của Viettel cũng phải dành 4 tháng đi tới tất cả các điểm đảo để thực hiện việc duy trì bảo dưỡng toàn bộ hạ tầng mạng lưới tại Trường Sa.

Điều mỗi người Viettel thấy vô cùng tự hào là giờ đây ngoài sóng viễn thông, Viettel đã trang bị cả các đài radar cảnh giới tầm trung made by Viettel. Những "mắt thần" canh trời, giữ biển này có tính năng chiến - kỹ thuật tiên tiến, hiện đại so với sản phẩm cùng loại nhập khẩu. Đặc biệt hệ thống còn phù hợp với nhiệm vụ huấn luyện, chiến đấu của Quân đội như khả năng làm việc trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, tính bảo mật cao, công tác bảo đảm kỹ thuật, bảo hành, bảo trì nhanh và hiệu quả.

Chuyến hải trình dài 9 ngày rồi cũng kết thúc. Khi chúng tôi về bờ, thì chuyến tàu đi bảo dưỡng nhà trạm của các chuyên gia Viettel cũng rời bến. Họ mang theo hơn 40 tấn thiết bị, sẽ lênh đênh trên biển 4 tháng trời để đảm bảo kết nối thông suốt cho Trường Sa thân yêu, góp phần cùng canh gác, bảo vệ đất nước nơi tiền tiêu.

Cả chuyến hành trình, hình ảnh mà tôi luôn thấy xúc động là cảnh các chiến sĩ hải quân đứng nghiêm trang giơ tay chào, mỗi khi tàu hay xuồng của chúng tôi rời đảo. Tôi nhớ nhất là đêm chia tay ở Trường Sa lớn. Quân và dân trên đảo đều dồn ra bến cảng để chào tàu. Những người lính không thể ra được thì dùng đèn chiếu sáng nhấp nháy và gọi điện để gửi lời chào. Khi con tàu đã đi rất xa, vẫn còn thấy những ánh sáng đèn nhấp nháy. Nhưng xúc động nhất lại là hình ảnh chia tay ở các đảo chìm. Giữa trời nắng gắt, các chiến sĩ mặc giúp chúng tôi từng chiếc áo phao, chào từng chiếc xuồng rời cảng, đưa đoàn chúng tôi trở lại tàu đầy bịn rịn.

Trên điện thoại của mình, tôi đã ghi lại rất nhiều hình ảnh ấy. Những hình ảnh thật ấm áp, thật thiết tha. Khi về đất liền những kỷ niệm ấy lại nhờ cánh sóng gửi lại các anh với những tình cảm chân thành nhất. Nhờ cánh sóng Viettel mà những cuộc gọi, những dòng tin nhắn từ đảo xa vẫn hàng ngày gửi về khiến Trường Sa vẫn như đang ở bên cạnh.

Có cánh sóng Viettel, Trường Sa không còn xa nữa.