Chuyên gia: Mỹ muốn Nhật là “tàu sân bay” để đối phó TQ

Tàu chiến Mỹ và Nhật Bản tham gia một cuộc tập trận chung.

Các nhà phân tích chính trị cho rằng Mỹ và Nhật Bản sẽ duy trì các mối quan hệ thân thiết khi ông Donald Trump chuyển tới Nhà Trắng vào tháng 1.2017. Ngay cả khi chính quyền Washington mới rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), cả hai nước sẽ vẫn thúc đẩy hợp tác quốc phòng.

Valery Kistanov, người đứng đầu Trung tâm nghiên cứu Nhật Bản thuộc Viện khoa học Nga, cho rằng  Mỹ cần Tokyo để ngăn chặn tầm ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

“Điều quan trọng nhất đối với Mỹ là giữ Nhật Bản như là một tàu sân bay không thể chìm trong khu vực để chống lại sự ảnh hưởng của Trung Quốc. Mặc dù vậy, Washington không muốn Tokyo trở thành quân đội và cố vấn chính trị của Mỹ. Ông Trump để ngỏ khả năng ủng hộ Nhật Bản sở hữu vũ khí hạt nhân, nhưng thực tế không ai muốn mầm mống nghĩa quân phiệt của Nhật Bản trỗi dậy”, ông Kistanov cho biết.

Hồi tháng 3.2016, ông Trump cho rằng Nhật Bản và Hàn Quốc có thể phát triển vũ khí hạt nhân để tự vệ khỏi đe đọa từ Triều Tiên, đặc biệt nếu họ không muốn phụ thuộc vào sự bảo vệ từ Mỹ.

“Điều 5 của hiệp ước an ninh giữa Mỹ và Nhật Bản yêu cầu Washington phải bảo vệ Tokyo. Đây là những gì Trump đề cập trước khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra. Mặc dù vậy, điều 6 của hiệp ước quy định người Mỹ sử dụng các căn quân sự ở Nhật Bản không chỉ để bảo vệ nước sở tại, mà còn để duy trì hòa bình và ổ định ở vùng Viễn Đông dựa trên những lợi ích chiến lược của Washington.  Nói theo cách khác, người Mỹ đang sử dụng các căn cứ này cho lợi ích riêng của họ”, ông Kistanov nói.

Trong khi đó, Yamagami Shingo, giám đốc Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế Nhật Bản, cũng khẳng định rằng quan hệ giữa Washington và Tokyo rất mật thiết và sẽ khó có những thay đổi lớn.

“Các mối quan hệ giữa Washington và Tokyo được biết đến có mức độ tin cậy cao. Cốt lõi của những mối quan hệ này sẽ không thay đổi cho dù ai là tổng thống Mỹ hay thủ tướng Nhật Bản. Có những thời điểm hiệp ước an ninh giữa hai nước bị phản đối ở Nhật Bản, nhưng nó vẫn được bảo đảm bất chấp đảng nào nắm quyền”, ông Shingo nói.

Nhà phân tích chính trị Vasily Kashin, nhà nghiên cứu hàng đầu tại Viện nghiên cứu Viễn đông Nga, cho biết cả Mỹ và Nhật Bản cần lẫn nhau và có nhiều nghị sĩ Mỹ ủng hộ mối quan hệ với Tokyo.