Cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa "trai phố" và "trai quê" để cưới vợ tại Trung Quốc

Mặc dù chính phủ Trung Quốc đã xây dựng nhiều kế hoạch với nỗ lực lớn, nhưng đàn ông độc thân ở nông thôn Trung Quốc vẫn là nạn nhân của việc mất cân đối giới tính. Bên cạnh đó, phong tục kết hôn tiêu tốn nhiều tiền và quá trình đô thị hóa nhanh chóng, làm việc tìm kiếm bạn đời càng trở nên khó khăn.

Nhấn mạnh những thách thức phổ biến đối với đàn ông độc thân ở nông thôn Trung Quốc, một cuộc khảo sát gần đây bao gồm 119 làng ở 26 tỉnh, có tới 42,7% làng và 46,1% hộ gia đình cho biết gặp rắc rối khi tìm kiếm vợ cho nhóm dân số này.

Cuộc nghiên cứu bao gồm 1.785 hộ gia đình nông thôn cũng cho thấy rằng vấn đề này đặc biệt nghiêm trọng ở các tỉnh trung ương như Hà Nam, Hồ Bắc và An Huy, nơi các yếu tố văn hóa và kinh tế đặc thù làm trầm trọng hóa cuộc khủng hoảng hôn nhân. Là phần của một nghiên cứu hàng năm về vấn đề nông thôn được khởi xướng từ năm 2006, năm ngoái, dự án tập trung cụ thể hơn vào việc xây dựng gia đình ở nông thôn Trung Quốc.

Cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa "trai phố" và "trai quê" để cưới vợ tại Trung Quốc

Giáo sư Huang Zhenhua, từ Viện Nghiên cứu Nông thôn Trung Quốc thuộc Đại học Trung Quốc Trung Ương, người dẫn dắt nhóm nghiên cứu và đã tập trung vào nghiên cứu chính trị và vấn đề nông thôn Trung Quốc hơn 10 năm, cho biết cuộc khủng hoảng hôn nhân đối với các đàn ông độc thân ở nông thôn, được xác định là nam giới trên 30 tuổi, đã trở nên nghiêm trọng hơn trong thập kỷ qua. Chính quyền đã triển khai một loạt các chính sách nhằm hỗ trợ những người gặp khó khăn trong việc tìm kiếm bạn đời trong những năm gần đây, như cải cách phong tục cưới hỏi và khuyến khích kết đôi. Nhưng mặc dù có những nỗ lực này, các chuyên gia cảnh báo rằng những biện pháp này có thể không đủ để giải quyết vấn đề.

Theo Lü Dewen, một giáo sư tại Trường Xã hội học Đại học Vũ Hán, người nghiên cứu chủ yếu về quản lý nông thôn. Trong năm 2023, Lü Dewen thực hiện một cuộc khảo sát quốc gia tương tự, trong đó hơn 65% người tham gia từ khu vực nông thôn báo cáo rằng dân số nam độc thân địa phương vượt quá 10% trong làng họ.

Theo Lü, những thách thức đa dạng đối mặt với các đàn ông độc thân ở những vùng này bao gồm sự mất cân đối giới tính đáng kể vẫn tồn tại ở hầu hết các vùng nông thôn Trung Quốc, những thách thức kinh tế do phong tục kết hôn truyền thống và những biến đổi xã hội lớn hướng về đô thị hóa.

Những gánh nặng từ hôn nhân

Một yếu tố quan trọng làm phức tạp hôn nhân ở nông thôn Trung Quốc là sự chênh lệch giữa dân số nam và nữ. "Sự mất cân đối này hạn chế lựa chọn bạn đời của đàn ông", Lü nói.

Dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, công bố vào ngày 29/2, cho thấy đến cuối năm 2023, nước này có hơn 30 triệu nam giới nhiều hơn phụ nữ.

"Dân số ở độ tuổi cưới hiện nay đã được sinh ra trong giai đoạn thực hiện chính sách quy hoạch gia đình một con", Lü giải thích. Ông thêm rằng, sự mất cân đối này trở nên rõ ràng hơn ở các khu vực nông thôn do sự ưa thích truyền thống cho con trai nam. Năm 2020, có 108 nam giới cho mỗi 100 phụ nữ sinh ra ở nông thôn Trung Quốc, so với tỷ lệ giới tính ở đô thị chỉ dưới 103 nam giới cho mỗi 100 phụ nữ.

Sự chênh lệch giới tính đồng nghĩa với việc đàn ông có thể gặp khó khăn trong việc kết hôn, nhưng những người ở các khu vực chưa phát triển phải đối mặt với áp lực lớn hơn.

"Trừ những vùng phát triển, hầu hết các đàn ông độc thân ở nông thôn miền trung và miền tây Trung Quốc đều phải đối mặt với áp lực từ cuộc cạnh tranh hôn nhân", ông nói.

Dữ liệu chính thức cho biết rằng vào năm 2022, có 171,9 triệu người di cư đang làm việc ở ngoài làng quê nơi họ sinh ra. Khoảng 30% số người di cư này là nữ, và gần 70% đến từ miền trung hoặc miền tây Trung Quốc. Xu hướng này tiếp tục vào năm 2023, với số người di cư vượt quá 176 triệu.

"Ngày nay, cả nước Trung Quốc hoạt động như một thị trường thống nhất. Thị trường này không chỉ là về lao động, mà thực sự còn ảnh hưởng đến thị trường hôn nhân", Lü nói.

Cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa "trai phố" và "trai quê"

Vì di cư, thị trường hôn nhân tại Trung Quốc bỗng nhiên trở thành thị trường rộng cả nước. Lü giải thích rằng, cuộc "cạnh tranh" này đặt đàn ông độc thân từ những vùng chưa phát triển vào thế không có lợi.

Không chỉ cuộc cạnh tranh hôn nhân trở nên khốc liệt hơn, mà rào cản đối với đàn ông độc thân nông thôn cũng đã tăng lên, đặc biệt là với quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng trên khắp đất nước. Ví dụ, nhiều gia đình nông thôn chuyển đến khu vực đô thị, họ bỗng nhận thấy việc có một ngôi nhà trở thành điều kiện tiên quyết để kết hôn. "Thanh niên nông thôn không chỉ phải lập gia đình mà còn cần tích luỹ đủ tài sản để kết hôn, cùng với tiền thách cưới cao được yêu cầu ở môi trường nông thôn, làm cho hôn nhân trở nên không thể chi trả đối với đàn ông từ nền kinh tế nghèo. Trong số đàn ông nông thôn độc thân trên 30 tuổi, một phần lớn trong số họ đã bị loại bỏ khỏi thị trường hôn nhân và có khả năng cao là sẽ không lập gia đình suốt đời", Lü nói.

Chính sách là chưa đủ

Từ chính phủ trung ương và các chính quyền địa phương xuống đến các cơ quan quản lý làng, Trung Quốc đã triển khai một loạt các chính sách nhằm giảm bớt những thách thức trên thị trường hôn nhân nông thôn.

Ví dụ, chính phủ trung ương đã ủng hộ việc loại bỏ phong tục cưới hỏi đắt đỏ, bao gồm tiền thách cưới cao và đã thúc đẩy các biện pháp cải cách nhằm thúc đẩy "văn hóa hôn nhân lành mạnh". Cũng như giảm bớt áp lực kinh tế cho các cặp vợ chồng trẻ.

Ngoài ra, các cơ quan chính quyền địa phương đã giới thiệu các sáng kiến nhằm khuyến khích hôn nhân ở nông thôn Trung Quốc, chẳng hạn như tạo ra các nền tảng và sự kiện gặp gỡ, thúc đẩy mai mối...

Mặc dù Lü công nhận tiềm năng của những chính sách này để thay đổi phong tục hôn nhân truyền thống trong giới trẻ nông thôn, nhưng ông cảnh báo rằng những biện pháp này một mình có thể không đủ để giải quyết khoảng cách giới tính 30 triệu đàn ông.

Theo ông, đô thị hóa là chìa khóa để giải quyết vấn đề nan giải, bằng cách thu hẹp sự chênh lệch giữa khu vực nông thôn và thành thị, đặc biệt là về dịch vụ công và chất lượng lối sống.

Ông nói: "Khi nền kinh tế phát triển và quá trình đô thị hóa tiến triển, thanh niên nông thôn sẽ tìm thấy điều kiện sống tốt hơn ở các thành phố, mở ra nhiều cơ hội hơn cho tương lai của họ".