Dân lập tổ tự quản để “quyết chiến” với cát tặc sông Thạch Hãn

Cát tặc đục khoét sông Thạch Hãn gây sạt lở đất của dân.

Lập tổ tự quản

Chưa bao giờ nỗi bức xúc của người dân thôn Trung Yên lên đến đỉnh điểm như hiện nay. Dẫn chúng tôi ra bờ sông, ông Trương Tùng Lâm, trưởng thôn Trung Yên nói: “Bờ sông sạt lở hết sức nghiêm trọng, đất đai, hoa màu của bà con bị sạt xuống sông không biết bao nhiêu mà kể. Ngay cái kè đang làm dang dở này, nếu cát tặc vẫn cứ hoành hành thì sẽ sập bất cứ lúc nào”.

Ông Lâm cho hay, tình trạng cát tặc đục khoét sông Thạch Hãn - đoạn qua thôn Trung Yên đã diễn ra nhiều năm. Mỗi năm đất đai của bà con sạt xuống sông từ 5-8 mét. Tính từ trước đến nay đã sạt lở đất lên tới 30 mét bề ngang, hàng trăm mét chiều dọc, ảnh hưởng trực tiếp đến hàng chục hộ dân.

Ông Trương Phú (47 tuổi, trú thôn Trung Yên) cho biết, gia đình khó khăn nên ông dựng cái rớ chàng ở mép sông Thạch Hãn để kiếm con cá, con tôm cải thiện bữa ăn. Thế nhưng, cát tặc hoành hành, thọc sâu vòi rồng hút vào đất đai của dân, và cả rớ chàng nhà ông. “Giữa tháng 2.2016 cát tặc chọc phá thì đến cuối năm rớ chàng nhà tôi bị sập” – ông Phú nói.

Bức xúc trước nạn cát tặc hoành hành gây sạt lở đất, ô nhiễm tiếng ồn… người dân thôn Trung Yên đã nhiều lần kiến nghị lên cấp trên nhưng đều chỉ nhận được sự chia sẻ và nêu khó khăn chung.

Thấy chính quyền cấp trên bất lực, người dân thôn Trung Yên đã lập tổ tự quản. Lực lượng bao gồm toàn bộ người dân trong thôn. Khi thấy cát tặc hoành hành, tổ tự quản sẽ chèo ghe ra xua đuổi.

“Cát tặc tàu to hơn, liều lĩnh hơn. Dân chúng tôi đi ghe nhỏ, chèo tay. Sợ lắm nhưng vì đất đai hương hỏa nên phải liều mạng ra xua đuổi” – ông Lâm nói.

Cát tặc suýt dìm thuyền cán bộ

Ông Nguyễn Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Triệu Độ cho biết, Trung Yên là thôn bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi nạn cát tặc.

Dự án bờ kè dọc sông Thạch Hãn đi qua thôn Trung Yên có vốn đầu tư 21 tỷ đồng nhưng vì chưa đủ vốn nên mới thực hiện được 5 tỷ đồng. Nếu tình trạng cát tặc vẫn cứ diễn ra mà không ngăn chặn thì nguy cơ kè bị sạt, cuốn trôi rất dễ xảy ra.

Một tàu hút cát ở vùng giáp ranh giữa thôn Trung Yên (Triệu Độ) với xã Triệu Thuận (Triệu Phong).

Vị chủ tịch xã còn cho biết, đối tượng cát tặc hoành hành trên sông Thạch Hãn đoạn qua địa bàn Triệu Độ từ địa phương khác đến, chủ yếu ở xã láng giềng Triệu Thuận (Triệu Phong) 10 chiếc, TP.Đông Hà 5-6 chiếc và 5 chiếc ở huyện Gio Linh.

Ở thẩm quyền của xã, việc truy quét cát tặc gặp nhiều khó khăn. Có lần lực lượng xã lái đò máy ra bị cát tặc lấy sào tre chống đồi, dìm suýt chìm thuyền.

Theo ông Trường, cát tặc hoành hành một phần do nhu cầu của người dân. Nếu mua cát từ TP.Đông Hà hay các mỏ cát được cấp phép thì mỗi khối cát có giá 200.000 đồng. Vì vậy, người dân chọn mua ở các tàu thuyền gọi là cát tặc, mỗi khối cát chỉ từ 90.000-100.000 đồng, được bơm trực tiếp từ tàu vào nhà mà không cần phí chuyên chở.

Ông Phan Quang Giải, Phó Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong xác nhận, có hiện tượng cát tặc hoành hành ở vùng giáp ranh giữa thôn Trung Yên (Triệu Độ) và xã Triệu Thuận. Vì vậy, huyện đang cử lực lượng để ngăn chặn.