Danh sĩ

Năm Minh Mạng thứ mười chín (tức năm 1838), Nguyễn Dục dự thi Hội và đỗ phó bảng, được triều đình cho bổ dụng làm quan, nhưng ông xin được ở nhà để phụng dưỡng mẹ già cho đến khi mẹ mất mới thôi.

Có lần nghe chuyện về Nguyễn Công Trứ, vua Minh Mạng đã gọi ông là "thằng cuồng". Thế nhưng cái sự ngông ấy của ông xuất phát từ sự trải nghiệm sâu sắc đời sống lam lũ, khổ nghèo của người nông dân, chứ không đơn thuần là một phút cao hứng trong thư phòng lộng lẫy của vương công quý tộc như một số người lầm tưởng.

Đóng giả nam giới đi thi và đỗ tiến sĩ là trường hợp có một không hai trong lịch sử khoa bảng Việt Nam.