Đau như dao đâm vùng bụng, coi chừng loét dạ dày tá tràng

Bác sĩ Nguyễn Hàm Hội, khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, loét dạ dày tá tràng tạo ra những cơn đau đớn vô cùng khó chịu. 

"Người bệnh có thể đau bụng thường xuất hiện đột ngột, dữ dội vùng thượng vị, vùng mũi ức, trên rốn,"đau như dao đâm" là triệu chứng để mô tả tính chất đau trong thủng ổ loét hành tá tràng. 

Bệnh nhân đau dữ dội nên thường gập người về phía trước khi đi, hai chân ép vào bụng khi nằm, đau làm bệnh nhân sợ di chuyển, vẻ mặt hốt hoảng, toát mồ hôi, chi lạnh. Triệu chứng này gặp trên 80% trường hợp", bác sĩ Hội chia sẻ. 

Ngoài ra, bệnh nhân loét dạ dày tá tràng có thể bị nôn, ợ hoặc nấc nhiều. Khoảng 15% bệnh nhân có nôn và buồn nôn. Nôn ra dịch nâu đen nếu có hẹp môn vị, ít khi có nôn ra máu nhưng nếu có thì là trường hợp rất nặng, tiên lượng xấu, cần xử lý kịp thời.

Ngoài ra, bệnh nhân còn bị bí trung đại tiện. Đây thường là dấu hiệu khi bệnh đã nặng, lúc này viêm phúc mạc toàn thể có thể làm liệt ruột.

Nguyên nhân gây loét dạ dày tá tràng

Còn bác sĩ Đỗ Văn Minh, khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy (Bệnh viện Bạch Mai) đánh giá, nguyên nhân gây loét dạ dày tá tràng có thể là do bệnh nhân đã có tiền sử loét dạ dày tá tràng nhiều năm, ở một số bệnh nhân, thủng dạ dày là dấu hiệu đầu tiên của bệnh.

Việc thủng ổ loét có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào, nhưng thủng hay xảy ra ngay sau bữa ăn hoặc sau ăn vài giờ.

"Các chấn thương tinh thần, sau phẫu thuật lớn, sang chấn về tâm lý, tình cảm có thể là yếu tố thuận lợi gây thủng hành tá tràng. 

Ngoài ra, nhiều người sử dụng thuốc tùy tiện cũng gây ra loét dạ dày, tá tràng. Những thuốc giảm đau không steroid, thuốc cortison lâu dài để điều trị các bệnh mạn tính, có đến 40-50% bệnh nhân thủng ổ loét dạ dày - tá tràng có liên quan đến sử dụng các thuốc gây loét", bác sĩ Minh chia sẻ.

Theo bác sĩ Minh, những người nghiện rượu, cafein, nicotin trong thuốc lá cũng có vai trò tăng tiết acid, ức chế quá trình liền sẹo của ổ loét dạ dày - tá tràng. Có đến 23% trường hợp loét dạ dày - tá tràng có liên quan đến thuốc lá.

Những người nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H.P) cũng dễ bị loét hành tá tràng. Nhiễm H.P là một trong nhiễm khuẩn phổ biến nhất trên thế giới, có đến 50-80% các trường hợp thủng ổ loét dạ dày tá tràng có dương tính với H.P. Ở trẻ em, 90% lỗ thủng được xác định có nhiễm H.P.

"Gen cũng là một yếu tố liên quan đến vi khuẩn H.P và loét dạ dày tá tràng, alen DQ*0102 thường thấy hơn ở bệnh nhân không nhiễm H.P. 

Ngoài ra, còn một số yếu tố liên quan khác đến loét dạ dày - tá tràng đó là nghiện rượu hoặc các bệnh lý gây tăng tiết gastrin (gastrinoma, hội chứng Zollinger - Ellison)", bác sĩ Minh cho biết.

Cần làm gì để phòng ngừa viêm loét dạ dày tá tràng?

Bác sĩ Hội khuyến cáo, để phòng ngừa viêm loét dạ dày tá tràng, người dân cần bỏ thuốc lá; Uống rượu vừa phải: Với phụ nữ không quá 1 ly, với nam giới không quá 2 ly mỗi ngày (mỗi ly tương đương 150ml rượu vang, 360ml bia và tương đương 45ml rượu mạnh).

Đồng thời ăn nhiều loại thực phẩm rau xanh, trái cây và ngũ cốc để tăng cường vitamin, khoáng chất, chất xơ, phytochemical và flavonoid, các chất này có thể giúp tăng cường khả năng miễn dịch, tăng cường tính toàn vẹn của niêm mạc đường tiêu hóa và chữa lành các vết loét đã có từ trước.

Hạn chế thức ăn cay, béo và chiên, có thể làm trầm trọng thêm viêm loét dạ dày tá tràng; Uống thêm nước và hạn chế lượng caffeine

Tăng cường hệ thống đường ruột bằng các vi khuẩn lành mạnh mà bạn có thể có trong thực phẩm lên men như sữa chua, dưa cải bắp và giấm táo. Có thể bổ sung men vi sinh nếu bạn đang được điều trị bằng kháng sinh diệt H.P.

Ngoài ra, cần tránh các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như aspirin, ibuprofen và naproxen.

Đặc biệt, người dân cần chú ý đến sức khỏe tinh thần của bạn. Căng thẳng, lo lắng và trầm cảm có thể gián tiếp gây ra viêm loét dạ dày tá tràng. Thói quen ăn uống và hành vi lối sống không khoa học có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, có thể góp phần gây ra viêm loét dạ dày tá tràng.

"Khi người dân bị đau bụng đột ngột, dữ dội, kéo dài, đi ngoài ra máu hoặc đen (phân) hoặc nôn ra chất nôn giống như bã cà phê có thể là vấn đề nghiêm trọng của viêm loét hành tá tràng. Khi đó, người dân cần đi khám ngay. 

Việc trì hoãn chẩn đoán và điều trị có thể dẫn đến nhiều vấn đề hơn và có thể cần phải phẫu thuật. Nhưng nếu điều trị nhanh chóng, hầu như tất cả các vết loét dạ dày tá tràng đều có thể được chữa khỏi", bác sĩ Hội khuyến cáo.