Đầu tư chấm dứt bệnh lao: Tránh cái chết cho 12.000 người mỗi năm

Đầu tư cho phát triển bền vững

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay mặc dù đạt được nhiều thành tựu trong công tác chống lao, Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao với 169.000 người mắc bệnh lao và 12.000 người tử vong do lao năm 2021 (theo báo cáo Global Tuberculosis Report 2022 - WHO), xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh nhân lao cao trên thế giới và đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng. Số lượng và tỷ lệ tử vong do lao trong 2 năm 2020 - 2021 tăng trở lại so với giai đoạn trước đây.

Trong số những người mắc lao, có khoảng 95% là bệnh nhân lao thường và 5% bệnh nhân lao kháng thuốc. 63% trong số những bệnh nhân lao thường, 98% trong số những bệnh nhân lao kháng thuốc đối mặt với những chi phí thảm họa - nghĩa là chi phí cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh lao vượt quá 20% thu nhập hàng năm của cả hộ gia đình.

Bên cạnh đó, có tới 70% người mắc lao ở trong độ tuổi lao động. Vì vậy, lao đang thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung.

"Đầu tư cho chấm dứt bệnh lao là đầu tư cho phát triển bền vững. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là tránh đi cái chết không đáng có của hơn 12.000 người trong một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao" - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Phát hiện sớm, chủ động truy vết

Xác định chấm dứt bệnh lao là việc làm có ý nghĩa to lớn cần quyết tâm thực hiện. Tuy nhiên, từ hiện tại đến đích cuối cùng để chấm dứt bệnh lao còn rất xa và nhiều khó khăn thách thức, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho rằng cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị hỗ trợ công tác phòng, chống lao. Bên cạnh đó, huy động sự hưởng ứng của cả cộng đồng với công tác phòng, chống lao, tăng cường tiếp cận của người dân với các dịch vụ y tế; mở rộng mạng lưới phòng, chống lao; vận động đầu tư đa nguồn cho công tác phòng, chống lao bao gồm ngân sách nhà nước, ngân sách địa phương, tài trợ quốc tế, bảo hiểm y tế, xã hội hóa...

Theo Bộ Y tế, năm 2022, cả nước phát hiện 103.120 bệnh nhân; chiếm 60% số bệnh nhân lao ước tính trong cộng đồng. Tuy nhiên vẫn còn 40% số bệnh nhân chưa được phát hiện. Đáng lo là bệnh lao thường kéo dài âm thầm và phát hiện muộn. Người bệnh từ khi phát bệnh đến khi tử vong đã lây sang rất nhiều người khác. Vì vậy, phát hiện sớm, chủ động truy vết không những cứu sống cho người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây lan cho cộng đồng và giảm nhanh dịch tễ bệnh lao.

Tiến sĩ Đinh Văn Lượng - Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho rằng: Để đảm bảo tất cả các nhóm dễ bị tổn thương, nguy cơ cao, cộng đồng nói chung đều có thể tiếp cận được các dịch vụ chẩn đoán và điều trị bệnh lao có chất lượng, Chương trình chống lao quốc gia cần sự ủng hộ của lãnh đạo các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội. Việc này để góp phần đảm bảo nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp cải tiến, đưa đến chất lượng chẩn đoán và điều trị thân thiện, nhanh chóng, ưu tiên phát hiện bệnh lao bằng việc kết hợp nhiều biện pháp, bao gồm thụ động, chủ động, tích cực, phối hợp y tế công - tư, mở rộng tiếp cận chẩn đoán lao ở các cơ sở đa khoa, chuyên khoa ngoài hệ thống chương trình chống lao...