Doanh nghiệp nuôi tôm sợ phá sản vì bị truy thu thuế

Âu lo với mức thuế 5%

Là đơn vị chuyên sản xuất tôm giống, tôm thịt và chế biến tôm xuất khẩu, ông Trương Hữu Thông – Giám đốc Công ty Thông Thuận (Bình Thuận) phản ánh, hiện thức ăn cho nuôi tôm giống tại Việt Nam chưa chủ động được mà phải nhập khẩu. Từ năm 2011 đến nay, khi nhập trứng Artemia về làm thức ăn cho tôm giống, Công ty Thông Thuận đã khai báo và áp vào mã hàng 2309.9013 (thức ăn dùng cho tôm), nhập khẩu 0%. “Vừa qua, phía hải quan lại yêu cầu cung cấp thông tin theo mã 0511.913000 và 0511.9100, 2 mã hàng này đều chịu thuế nhập khẩu 5%. Nếu hải quan áp mức thuế suất này chúng tôi sẽ bị truy thu số tiền thuế rất lớn, từ năm 2011 đến nay khoảng 5 tỷ đồng” - ông Thông lo lắng nói.

Mặt hàng trứng Artemia chủ yếu vẫn phải nhập khẩu. Ảnh: T.X

Ông Thông cũng cho biết thêm, khi khai mã hàng nhập khẩu về Việt Nam, công ty đã nghiên cứu các mã hàng tương ứng được quy định trong danh mục hàng hóa nhập khẩu để khai báo. Sau đó đã được phía hải quan kiểm tra, giám sát, đồng ý xác nhận cho thông quan trên tờ khai hải quan đối với các lô hàng nhập khẩu từ năm 2011 đến nay.

Mặt khác, toàn bộ hàng Artemia công ty nhập về là phục vụ nuôi tôm giống (tức trứng của con Artemia, được sấy khô đóng hộp. Trước khi cho tôm giống và cá giống ăn, trứng Artemia phải ấp nở 10-15 giờ - PV). Do đó, Công ty Thông Thuận cũng như nhiều DN khác đều căn cứ vào mức thuế suất 0% để tính toán giá thành và xác định giá bán tôm giống cho nông dân. Nếu ngành hải quan áp mặt hàng này với thuế suất 5%, đương nhiên giá bán tôm giống sẽ phải tăng hơn so với giá hiện tại.

Bà Phan Thị Thu Thủy - Công ty TNHH TMDV Khai Nhật (TP.HCM) cho biết: “Nếu ngành hải quan truy thu thuế, chúng tôi sẽ phải đóng cửa. 2 năm nay, người nuôi tôm gặp khó khăn nên việc bán tôm giống của DN rất chậm, hoặc bị nông dân chịu tiền, trong khi thức ăn cho tôm giống vẫn phải nhập. Nếu truy thu thuế và tăng thuế nhập khẩu Artemia lên 5%, chắc chắn giá tôm giống sẽ tăng lên, làm tăng chi phí sản xuất của nông dân”.

Theo phản ánh của các DN, việc nhập mặt hàng Artemia làm thức ăn cho tôm giống đã phát sinh từ năm 2011 đến nay, nếu thay đổi thuế suất từ 0% lên 5% để truy thu yêu cầu công ty nộp, các DN sẽ không tìm được nguồn nào để bù đắp cho khoản này. Do các DN đã bán tôm giống cho nông dân, việc đi đòi thêm khoản thuế này từ các hộ nuôi là điều không thể.

Cũng liên quan tới thuế nhập khẩu trứng Artemia, ông Trương Đình Hòe – Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết VASEP đã có văn bản gửi Bộ Tài chính. Theo đó, VASEP đồng ý với đề nghị của Bộ NNPTNT về việc giảm thuế cho mặt hàng trứng Artemia từ 5% xuống còn 0%.

“Các DN nuôi tôm kiến nghị, thức ăn dùng cho tôm được hưởng thuế suất bằng 0, thì trứng Artemia (Brine Shrimp Eggs) - một sản phẩm chuyên dùng cho sản xuất giống thủy sản, chủ yếu là nuôi tôm giống, cũng phải là đối tượng được hưởng ưu đãi, có chung một mã hàng hóa với thức ăn dùng cho tôm, áp thuế suất bằng 0% để tránh việc nhầm lẫn giữa người kinh doanh và cơ quan quản lý nhà nước” – ông Hòe nói.

Chính thức áp thuế 3%?

Mặc dù các DN, hiệp hội ngành hàng và Bộ NNPTNT đã có văn bản đề xuất, nhưng Bộ Tài chính vẫn bỏ qua các ý kiến đóng góp và áp thuế đối với thức ăn tôm giống Artemia nhập khẩu 3%.

Cụ thể, trong văn bản của Thứ trưởng Bộ NNPTNT Vũ Văn Tám gửi Bộ Tài chính đã nêu rõ, qua nhiều nghiên cứu và thực tiễn chỉ ra rằng trứng Artemia có vai trò rất quan trọng, gần như chưa có sản phẩm thay thế hoàn toàn trong sản xuất giống thủy sản ở Việt Nam, đặc biệt trong sản xuất tôm giống nước lợ. Vì vậy, hàng năm ngoài số lượng trứng Artemia sản xuất trong nước, các DN vẫn phải nhập khoảng 160 tấn trứng Artemia từ nước ngoài để phục vụ sản xuất hơn 80 tỷ tôm giống nước lợ và đối tượng thủy sản khác.

Đánh giá về tác động của việc áp thuế, Bộ NNPTNT cho rằng, việc giảm thu ngân sách 21 tỷ đồng khi điều chỉnh giảm thuế nhập khẩu ưu đãi mặt hàng trứng Artemia từ 5% xuống 0% có sức ảnh hưởng không lớn so với một ngành có giá trị kim ngạch xuất khẩu hơn 6 tỷ USD/năm. Trong khi đó, nếu áp thuế 0% thì sẽ có tác động rất tích cực cho sự phát triển chung của ngành  tôm như: Tăng thu nhập cho người nuôi khi giá nguyên liệu đầu vào giảm (giá giống có thể giảm từ 10-15%); thúc đẩy gia tăng, củng cố chất lượng Artemia trong nước nhờ sự cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu; chất lượng, số lượng con giống cũng dần được nâng cao, ổn định…

Mặc cho những kiến nghị của DN, hiệp hội và đề nghị của Bộ NNPTNT, Bộ Tài chính đã chính thức ban hành Thông tư 98, bổ sung danh mục nhóm mặt hàng và mức thuế xuất thuế nhập khẩu ưu đãi riêng đối với mặt hàng trứng Artemia vào Chương 98 của biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, ban hành kèm theo Thông tư số 182/2015/TT-BTC ngày 16.11.2015 của Bộ Tài chính. Theo đó, bổ sung nhóm 98.43 trứng Artemia dùng làm thức ăn thủy sản vào danh Mục II-danh mục nhóm mặt hàng và mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi tại Chương 98 của biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, ban hành kèm theo Thông tư 182/2015/TT-BTC ngày 16.11.2015 của Bộ Tài chính với mức thuế 3%. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 13.8.2016.

Trước đó, phúc đáp lại công văn 2015 về việc phân loại thuế suất thuế nhập khẩu trứng Artemia của Công ty Việt Úc Bạc Liêu, Bộ Tài chính căn cứ các biểu thuế nhập khẩu ưu đãi áp dụng cho các năm 2009 đến nay thì mặt hàng thuộc mã số 0511.91.00 có thuế suất nhập khẩu ưu đãi 5% (Điều 14 Luật Thuế xuất nhập khẩu số 45/2005 ngày 14.6.2005). Bộ Tài chính đề nghị các DN thực hiện phân loại trứng Artemia còn sống làm thức ăn cho tôm theo hướng dẫn như trên và nộp thuế theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế.