"Đột quỵ não nháp": Tín hiệu ít người để ý

Nhân Hà (Tổng hợp) Thứ năm, ngày 10/12/2020 13:43 PM (GMT+7)

Sự ra đi đột ngột của danh hài Chí Tài do đột quỵ não đang làm nhiều người bàng hoàng. Cơn đột quỵ đến rất nhanh, dường như không báo trước. Nhưng theo nghiên cứu, đa phần các cơn đột quỵ chính thức đều được báo trước từ vài tiếng tới 5 năm.

"Đột quỵ não nháp": Tín hiệu ít người để ý - Ảnh 1.

Từ lâu, các chuyên gia tim mạch đã biết rằng tình trạng thiếu máu thoáng qua (TIA) - đột quỵ não nhẹ - thường xuất hiện trước khi có đột quỵ não chính thức. Tuy nhiên, chúng xuất hiện trước đột quỵ chính thức bao lâu thì phải đến năm 2005, thông tin mới được công bố trên tạp chí khoa học Thần kinh của Viện Thần kinh Mỹ (AAN). Theo đó, 69% xuất hiện TIA xuất hiện trong vòng 7 ngày trước khi đột quỵ với 17% diễn ra trong ngày đột quỵ, 9% diễn ra ngày trước đó và 43% xuất hiện trong vòng 7 ngày trước đó. Còn lại, có những trường hợp xuất hiện trước đó 5 năm. Còn theo báo cáo khoa học của PGS.TS. BS Nguyễn Trọng Hưng, Trường ĐH Y Hà Nội, BV Lão khoa TƯ, sau TIA đầu tiên, 10-20% bệnh nhân sẽ xuất hiện đột quỵ sau 90 ngày; 50% bệnh nhân sẽ bị đột quỵ trong vòng 48 giờ đầu; 1/3 bệnh nhân TIA không được điều trị sẽ xuất hiện đột quỵ trong vòng 5 năm. "Đột quỵ não nháp" là gì? Đột quỵ não nháp hay đột quỵ não nhẹ, cơn đột quỵ nhỏ là tình trạng thiếu máu thoáng qua (TIA) với các triệu chứng tương tự đột quỵ não nhưng thời gian dưới 5 phút và không làm tổn thương não. Do đó, đột quỵ não nháp còn được gọi là "cơn đột quỵ nhỏ".

Các triệu chứng "đột quỵ não nháp"

Các triệu chứng này thường diễn ra đột ngột, bao gồm: - Khó giao tiếp: nói khó, mất khả năng phát âm hay không hiểu người khác đang nói - Rối loạn thị lực (giảm hoặc mất thị lực 1 hay 2 bên, nhìn đôi) - Liệt dây thần kinh số VII - Rối loạn nuốt - Khó đi lại (chóng mặt hoặc rối loạn tư thế, mất thăng bằng) - Mất phối hợp ở một bên của cơ thể: Yếu tay chân, không thể thực hiện một hành động thông thường hàng ngày vẫn làm được  - Co giật: các cơn co giật đột nhiên xuất hiện ở người trên 50 tuổi  - Đau đầu dữ dội: đau đầu xuất hiện đột ngột, nặng hoặc có liên quan đến ói mửa hoặc giảm ý thức do các triệu chứng trên xuất hiện thoáng qua và người bệnh nhanh chóng trở về bình thường sau 5 phút nên nhiều người chủ quan không đi khám.  Những người cần đi khám ngay khi có dấu hiệu "đột quỵ não nháp".

Ở những trường hợp xuất hiện các dấu hiệu trên, các chuyên gia nhận thấy có 20-25% bị xơ vữa động mạch lớn, 10-15% bị huyết khối từ tim (Cardioembolism), 10-15% bị bệnh mạch máu nhỏ (Small vessel disease), 5% nguyên nhân hiếm không thường xuyên khác và 50% nguyên nhân không xác định.

Ngoài ra, đột quỵ não cũng cao gấp 4 lần ở bệnh nhân đái tháo đường, gấp 3 lần ở người huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, những người béo phì, ít vận động, các chất gây nghiện (thuốc lá, rượu, heroin, amphetamin,...) . Do đó, khi xuất hiện đột quỵ não nhẹ nên đi khám ngay để phòng ngừa một cơn đột quỵ thật.

Điều chỉnh lối sống sau khi xuất hiện cơn đột quỵ não nhẹ

Theo WebMD - website chăm sóc sức khoẻ nổi tiếng của Mỹ, để phòng ngừa đột quỵ não, những người từng trải qua TIA cần những điều chỉnh sau đây:  Dinh dưỡng khoa học, tránh xa các thực phẩm chế biến sẵn, chất béo chuyển hoá; hạn chế chất béo, đường, muối; ăn uống các thực phẩm tự nhiên, giàu chất xơ, rau quả nhất có thể.

"Đột quỵ não nháp": Tín hiệu ít người để ý - Ảnh 2.

Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ và đúng giờ sẽ giảm nguy cơ đột quỵ.  Kiểm soát các bệnh mãn tính: bệnh nhân huyết áp cao, đái tháo đường và bệnh rung nhĩ cần đi khám và tuân thủ chỉ định của bác sĩ.  Chăm chỉ tập luyện: Thông thường, bạn cần ít 150 phút cho các bài tập tim mạch với cường độ trung bình (như đi bộ nhanh mỗi tuần). Đi khám bác sĩ thường xuyên để có những điều chỉnh lối sống kịp thời.  Giữ cân nặng hợp lý: Điều này không chỉ phòng ngừa đột quỵ não mà còn rất tốt cho huyết áp và mỡ máu.  "Cai" hẳn các chất gây nghiện: thuốc lá, chất cồn.