HLV Mai Đức Chung - Từ Chung “xe ca” đến ông Chung “gái”

Hà Nội thời những năm 70 thế kỷ trước có nhiều đội bóng đá, nhưng đỉnh cao luôn có top 3 đội cạnh tranh vị trí dẫn đầu. 3 đội có 3 lối đá khác nhau nên họ rất "kỵ giơ".

Thể Công luôn áp chế Tổng cục Đường sắt nhưng có phần e dè Công an Hà Nội. Công an Hà Nội mỗi khi đấu với Tổng cục Đường sắt, sa đà với những cuộc đấu tay đôi lại rơi vào trạng thái căng cứng. Những năm đó sân Hàng Đẫy luôn đông nghịt khán giả cuồng nhiệt thưởng thức những trận derby Hà Nội.

Lịch sử bóng đá Hà Nội ghi tên những cầu thủ con cưng của mình như Tòng "cháy", Tô Hiền, Sơn "min", Hiển Coóc, Điệp "lùn", Đặng "cóc"… (CAHN); Mười Tiền, Ba Đô, Ngô Xuân Quýnh, Ba Đẻn, Cao Cường, Trọng Giáp…(Thể Công); Vũ Quang Minh, Vũ Ngọc Bích (tự Bảy), Trần Duy Long, Lê Khắc Chính, Lê Thụy Hải, Mai Đức Chung…(Đường sắt).

Những người trên hoặc đã rời cõi tam, hoặc lui về ở ẩn. Duy nhất còn ông Mai Đức Chung vẫn đang "cày ải" trên sân cỏ với tư cách HLV ĐT bóng đá nữ Việt Nam.

Ông Mai Đức Chung sinh năm 1951, là cầu thủ đa năng đá được nhiều vị trí, nhưng hiệu quả nhất là tiền vệ và tiền đạo. Ban đầu, ông chơi cho đội Xe ca Hà Nội nên có biệt danh Chung "xe ca".

Ông Chung có thể hình cao lớn so với các cầu thủ Việt Nam lúc bấy giờ kèm theo nền tảng kỹ thuật tốt. Vì vậy, đội Tổng cục Đường sắt bằng mọi giá thuyết phục đội Xe ca Hà Nội "nhả" ông Mai Đức Chung về với Đường sắt năm 1975.

Ngay lập tức, ông được xếp vào đội hình chính cùng những anh tài gồm: Thủ môn Trường Sinh; các hậu vệ Từ Như Quang, Thế Vinh, Nguyễn Minh Phương, Lê Khắc Chính; tiền vệ Lê Thụy Hải, Phạm Kỳ Thụy, Ngô Thế Thành; tiền đạo Minh Điểm, Hoàng Gia…với sự dẫn dắt của HLV kiêm cầu thủ Trần Duy Long.

Năm 1980, ông cùng đồng đội thuộc "thế hệ vàng" mang về cho Tổng cục Đường sắt (TCĐS) chức vô địch bóng đá Việt Nam lần đầu tiên quy tụ các đội bóng khắp Bắc - Trung - Nam.

Mai Đức Chung nhiều lần tham gia đội tuyển, có nhiều kỷ niệm khi tranh tài ở đấu trường quốc tế. Nhưng có một kỷ niệm mãi ghi trong lòng ông và cũng là dấu ấn trọng đại của bóng đá Việt Nam. Năm 1976, ông và đội TCĐS được cử đại diện bóng đá miền Bắc vào Nam thi đấu.

Bóng đá miền Nam trước năm 1975 đã thành danh trên đấu trường Đông Nam Á, từng đoạt Cúp Merdeka năm 1966. Năm 1974, tại Cúp Quân đội Thái Lan, ĐT Việt Nam đoạt cúp và được chụp hình chung với khách mời là danh thủ bóng đá Pele của Brazil.

Sân Thống Nhất tại TP.HCM, 19h30 bóng mới lăn, nhưng ngay từ trưa khán giả đã đến sân chật kín.

Khi đội TCĐS vào sân, họ phải bỏ xe, lách qua đám đông người hâm mộ mới vào được sân. Ai cũng tò mò và cố chạm tay vào các cầu thủ đến từ miền Bắc, những sứ giả của nền bóng đá xã hội chủ nghĩa. Sân chật kín khán giả, huyên náo khiến lực lượng quân cảnh rất vất vả để giữ trật tự.

Hôm đó, Cảng Sài Gòn của HLV Nguyễn Thành Sự chơi sơ đồ 4-2-4 với thủ môn Lưu Kim Hoàng; hậu vệ Tam Lang, Đình Thăng, Vinh Quang, Tấn Trung; tiền vệ Mười Xìu, Dương Văn Thà; tiền đạo Nguyễn Ngọc, Trần Xinh, Tư Lê, Nguyễn Ngôn.

TCĐS đá 4-3-3 với thủ môn Trường Sinh; hậu vệ Từ Như Quang, Thế Vinh, Minh Phương ( Phương tròn), Lê Khắc Chính; tiền vệ Lê Thụy Hải, Phạm Kỳ Thụy, Ngô Thế Thành; tiền đạo có Mai Đức Chung, Minh Điểm, Hoàng Gia.

Đội TCĐS đá nhuần nhuyễn trong lối đá tập thể (dạng như lối đá tổng lực của Hà Lan) nên ép Cảng Sài Gòn về phòng ngự. Tiền vệ Lê Thụy Hải phất quả dài để Mai Đức Chung lao vào đánh đầu ghi bàn mở tỷ số. Gần cuối trận, nhìn thấy thủ môn Lưu Kim Hoàng nhô cao, ông Lê Thụy Hải lốp bóng từ khoảng cách 40 mét, ghi bàn ấn định tỷ số 2 -0 của trận đấu.

Được cùng hàng chục nghìn khán giả trên sân hát bài ca "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng" khi đất nước vừa thống nhất, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt sạm đen vì dầu dãi nắng mưa của ông Mai Đức Chung và các đồng đội.

Năm 1984, ông Chung nghỉ thi đấu rồi đi học, làm cán bộ thể thao. Năm 2003, ông bắt đầu sự nghiệp huấn luyện. Ông làm HLV nhiều câu lạc bộ bóng đá tại Việt Nam, tiêu biểu trong số đó là Becamex Bình Dương, Navibank Sài Gòn, Câu lạc bộ Thanh Hóa và các đội tuyển từ trẻ đến quốc gia, từ các đội tuyển nam đến các đội tuyển nữ.

Mai Đức Chung đã được nhiều phần thưởng cấp Nhà nước và các đội tuyển nam nữ do ông dẫn dắt đã đoạt nhiều cúp vô địch của khu vực. Những thành tích này đều được quảng bá trên các phương tiện truyền thông cùng với lòng tự hào của người Việt Nam trên đấu trường quốc tế. Tuy nhiên, những thành tích này chưa nói hết những điều đặc biệt mà vị HLV có vẻ mặt khắc khổ mang lại cho bóng đá Việt Nam.

Trải qua nhiều thăng trầm của bóng đá nữ Việt Nam, HLV Mai Đức Chung không bao giờ từ nan, luôn nhận nhiệm vụ bất cứ lúc nào. Gian nan, thử thách đủ cả, nhiều lúc độ khó lên đến cực đại, nhưng ông Chung không bao giờ thoái lui, yếu lòng.

Năm 2019, tại SEA Games 30 ở Philippines, ĐT nữ Việt Nam đã giành Huy chương Vàng, trở thành đội giàu thành tích nhất của môn bóng đá nữ tại đại hội thể thao khu vực với 6 lần lên ngôi hậu. Trong thành công rực rỡ ấy, có tới 4 lần ông Mai Đức Chung là HLV trưởng. Bởi vậy, không ngoa khi bây giờ, các CĐV gọi ông trìu mến là Chung "gái" chứ không phải Chung "xe ca".

Nhiều HLV không muốn nhận trách nhiệm trong thế bị động, hoặc họ không tán thành cách quản lý bóng đá của LĐBĐ Việt Nam (VFF) nên họ đồng loạt từ chối. Riêng ông Mai Đức Chung lại sẵn sàng "nhảy vào lửa".

Ông cười hiền: "Tôi là người cổ, không dùng mạng xã hội nên cũng chẳng biết người ta nói gì trên ấy. Mà kể cả có đọc thấy đi chăng nữa, tôi cũng thấy bình thường.

Tôi từng này tuổi rồi, còn bị tác động bởi những câu nói của người qua đường thì chết. Tôi cũng chẳng nghĩ mình được hay mất. Vì thế nào là được mà thế nào là mất. Cuộc sống vô thường lắm. Ai cũng sợ khó, sợ mất cái đỉnh vinh quang mà mình đang có thì cái phần khó ấy sẽ nhường cho ai khác đây?

Có người hỏi tôi: Thế ông được VFF trả cho bao nhiêu tiền? Tôi cười vui bảo, bạn muốn biết thì hay là bạn thử ngồi vào đây xem sao. Nói thật, có những thứ chẳng quy ra được thành tiền đâu. Trong lúc nước sôi lửa bỏng mà còn nỡ mang ra mặc cả nữa ư? Thế thì tôi không còn là tôi nữa rồi".

Ông Mai Đức Chung đúng là lớp người cổ trong hàng ngũ HLV hiện nay. Vừa rèn giũa kỹ chiến thuật, ông vừa dạy bảo các cầu thủ cách làm người. Cầu thủ ở các cấp độ đội tuyển đều gọi ông là "bố" xưng "con" và ông cũng luôn dành tâm huyết lẫn cả thời gian chăm lo mọi mặt cho cầu thủ. Các đội tuyển cả nam và nữ dưới quyền ông, bao giờ cũng là một tập thể đoàn kết, thương yêu nhau.

Nhớ kỳ đội tuyển bóng đá nữ quốc gia giành Huy chương Vàng tại SEA Games 30, các doanh nghiệp Việt Nam tới tấp thưởng cho các cầu thủ nữ. Khi đó, có một doanh nghiệp đề nghị đến sân, thưởng trực tiếp cho các cầu thủ nữ. Đội tuyển là một tập thể thống nhất nên sau khi hội ý với các cầu thủ, HLV Mai Đức Chung đã cảm ơn và xin không nhận phần thưởng trên.

Tiền bạc vật chất ai cũng quý, nhưng hạ thấp nhân phẩm để có được là cách HLV Mai Đức Chung và các cầu thủ nữ không bao giờ chấp nhận.

ĐT bóng đá nữ Việt Nam đang đứng trước cơ hội đoạt vé dự VCK World Cup 2023. Họ sẽ trải qua vòng đấu play-off thuộc Asian Cup nữ 2022 với ĐT nữ Thái Lan và ĐT nữ Đài Loan để giành tấm vé trực tiếp tham dự ngày hội lớn nhất hành tinh của các cầu thủ nữ.

Xin chúc các tuyển thủ nữ và HLV Mai Đức Chung làm nên lịch sử cho bóng đá Việt Nam.