Hồ Nguyên Trừng

Không đoàn kết được toàn dân đánh giặc, lòng người ly tán… cha con Hồ Quý Ly nhanh chóng thất bại dù xây dựng được quân đội đông đảo, hùng mạnh.

Họ không chỉ là nhân tài đất Việt mà còn được sử sách Trung Quốc ngợi ca là anh hùng vì những đóng góp của mình.

Quân Minh có trang bị nhiều súng hỏa mai cầm tay và cả súng đại bác, gây cho quân Đại Ngu rất nhiều thiệt hại. Phía Đại Ngu cũng không kém cạnh, với sức mạnh vượt trội của súng đại bác mang tên Thần Cơ Sang Pháo do Hồ Nguyên Trừng chế tác, quân ta trút bão lửa lên đầu quân xâm lược không khoan nhượng.

Quân bộ Đại Ngu ở bờ bắc đụng trận với giặc trước, quân lính không chống nổi, hàng ngũ rối loạn, bị địch lùa xuống sông chết rất nhiều. Thủy quân ở dưới sông cố sức cầm cự với quân Minh, hai bên kịch chiến đẫm máu.

Theo Thù Vực Chu Tư Lục thì vua tôi nhà Hồ đều bị xử chết cả chỉ có mỗi Hồ Nguyên Trừng được tha vì có tài. Còn theo Cô thụ bao đàm, vua tôi Hồ Quý Ly được tha, riêng Quý Ly bị đẩy đi làm lính thú ở Quảng Tây.

Dưới đây là những kiệt tác quân sự có một không của lịch sử Việt Nam, nhận được rất nhiều sự ngưỡng mộ và thán phục từ các nước trên thế giới.

Theo "Đại Việt sử ký toàn thư", Hồ Nguyên Trừng lập phòng tuyến Đa Bang đánh giặc Minh. Phòng tuyến kéo dài theo bờ Nam sông Đà, sông Hồng cho đến sông Ninh, sông Luộc, sông Thái Bình đến Bình Than...Ông còn chỉ huy nhiều trận đánh lớn, dù có súng thần công nhưng quân nhà Hồ chỉ một trận thắng, còn lại đại bại...

Nhiều hiện vật độc đáo bằng đá phát lộ khi khai quật trong nội thành di sản thế giới Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa) được trưng bày ngoài trời để du khách có một cái nhìn rõ hơn về sự hình thành của tòa thành đá "độc nhất, vô nhị" ở xứ Thanh.

Hồ Quý Ly và Hồ Hán Thương bị ghép vào tội phản nghịch, bị xử tử tội chết, còn Hồ Nguyên Trừng thì được vua Minh Thành Tổ tha cho tội chết, nhưng vua Minh Thành Tổ không công nhận họ Hồ là dòng dõi của người Trung Hoa. Vì vậy mà Hồ Nguyên Trừng phải đổi lại họ là họ Lê, tức Lê Nguyên Trừng.

Phạm Công Bân nhấn mạnh: "Bệnh ấy thì không cần phải gấp. Nay ở nhà dân có người bệnh nặng hơn nhiều, tính mạng chỉ chờ trong khoảnh khắc. Tôi đi cứu người ấy đã, lát nữa sẽ vào cung hầu quý phi sau”...