Nghĩ về một niềm trăn trở của Người

1. Trong dịp kỷ niệm thành lập Đảng năm 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh giao  Ban Tuyên huấn chuẩn bị một bài viết theo những gợi ý của Người. Thoạt đầu, Người đặt đầu đề bài báo là Phải chống chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng. Đồng chí Tố Hữu trình bày ý kiến xin sửa lại đầu đề này, đưa vế “Nâng cao đạo đức” lên trước vế “chống chủ nghĩa cá nhân”, vì Bác đặt đầu đề như vậy thì “mạnh” quá. Bác hỏi đồng chí Vũ Kỳ: Ý chú thế nào? Đồng chí Vũ Kỳ thưa là đồng ý với ý kiến của đồng chí Tố Hữu.

Bác ngồi yên một lát, rồi nói: “Bác hỏi các chú điều này: Các chú tiết kiệm mua được một bộ bàn ghế, giường tủ mới. Trước khi khiêng vào phòng, các chú có đưa đồ cũ ra, có quét sạch sẽ không hay là cứ để rác rưởi, bẩn thỉu mà kê đồ mới vào? Các chú nói có lý nhưng chưa hợp lý. Vì các chú là đa số nên Bác phải nhượng bộ. Đổi đầu đề bài viết, nhưng trong bài dứt khoát phải để nguyên ý của Bác là “quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng”. Bài viết của Bác ký tên T.L, đã đăng trên trang nhất báo Nhân Dân ngày 3.2.1969. Bài viết này cũng là lời căn dặn cuối cùng của Người về xây dựng Đảng trước khi công bố những dòng Di chúc: Trước hết nói về Đảng…

Quét sạch chủ nghĩa cá nhân và Nâng cao đạo đức cách mạng là hai việc phải làm đồng thời, như hai mặt biện chứng của một vấn đề, nhưng Người muốn nhấn mạnh tinh thần đấu tranh kiên quyết loại trừ những thói hư tật xấu để làm trong sạch đội ngũ. Điều đó cũng đơn giản, dễ hiểu như việc quét dọn sạch sẽ trước khi kê đồ đạc mới vào nhà.

Khi chúng ta vun đắp, nuôi dưỡng những điều tốt đẹp cho xã hội mới, cần nhấn mạnh (hơn) đến nhiệm vụ “xây”. Khi muốn điều trị một “căn bệnh” đã làm nảy sinh nguy cơ có thể làm hại đến “sức khỏe” của Đảng, chúng ta đề cao những biện pháp chống - tựa như việc dùng kháng sinh hay thậm chí là phẫu thuật. Từ khi trở thành Đảng cầm quyền, một bộ phận cán bộ đảng viên được giao trọng trách giữ những chức vụ chủ chốt trong bộ máy của Đảng, của Nhà nước với danh vị cùng những đặc quyền, đặc lợi đã bị “căn bệnh” chủ nghĩa cá nhân  làm cho thoái hóa, biến chất. Hiện tượng này đã xuất hiện và Người thấy rằng phải cảnh báo sớm. 

Trong bài viết, sau khi biểu dương “những đảng viên trung kiên, gương mẫu làm nên những thành tích vẻ vang”, Chủ tịch Hồ Chí Minh nghiêm khắc phê bình “một số ít cán bộ, đảng viên mà đạo đức, phẩm chất còn thấp kém. Họ mang nặng chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết. Họ không lo “mình vì mọi người” mà chỉ muốn “mọi người vì mình”.

Để “quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, Người căn dặn những việc cần làm: “Đảng ta phải ra sức tăng cường giáo dục toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, về đường lối, chính sách của Đảng, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng viên. Phải thực hành phê bình và tự phê bình nghiêm chỉnh trong Đảng. Phải hoan nghênh và khuyến khích quần chúng thật thà phê bình cán bộ, đảng viên. Chế độ sinh hoạt của chi bộ phải nghiêm túc. Kỷ luật của Đảng phải nghiêm minh. Công tác kiểm tra của Đảng phải chặt chẽ”.

2. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu một luận điểm quan trọng: “Một dân tộc, một Đảng và mỗi con người ngày hôm 

qua  là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”. Chủ nghĩa cá nhân là nguồn gốc của những “căn bệnh” làm hư hỏng đội ngũ cán bộ đảng viên, làm tha hoá tổ chức Đảng, các cơ quan chính quyền và  đoàn thể. Những cán bộ đã bị "nhiễm bệnh" làm cho các tổ chức của Đảng, của Nhà nước, và các đoàn thể nhân dân bị biến chất, pháp luật bị khinh nhờn, kỷ cương bị buông lỏng, đạo đức cách mạng xuống cấp, nhân dân mất lòng tin vào Đảng, vào Chính phủ. Đây là nguy cơ nguy hiểm tiềm tàng làm cho Đảng mất dần tính cách mạng, tính trí tuệ, tính đạo đức, tính nhân dân.

Chủ nghĩa cá nhân đặc biệt nguy hiểm và khó chống vì nó là kẻ thù vô hình, lại nằm trong chính bản thân mỗi con người, nó là gốc của mọi “bệnh”, nó sinh ra nhiều “bệnh” khác. Chủ nghĩa cá nhân nguy hiểm còn bởi vì những “căn bệnh” do nó gây ra dễ mê hoặc con người, tạo cho những kẻ “mắc bệnh” những niềm sung sướng, mãn nguyện (dù là giả tạo, tạm thời), gây nhiều cám dỗ nên nhiều khi biết mà khó tránh.   

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, bí quyết để chống CNCN trước hết ở ngay trong tư tưởng của mỗi cán bộ, đảng viên. Mỗi người cần luôn cảnh giác đề phòng mọi biểu hiện của những căn bệnh chủ nghĩa cá nhân  và chống nó bằng cách luôn phấn đấu, rèn luyện để nâng cao đạo đức cách mạng. Để nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, phương cách tốt nhất đối với mỗi cán bộ, đảng viên được Người chỉ rõ là phải tự phê bình và phê bình một cách thường xuyên, nghiêm túc, đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân lên trên hết. “Mỗi cán bộ, đảng viên mỗi ngày phải tự kiểm điểm, tự phê bình, tự sửa chữa như mỗi ngày phải rửa mặt. Được như thế thì trong Đảng sẽ không có bệnh mà Đảng sẽ mạnh khoẻ vô cùng”.