Nhật tố Trung Quốc khiêu khích nguy hiểm

Phát biểu trước quốc hội, ông Abe cho biết hành động trên là đáng tiếc và có thể gây ra những hậu quả khôn lường. Theo nhà lãnh đạo Nhật, Trung Quốc có hành động khiêu khích nói trên trong bối cảnh 2 nước đang tìm kiếm việc hội đàm để cải thiện mối quan hệ đang căng thẳng bởi vấn đề quần đảo Senkaku mà Tokyo đang kiểm soát.

Đài NHK cho biết, ông Abe đã thúc giục Trung Quốc kiềm chế, tránh để tái diễn những vụ việc khiến quan hệ song phương xấu thêm.

Cùng ngày, ông Shinsuke Sugiyama, Vụ trưởng Vụ châu Á - châu Đại Dương thuộc Bộ Ngoại giao Nhật Bản, cho biết Tokyo sẽ hợp tác với Washington và những nước khác thúc giục Bắc Kinh kiềm chế các hoạt động quân sự ở biển Hoa Đông.

Theo ông Sugiyama, Trung Quốc có thể có những động thái khiến quan hệ với Nhật Bản thêm xấu đi trong quá trình chuyển giao lãnh đạo. Bên cạnh đó, Phó Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunobu Kato cho rằng 2 nước cần thiết lập một khuôn khổ để tránh rắc rối tương tự trong tương lai. Theo ông, 2 nước vẫn thiếu sự giao tiếp hiệu quả giữa các nhà chức trách quốc phòng.

Giới phân tích nhận định hành động nói trên của tàu Trung Quốc cho thấy sự mất kiên nhẫn của nước này trong cuộc đối đầu với Nhật Bản ở biển Hoa Đông. Nó cũng đánh dấu một sự leo thang nguy hiểm trong cuộc tranh cãi về chủ quyền Senkaku và gây ra những lo ngại sâu sắc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland nói: "Những hành động như thế đang làm căng thẳng leo thang và làm gia tăng nguy cơ xảy ra sự cố hoặc một sự tính toán sai lầm. Chúng có thể phá hoại hòa bình, ổn định và tăng trưởng kinh tế trong khu vực quan trọng này".

Bên bảo "độc lập", bên bảo "không bình thường"

Tình hình biển Hoa Đông là một trong những mối bận tâm hàng đầu khi ông John Kerry lên làm ngoại trưởng Mỹ vào đầu tháng này. Bản thân ông Kerry đã điện đàm riêng lẻ với người đồng cấp Nhật Bản và Trung Quốc với hy vọng giảm bớt căng thẳng xung quanh vấn đề quần đảo Senkaku.

Người tiền nhiệm của ông Kerry là bà Hillary Clinton vào tháng rồi đã tái khẳng định cam kết sự ủng hộ của Washington dành cho Tokyo trong cuộc tranh cãi nói trên.

Trước đó một ngày, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết, một tàu khu trục Trung Quốc dùng radar kiểm soát hỏa lực ngắm bắn một tàu khu trục Nhật Bản khi 2 tàu di chuyển cách nhau khoảng 3 km hôm 30.1.

Phía Nhật Bản cho biết loại radar này thường chỉ được sử dụng khi theo dõi tên lửa hoặc các vụ tấn công khác. Tuy nhiên, tàu Nhật Bản khi đó không hề bắn tên lửa và động thái trên của tàu Trung Quốc là "rất không bình thường", "sẽ tạo ra tình huống nguy hiểm chỉ với một bước đi sai lầm".

Trước đó, một trực thăng cất cánh từ tàu khu trục Nhật Bản cũng rơi vào tầm ngắm của radar kiểm soát hỏa lực Trung Quốc hôm 19.1.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết đang nỗ lực xác định xem ai đã ra lệnh tiến hành nó - chính phủ Trung Quốc, một chỉ huy quân sự tại hiện trường hay ai khác. Ngoài ra, ông Kato cho biết Tokyo đã gửi phản đối tới Bắc Kinh về vụ việc và yêu cầu có lời giải thích.

Theo Kyodo và Tân Hoa Xã, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 6.2 cho rằng, việc một tàu Hải quân nước này hướng radar điều khiển hỏa lực vào một tàu khu trục Nhật Bản trên biển Hoa Đông hồi cuối tháng 1 là hành động độc lập của quân đội Trung Quốc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói: "Chúng tôi biết vụ việc này qua báo chí. Tôi không được biết cụ thể".