Nhiều năm nay Việt Nam luôn là nước đứng trong tốp đầu các nước xuất khẩu gạo nhiều nhất thế giới, điều đáng buồn ở chỗ, tuy là “người khổng lồ” trong xuất khẩu gạo, nhưng nông dân trồng lúa vẫn nghèo. Làm sao để người sản xuất ra hạt gạo được nhận thành quả tương xứng; tổ chức lại sản xuất lúa gạo sao cho hiệu quả là vấn đề đang đặt ra bức thiết hơn bao giờ hết...

Nhiều địa phương đã lên kế hoạch, đặt ra mục tiêu diện tích đất lúa kém hiệu quả cần chuyển đổi. Tuy nhiên tìm cây gì trồng thay cây lúa để tăng thu nhập cho nông dân một cách bền vững, cũng không phải chuyện đơn giản.

Hiện nay, ở một số vùng sản xuất lúa không hiệu quả tại ĐBSCL và Đông Nam Bộ, người dân đã mạnh dạn và chủ động chuyển đổi sang cây trồng khác cho thu nhập cao hơn gấp nhiều lần so với cây lúa.

Lời lãi từ trồng lúa ngày càng thấp, đa phần nhà nông chỉ hòa vốn hoặc lỗ, trong khi thời tiết biến đổi ngày càng khắc nghiệt, thu nhập từ các nghề khác cao hơn khiến nhiều người không còn thiết tha với nghề trồng lúa. Tại đồng bằng sông Hồng - vựa lúa điển hình ở phía Bắc, tỷ lệ nông dân bỏ ruộng hoang hoặc cho người khác thuê lại ngày càng nhiều.